اکبر علیزاده در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، در خصوص تاریخچه معدن حوض سفید یزد، اظهار داشـت: معدنی که ما در اختیار داریم، جزو معادن متروکه استان بود که گویا از اوایل دهه ۵۰ خورشیدی و به دلایل نامعلومی تعطیل شده بود. البته باید اشاره کرد که در ابتدا، مالکیت معدن حوض سفید، متعلق به شرکت خارجی به‌نام مینِکس بوده است که خوشبختانه پس از انقلاب و در سال ۱۳۷۹، شرکت ما طی مزایده‌ای توانست این معدن را در اختیار بگیرد و تا امروز نیز همچنان به فعالیت خود در این معدن ادامه دهد.
وی افزود: از سال ۱۳۷۹ تا سال ۱۳۸۵، پروانه بهره‌برداری از این معدن را در اختیار داشتیم و پس از آن، یعنی از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۹۳ توانستیم پروانه جدید بهره‌برداری بگیریم و از این سال به مدت ۱۸ سال، پروانه بهره‌برداری خود را تمدید کردیم. با گرفتن پروانه بهره‌برداری جدید (ذیل سهامی خاص که شرکت ما را به بخش خصوصی معادن کوچک مقیاس مرتبط می‌کند) اکتشافات جدیدی را در این معدن قدیمی آغاز کردیم و تا به امروز نیز این اکتشافات ادامه دارد.
مدیرفنی شرکت معدنی سپهر اردکان، درباره تولیدات این معدن، توضیح داد: تولیدات ما به صورت کلوخه (خاک خام) استخراج می‌شود. خاک خام معدنی، به صورت سرب و روی اکسیدی است؛ که به دو صورت روباز و زیرزمینی، عملیات استخراج آن از دل معدن حوض سفید صورت می‌گیرد.
ذخیره معدن ۸۰ هزار تن بود
علیزاده اضافه کرد: اکنون در حال اکتشاف واحدهای جداگانه در معدن هستیم؛ اما با این حال، ذخیره تقریبی این معدن در ابتدای کار تا پس از عملیات بهره‌برداری، حدود ۸۰ هزار تن بود که البته پس از تکمیل اکتشاف‌های جدید در آینده، آمار جدید از ذخیره قطعی را به دست خواهیم آورد و آن را به شکل رسمی اعلام خواهیم کرد.
وی با اشـاره به تناژ سالانه و عیار موجود در سرب و روی این معدن، اظهار داشت: در گذشته و به‌طور سالیانه ۱۲ هزار تن تولید داشتیم؛ اما در حال حاضر و با توجه به ظرفیت ذخایر جدید، سالانه دو هزار تن استخراج می‌کنیم. همچنین عیار سرب و روی خاک معدن، مجموعا ۱۵ درصد است که عیار سرب به حدود ۱۳٫۴ و عیار روی به حدود ۱٫۶ درصد می‌رسد.
مدیرفنی شرکت معدنی سپهر اردکان، بیان کـرد: مساحت معدن حدود ۳۹ کیلومتر است که واحد معدنی آن به حدود ۱۵ کیلومتر می‌رسد و مابقی مساحت معدن، یعنی چیزی در حدود ۲۹ کیلومتر از آن در یک دشت وسیع قرار دارد.
علیزاده ادامه داد: حفاری معدن به جهت بهره‌برداری از خاک سرب و روی، تا عمق ۷۰ متری از سطح زمین می‌رسد که البته همه این دستاوردها برای شرکت ما که بدون حمایت دولت راه‌اندازی و توسعه داده شد، سرمایه‌گذاری هنگفتی بود اما توانستیم تجهیزات به‌روز ایرانی که در زمینه معادن کارکرد خوبی داشت را خریداری کنیم تا به نوعی بتوانیم ضعف تکنولوژیکی که در گذشته وجود داشت را تا حدودی جبران نماییم.
قوانین حقوق دولتی منطقی نیست
وی با اشاره به مشکلات عدیده صنعت سرب و روی در ایران، تصریح کرد: بزرگ‌ترین مشکلی که امروزه با آن مواجه هستیم، هزینه ارسال مواد اولیه به کارخانه‌های متعدد است. به هر حال، معدن ما جزو معادن کوچک مقیاس است و متاسفانه همین مسئله که روزی نقطه قوت تولید در صنعت سرب و روی بود، در حال حاضر به مشکلی اساسی تبدیل شده است. مثلا در قوانین حقوق دولتی نسبت به کل معادن، هیچ‌گونه تمایز و تفاوتی میان معادن کوچک، متوسط و بزرگ دیده نمی‌شود؛ یعنی به ما همان‌طوری نگاه می‌کنند که به معادن بزرگ. در سالیان گذشته، حقوق دولتی معادن سرب و روی این‌گونه نبود و اساسا تمام مفاد آن، مشخص و قابل فهم بود و مناقشه‌ای ایجاد نمی‌کرد؛ اما در سال ۱۳۹۷ که دولت به یک‌باره تصمیم گرفت که حقوق دولتی را چهار تا پنج برابر بیشتر کند آنگاه بود که اساسا متوجه نشدیم که این قوانین جدید، دقیقا برای چه منظوری وضع شده است!
مدیرفنی شرکت معدنی سپهر اردکان، در رابطه میزان اشتغال‌زایی معدن حوض سفید، ادامه داد: ما در ابتدای کار حدود هفت نفر پرسنل داشتیم که در حال حاضر به ۷۰ نفر افزایش پیدا کرده است. با این حال و با وجود تمام مشکلاتی که در این مسیر داشتیم و داریم؛ اما همچنان تلاش ما بر این است که اکتشافات و تولیدات این معدن را گسترش دهیم.
علیزاده افزود: ما در تلاش هستیم که با توجه به میزان تولیدات، ماده خام برخی کارخانه‌های فرآوری در زنجان را تامین کنیم و در این زمینه به میزان خوبی نسبت به ظرفیت معدن رسیده‌ایم.
هدف ما تولید کنسانتره صادراتی است
مدیرفنی شرکت معدنی سپهر اردکان اظهار کرد: ما در تلاش هستیم تا بتوانیم فرآیند فرآوری را در جوار معدن ایجاد کنیم؛ تا همزمان با اکتشاف بیشتر، از تحمیل هزینه‌های اضافی در جهت انتقال ماده خام جلوگیری نماییم. در واقع هدف این است که خودمان بتوانیم فرآوری ماده خام را برای تولید کنسانتره صادراتی به وجود بیاوریم.
وی افزود: یکی از بخش‌هایی که در صنعت ما نیاز فوری به اکتشاف و ایجاد ذخایر جدید برای توسعه معادن خود دارد، بخش سرب و روی است که به نظرم جفای بسیاری در حق این صنعت شده است. با این حال، دولت می‌تواند اقداماتی به جهت زنده کردن بیمه اکتشاف معادن انجام دهد تا به نوعی پشتیبانی خود را به شکل عملی از این بخش اعلام نماید.
علیزاده در پایان با اشاره به چشم‌انداز این صنعت، خاطرنشان کرد: صنعت سرب و روی، جای بسیاری برای توسعه دارد؛ تا جایی که اگر تکنولوژی لازم وجود داشته باشد، می‌توان خاک با عیار یک تا سه درصد را طی یک عملیات فرآوری، به بالاترین عیار لازم رساند. این یعنی علم و تکنولوژی در این زمینه، رشد فزاینده‌ای داشته است؛ فرآیندی که در گذشته قابل تصور نبود. مثلا معادنی وجود داشتند که حتی با عیار چهار تا پنج درصد هم فرآوری نمی‌شد؛ زیرا صرفه اقتصادی نداشت. به همین دلیل بود که تا سال‌ها چنین معادنی متروکه باقی می‌ماند و هیچ استفاده‌ای از آن نمی‌شد. ولی امروزه شرایط به شدت تفاوت پیدا کرده و می‌توان با تکنولوژی روز، کارهای بسیاری در معادن سرب و روی انجام داد و امیدوار هستیم که ما نیز بتوانیم هر چه زودتر، تکنولوژی روز دنیا را در اختیار داشته باشیم تا در جهت توسعه معادن کوچک مقیاس سرب و روی، گام‌های جدی و محکمی برداریم.
