علی سه‌دهی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، اظهار داشت: به جز شهرهایی که در ایام شیوع ویروس کرونا به طور مستقیم قرنطینه شدند، برای معادن و کارخانه ما چالشی در این زمینه به وجود نیامد؛ البته در بحث قیمت‌ فروش کنسانتره سرب و روی، آن هم به دلیل کاهش چشمگیر نرخ فلزات در دنیا به واسطه شیوع گسترده کووید ۱۹، معضلات متعددی برای ما به وجود آورد.

وی افزود: در دو معدن فرح آباد و دره زنجیر که متعلق به شرکت ما است، چالشی در زمینه استخراج مواد معدنی نداشته و نداریم اما با این حال، هزینه استخراج بسیار بالا رفته است که در این مورد می‌توان از مسئولین ذی‌ربط گله‌مند بود که چرا شرایط حمایتی را در شرایط شیوع ویروس کرونا برای صنایع و معادن کشور رقم نزدند. در ابتدا مشکلاتی از قبیل رفت و آمد کارگران، روند تولید کار را با مشکل مواجه کرد که به مرور وضعیت تولید شرکت به تعادلی رسید که امروز با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی، وقفه‌ای در تولید مشاهده نمی‌شود.

بهره‌برداری سه معدن جدید

مدیرعامل شرکت مهندسی کانی فرآوران تهران تصریح کرد: علاوه بر وجود معادن دره زنجیر و فرح آباد، کار اکتشاف سه معدن دیگر شامل قنات مروان، قلعه معدن و مغستان آغاز شده است که هر سه آن‌ها همچون دو معدن دیگر، دارای ذخایر سرب و روی هستند. برآوردهای اولیه کارشناسان ما نشان می‌دهد که به زودی و طی ماه‌های آینده، این سه معدن به برنامه‌های استخراجی مجموعه اضافه خواهند شد که در این صورت، میزان تولید ما چندین برابر افزایش خواهد یافت.

سه‌دهی اضافه کرد: معادن مجموعه ما نسبت به سطح زمین، خیلی پایین‌تر نیست و بیشتر فرآیند استخراج از معادن، در طول کوه صورت می‌گیرد. در واقع از سطح کوه به سمت بالای کوه، تونل‌های متعددی حفاری کرده‌ایم که البته همه تونل‌ها به صورت یک شبکه به یکدیگر متصل هستند. طول تونل‌های حفاری شده در دل کوه برای استخراج مواد معدنی سرب و روی، به حدود چندین کیلومتر می‌رسد.

وی افزود: طراحی ما در حال حاضر برای سه معدن جدیدی که قرار است نیمه دوم سال راه‌اندازی شوند، به صورت زیرزمینی است که در ادامه مسیر بهره‌برداری، امکان تحقق این موضوع وجود دارد که عملیات در برخی از معادن زیرزمینی به صورت روباز صورت پذیرد.

دپوی سولفور روی پشت دیوار صادرات

مدیرعامل شرکت مهندسی کانی فرآوران تهران اظهار کرد: به دلیل عوارض صادراتی وضع شده توسط دولت، طی یک سال و نیم گذشته، امکان صادرات از مجموعه‌هایی همچون شرکت کانی فروران گرفته شده است. در واقع نه تنها طی این مدت هیچ نوع صادراتی در زمینه کنسانتره سرب و روی نداشتیم بلکه تا همین لحظه، بسیاری از محصولات ما به دلیل عدم مصرف داخلی، در محیط معادن پراکنده و برخی از این مواد معدنی، به دلیل باد و باران و سایر شرایط محیطی نابود شده‌ است.

سه‌دهی اشاره کرد: ما با نظریه دولت مبنی بر اینکه کنسانتره به عنوان ماده اولیه شناخته می‌شود، قطعا هم‌نظر نیستیم؛ بلکه معتقدیم سنگ معدن با کنسانتره متفاوت است. سنگ معدن همان ماده معدنی مدنظر بوده که وضع عوارض برای صادرات آن تحت هر شرایطی مطلوب است، اما باید در نظر بگیرید که عیار سنگ معدنی سرب و روی پس از استخراج از معدن ۸ تا ۱۰ درصد است که پس از عملیات فرآوری و تبدیل آن به کنسانتره، به ۴۰ تا ۵۰ درصد ارتقا می‌یابد. بنابراین چگونه است که محصول چنین فرآیندی نزد دولت به عنوان ماده خام محسوب می‌شود؟!

وی ادامه داد: متاسفانه تا نیمه دوم سال ۱۳۹۷ امکان صادرات برای مجموعه ما به کشورهایی همچون چین و به صورت محدود به ترکیه و امارات فراهم بود که پس از آن و تا امروز هیچ‌گونه امکانی برای صادرات نداشتیم که البته به نظر می‌رسد دولت نیز به اهداف مدنظر از وضع چنین عوارضی به خصوص برای صادرات کنسانتره سرب و روی، نرسیده است. وضع عوارض صادراتی یا لغو مجوز صادرات، هم بدهکاری ما برای پرداخت وام‌های کلان را تثبیت کرد، هم به دلیل نبود مکان مناسبی برای دپوی مواد معدنی، زمینه نابودی آن‌ها فراهم شد.

مدیرعامل شرکت مهندسی کانی فرآوران تهران یادآور شد: برخی از مواد معدنی تولیدی را به شرکت‌های داخلی عرضه کردیم اما به دلیل نبود مشتری برای این سولفور روی در کشور، عملا چاره‌ای جز نگهداری آن در اطراف معدن و در محل کاملا باز نداشته و نداریم، البته شرکت ذوب روی بافق تنها شرکتی است که در ایران از منابع سولفیدی روی استفاده می‌کند اما تمامی این مواد را از طریق معادنی که در اختیار دارد، تامین می‌کند.

سه‌دهی تاکید کرد: بخش دیگری از خاک معادن ما به صورت اکسیدی است که البته پیش از وضع عوارض ۲۵ درصدی برای صادرات، هیچ معدن‌داری منابع اکسیدی معادن خود را صادر نمی‌کرد؛ چراکه نیاز واحدهای فرآوری شمش سرب و روی کشور آنچنان زیاد بود که ذخیره‌ای باقی نمی‌ماند که بتوان آن را صادر کرد.

وی اضافه کرد: طی سال‌های گذشته حدود یک‌سوم تولید معادن ما سولفوره بود که طی یکی دو سال اخیر، به دلایل وضع عوارض صادراتی، عدم مصرف داخلی و شیوع ویروس کرونا، انبوهی از این ماده معدنی در انتظار مشتری، دپو شده است.

مسیری که باید رفت

مدیرعامل شرکت مهندسی کانی فرآوران تهران در خصوص بهینه‌سازی انرژی در صنایع معدنی، گفت: به طور معمول، بهینه‌سازی مصرف انرژی بیشتر در کارخانه‌های فرآوری قابل تعریف است؛ چراکه مصرف انرژی در معدن، محدود است. طبعا اگر کمپرسوهای نصب شده در معدن به طور کاملا استاندارد باشد، حتما از نظر استخراج، راندمان بالایی را شاهد خواهیم بود و در مصرف انرژی نیز بهینه‌سازی صورت می‌گیرد.

سه‌دهی یادآور شد: در کارخانه فرآوری که در آنجا خاک معدنی سرب و روی به کنسانتره تبدیل می‌شود، ماشین‌آلات و دستگاه‌های متعددی شامل آسیا، سنگ‌شکن‌ها، فلوتاسیون (که مصرف نسبتا بالایی دارد) و… وجود دارد. در حال حاضر یک واحد کنترل انرژی ((saving در مجموعه موجود است که اگر به طور دائم مانیتورینگ شود، نه تنها دقت فرآیند تولید به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد بلکه منجر به کاهش مصرف برق نیز می‌شود.

وی تاکید کرد: از سال ۱۳۹۷، بهینه‌سازی مصرف انرژی را آغاز کردیم؛ به طوری که برخی از واحدهای روی، تمایل زیادی برای همکاری با ما در این زمینه نشان دادند. تا جایی که متخصصین شرکت، برای بسیاری از آن‌ها طرح بهینه‌سازی مورد نظر را اجرا کردند. تکنولوژی مورد استفاده در این روش، برای بهینه‌سازی مصرف آب و برق کاربرد دارد که تماما توسط متخصصین مجموعه طراحی و نصب شده است. با این حال باید توجه داشت که هر چقدر بتوان سرمایه‌گذاری در زمینه بهینه‌سازی انرژی را افزایش داد، قطعا به نفع توسعه و آبادانی کشور خواهد بود؛ موضوعی که دیر یا زود باید به سمت آن گام برداریم، پیش از آنکه دیر شود.

اولین واحد فرآوری سیار ایران

مدیرعامل شرکت مهندسی کانی فرآوران تهران اذعان کرد: یکی از مهم‌ترین دستاوردهای ما طی دو سال اخیر، راه‌اندازی واحدهای فرآوری سیار (با سنگ‌شکن، آسیاها و پمپ‌های متعدد) در مقیاس کوچک است که به واسطه آن می‌توانیم علاوه بر اینکه مواد معدنی سه معدن جدید مجموعه را در سریع‌ترین زمان ممکن فرآوری کنیم، امکان ارائه خدمات به سایر معادن کشور را نیز داشته باشیم. این واحد فرآوری سیار برای اولین بار در تاریخ ایران محقق می‌شود که به راحتی قابلیت جابه‌جایی به تمام نقاط کشور دارد.

سه‌دهی عنوان کرد: طراحی و ساخت واحد فرآوری سیار که کاملا توسط طراحان و مهندسان داخل مجموعه صورت پذیرفته است، از سال ۱۳۹۷ آغاز و در سال ۱۳۹۸ به اتمام رسیده است. این واحد سیار در دو مدل ساخته شده که مدل نخست دارای ظرفیت ۲۰۰ تنی و مدل دوم دارای ظرفیت ۱۰۰ تنی برای دریافت خوراک معدنی و تحویل ماده تغلیظ شده در این زمینه است. عمده مزیت واحد فرآوری سیار این است که در معادن دوردست که امکان دسترسی به واحد فرآوری برای تبدیل مواد معدنی به کنسانتره و تحویل آن به واحدهای تولید شمش وجود ندارد، توسط تریلرهای حمل بار ترافیکی به محل مورد نظر ارسال و پس از انجام مراحل مختلف فرآوری مواد معدنی، به معدن دیگری منتقل می‌شود.

وی تاکید کرد: این واحد فرآوری سیار، در معادنی بیشتر کاربرد دارد که واحد ثابتی برای فرآوری ندارند یا از طرفی تناژ مواد معدنی آن‌ها پایین است و جابه‌جایی مواد معدنی از معدن تا واحد فرآوری برای این معادن صرفه اقتصادی ندارد.

مدیرعامل شرکت مهندسی کانی فرآوران تهران اضافه کرد: یکی دیگر از مزیت‌های واحد سیار مجموعه، امکان خدمات به تمام نقاط کشور است. با توجه به اینکه نوع حمل بار این واحد سیار از طریق تریلرهای حمل بار ترافیکی صورت می‌گیرد، بنابراین رفت و آمد آن برای رفتن به هر معدن، حدود یک ماه به طول می‌انجامد. در حال حاضر واحد فرآوری سیار مجموعه، در استان کرمان قرار دارد و خدمات ویژه‌ای به معادن آنجا ارائه می‌دهد.