در واکنش مستقیم به حمله روسیه به اوکراین، قیمت آلومینیوم در ماه مارس ۲۰۲۲ به بالاترین حد خود یعنی چهار هزار و ۷۳ دلار و ۵۰ سنت در هر تن رسید.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از «Reuters»، بازار تحت ناثیر فقدان احتمالی فلز شرکت روسی روسال قرار دارد؛ این در حالی است که حجم تولید این شرکت در سال ۲۰۲۱ حدود سه میلیون و ۷۶۰ هزار تن بود. تاجران آلومینیوم شاهد همین فقدان در سال ۲۰۱۸ نیز بودند؛ زمانی که تحریم‌های ایالات متحده آمریکا بر مالک شرکت روسال، اولگ دریپاسکا تحولات گسترده‌ای در طول زنجیره تامین جهانی ایجاد کرد.
با این حال، این بار در واکنش به حمله روسیه به اوکراین، هیچ تحریمی از سوی دیگر کشورها روی آلومینیوم شرکت روسی روسال اعمال نشده است. هرچند نشانه‌ها حاکی از افزایش حجم عرضه شرکت روسال دارد؛ چراکه این شرکت در کنار افزایش حجم و ایجاد واحدهای ذوب جدید و کاهش تقاضای داخلی به دنبال صادرات فلز بیشتری است.
اما سوالی که در این بین مطرح می‌شود این است چه کسی این حجم از آلومینیوم را می‌خرد؟ در ایـــن بیـــن، خودتحریمی روسیـــه احتمـــالا کانال‌های عادی فروش را در سال آینده با در نظر گرفتن احتمال ورود فلز روسیه به بازارهایی چون بورس فلزات لندن به عنوان آخرین راه چاره مختل خواهد کرد.
ترمیم شکاف ایجاد شده ناشی از کمبود مواد اولیه
تنها دولتی که اقداماتی را مستقیما علیه بخش آلومینیوم روسیه انجام داد، استرالیا بود که در ماه مارس ۲۰۲۲ صادرات بوکسیت و آلومینا به این کشور را ممنوع کرد. این امر عملا باعث توقف جریان تامین آلومینای شرکت روسال از شرکت جوینت ونچر آلومینا کوئینزلند شد. این در حالی است که پالایشگاه نیکولایف در اوکراین در ماه مارس به عنوان یکی دیگر از کانال‌های کلیدی تامین آلومینای مورد نیاز روسال، در پس حمل نظامی روسیه به این کشور، تعطیل شده بود. با این حال، شکاف تولید و عرضه آلومینا توسط تولیدکنندگان چینی پر می‌شود که صادرات به روسیه را به طور چشمگیری افزایش داده‌اند.
چین از ماه مارس حدود ۵۷۷ هزار تن آلومینا به روسیه صادر کرده است، در حالی که این میزان در سال ۲۰۲۰ تنها یک هزار و ۲۵۰ تن و در سال ۲۰۲۱، حدود یک هزار و ۷۵۰ تن بود. این جریان‌ها به اندازه‌ای قوی بوده است که توانسته چین را برای اولین بار از اوایل سال ۲۰۱۹ به یک صادرکننده خالص تبدیل کند و به نظر می‌رسد که این امر علی‌رغم وجود اختلال در زنجیره تامین مواد اولیه، به شرکت روسال کمک کرده است حجم تولید خود را افزایش دهد. این شرکت انتشار آمار مرتبط با تولید خود را متوقف کرده و همین موضوع ارزیابی چالش‌های بهره‌برداری برای اجرای شبکه ذوب سیبری این شرکت را دشوار کرده است. روسال راه‌اندازی خط تولید واحد ذوب جدید خود با نام تایشت را در دسامبر سال گذشته در دستور کار قرار داد و در نظر دارد ظرفیت تولید مرحله اول را در طول سال جاری به ۴۲۸ هزار و ۵۰۰ تن برساند.
ارائه گزارش‌های تولید ماهانه توسط موسسه بین‌المللی آلومینیوم «IAI» نشان می‌دهد که واحد تولید تایشت می‌تواند در واقع حجم کلی تولید شرکت روسال را افزایش دهد. همچنین تولید سالانه در روسیه و اروپای شرقی طبق آمار موسسه بین‌المللی آلومینیــوم در مــاه آگوست امســال، چهارمیلیون و ۱۲۰ هزار تن بود که نسبت به ماه مارس تغییری نداشت. با این حال، این ارقام منطقه‌ای شامل کشورهای رومانی، اسلواکی و اسلوونی نیز است که همگی شاهد تعطیلی ظرفیت تولید واحدهای ذوب خود به دلیل قیمت بالای انرژی بوده‌اند. استنباطی که از این موضوع می‌توان داشت، این است که رشد تولید شرکت روسال باعث به تعادل رساندن روند کاهشی نرخ بهره‌برداری در بقیه مناطق می‌شود.
ادامه روند جریان فروش آلومینیوم در بازار
می‌توان با اطمینان بیان کرد که جریان فروش آلومینیوم روسیه به بازارهای غربی از ماه مارس تاکنون روند افزایشی داشته است. میانگین واردات ماهانه اروپا از ماه مارس تا ماه ژوئن سال جاری، حدود ۱۳ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یافت؛ این در حالی است که ایالات متحده آمریکا در مدت مشابه، حدود ۲۱درصد آلومینیوم روسی بیشتری وارد کرده است.
جیکوب استاشولم، مدیر اجرایی شرکت ریوتینتو که واحدهای ذوب متعددی در کانادا دارد، بیان می‌کند که روند بی‌قید و شرط واردات آلومینیوم روسیه به بازار ایالات متحده آمریکا باعث ایجاد مشکلات جدی برای تولیدکنندگان محلی می‌شود. وی در مصاحبه خود با بلومبرگ به عجیب بودن این موضوع اشاره داشت.
با این حال، از دیدگاه بازار، با در نظر داشتن افزایش پریمیوم بازار فیزیکی ایالات متحده آمریکا در یک مرحله در ماه آوریل و رسیدن به ۸۸۰ دلار در هر تن نسبت به قیمت نقدی بورس فلزات لندن را نمی‌توان اصلا موضوع عجیبی در نظر نگرفت. این افزایش پریمیوم در هر واحد ذوب آلومینیوم، در کنار حجم زیاد آلومینیوم مازاد روسیه، باعث جذب ظرفیت تولید دیگر واحدهای ذوب جدید شد و خریداران نیز به وضوح از آن استقبال کردند.
در غیاب ایجاد ساز و کار رسمی تحریم‌های آلومینیوم روسیـــه، به نظر می‌رســد که اکثــر مشتریان شرکت روسال برنامه دریافت سفارش‌های خود را طبق قراردادهای موجود پیگیری کرده یا سفارش‌های خود را در بازارهای فیزیکی از واسطه‌ها دریافت می‌کنند اما این روند در سال آینده تغییراتی را تجربه خواهدکرد.
در جستجوی خریداران و مشتریان جدید
واحد «Novelis»، زیرمجموعه‌ای از شرکت هندالکو «HALC.NS» و واحد اکستروژن شرکت «NHY.OL» از قبل اعلام کردند که قراردادهای خرید جدید روسیه را برای سال ۲۰۲۳ منعقد نخواهند کرد.
در همین راستا بسیاری از واحدهای کوچک‌تر دیگر نیز به جنبش خودتحریمی ملحق خواهند شــد که برای شرکــت روســال مشکلاتی را ایجاد می‌کند و در نتیجه روی قیمت آلومینیوم تاثیر می‌گذارد. به علاوه تحریم‌های جزیی همزمان با افزایش حجم عرضه روسیه خواهد بود زیرا بازار داخلی شرکت روسال تحت تحریم‌های اقتصادی گسترده‌تر تضعیف می‌شود.
گلدمن ساکس معتقد است صادرات آلومینیوم روسیه در سال جاری به اندازه حدود ۳۴۰ هزار تن و در سال ۲۰۲۳ بالغ بر ۲۰۰ هزار تن دیگر افزایش می‌یابد تا کل حجم صادرات به سه میلیون و ۶۰۰هزار تن برسد.
باید عنوان کرد که افزایش حجم صادرات به بـــازار در حــال رکــود اروپــا ضرر می‌رسانـد زیرا قیمت‌های بالای انرژی برق که یکی دیگر از پیامدهای حمله روسیه به اوکراین است، باعث کاهش تقاضا می‌شود. بدیهی است که شرکت روسال دارای قدرت کافی برای فروش بیشتر بین خریداران بازار فیزیکی آسیایی به ویژه چینی دارد.
بنابراین در حالی که حجم واردات کل آلومینیوم اولیه چین در هشت ماهه اول سال جاری ۷۷ درصد کاهش یافت، حجم واردات از روسیه تنها ۹ درصد کاهش را تجربه کرد. در واقع، واردات ۲۳۱ هزار تنی روسیه، ۷۸ درصد از کل محموله های وارداتی را تشکیل می‌دهد.
به علاوه واردات آلیاژهای آلومینیوم روسی نیز در ماه‌های اخیر افزایش یافته و در مجموع به ۴۲هزار تن از ماه ژانویه تا آگوست رسیده است؛ در حالی که حجم کل سال گذشته، ۳۳ هزار تن بوده است. با این حال، بخش آلومینیوم چین بر اساس چرخه داخلی تولید خود کار می‌کند و ممکن است نتواند بلافاصله آنچه را که خریداران غربی تقاضا نمی‌کنند، خریداری کند. به همین دلیل می‌توان درک کرد که چرا بازار آلومینیوم نگران وضعیت حجم زیادی از فلز فروخته نشده روسیه در انبارهای بورس فلزات لندن است.
طبق گزارش بلومبرگ، شرکت روسال در حال بررسی گزینه عرضه از سواحل شرقی روسیه به انبارهای بورس فلزات لندن در آسیا است. بیم این می‌رود که روند فروش قابل توجه آلومینیوم روسیه در سیستم بورس فلزات لندن، بتواند افت قیمت در این بورس و خصوصا نسبت به قیمت بازارهای غربی تبدیل کند.
در همین راستا بورس فلزات لندن بیان کرد که وضعیت را زیر نظر دارد. بنابراین با توجه به فقدان سازوکار تحریم‌های رسمی علیه فلزات روسیه، این کشور در وضعیت دشواری قرار دارد.
با این حال، مسئله روسیه احتمالا باعث ایجاد نوسانات بیشتری در قیمت‌های بازار فیزیکی آلومینیـــوم می‌شـــود و ابعـــاد گسترده‌تــری در ساختارهـــای موجــود بـــازار منطقـــه‌ای و نوپــای پریمیوم کم‌کربن را ایجاد خواهد کرد. در پایان می‌توان بیان کرد که قراردادهای آلومینیوم بورس فلزات لندن به ندرت تحت تاثیر تغییرات قیمت بــازار فیزیکی قــرار می‌گیرنـــد حتی اگــر شرکت روسال بتواند مشتریان دیگری را برای فلز خود پیدا کند.
