روند تجارت محصولات تخت فولادی از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۳ با رشد ۶.۴ درصدی صعودی بوده‌ است. در سال ۲۰۲۳، ارزش تجارت این دست از محصولات ۴۸۲ میلیارد دلار بود که نسبت به سال قبل از آن، حدود ۱۵.۴ درصد کاهش داشت. به‌ طور میانگین، محصولات تخت فولادی پوشش‌دار ۱۴.۶ درصد از کل تجارت محصولات تخت را تشکیل داده‌اند. در سال ۲۰۲۳، ورق گالوانیزه ۵۵.۶ درصد از تجارت ورق‌های پوشش‌دار را با ارزش ۴۰.۲ میلیارد دلار تشکیل داد. بررسی‌ها نشان داد که روند سهم ورق گالوانیزه از تجارت فولادی تا سال ۲۰۱۹، متاثر از رفتار خریداران نسبت به قیمت روی بوده اما از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳، عواملی دیگر نیز بر رفتار خریداران اثر گذاشته‌ است. قیمت هر تن روی در سال ۲۰۰۱ از ۸۸۶ دلار به دو هزار و ۶۵۰ دلار در سال ۲۰۲۳ رسید.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» و به نقل از روابط عمومی شرکت مشاوره اقتصادی آرمان آتورپات، محصولات تحت فولادی، دسته‌ای از محصولات مهندسی به شمار می‌آیند که از انواع آلیاژهای فولادی ساخته شده‌اند و تحت فرایندهای مختلفی برای بهبود خواص مکانیکی، شیمیایی و فیزیکی قرار می‌گیرند. یکی از مهم‌ترین این محصولات، ورق گالوانیزه است که در صنایع مختلف مانند نفت و گاز، پتروشیمی و ساخت‌وساز به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی کاربرد گسترده‌ای دارد.

افت‌وخیز تجارت ورق پوشش‌دار در بازار محصولات تخت فولادی

روند ارزش تجارت محصولات تخت فولادی از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۳، با نرخ رشد مرکب ۶.۴ درصد صعودی بوده‌ است. ارزش کل تجارت محصولات تخت فولادی در سال ۲۰۰۱، حدود ۱۲۴ میلیارد دلار بود و بالغ‌ بر ۱۸ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار معادل با ۱۵.۲ درصد آن، از انواع محصولات پوشش‌دار تشکیل شد. ناگفته نماند که در سال ۲۰۰۹، به سبب بحران مالی در دنیا، ارزش تجارت محصولات تخت فولادی نسبت به سال ۲۰۰۸ حدود ۲۰۵ میلیارد دلار افت داشت و به ۲۸۶ میلیارد دلار رسید.

مشابه با آن، در سال ۲۰۲۰ با شیوع کرونا، ارزش تجارت محصولات تخت فولادی برابر با ۳۲۴ میلیارد دلار بود که نسبت به سال قبل از آن، کاهشی حدود ۵۶ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلاری را تجربه کرد. در سال ۲۰۲۳، ارزش تجارت کل محصولات تخت فولادی به ۴۸۲ میلیارد دلار رسید که نسبت به سال قبل از آن، حدود ۱۵.۴ درصد افت پیدا کرد.

بیشترین ارزش تجارت محصولات تخت فولادی صورت‌ گرفته در سال ۲۰۲۲ با مبلغ ۵۷۰ میلیارد دلار عنوان شد. بیشترین ارزش تجارت محصولات تخت فولادی پوشش‌دار نیز در سال ۲۰۲۲، حدود ۸۷ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار برآورد شد. گفتنی است که سهم محصولات تجاری پوشش‌دار از کل تجارت محصولات فولادی در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال ۲۰۲۲، حدود ۰.۳ واحد درصد کاهش یافت و به ۱۵ درصد رسید.

نمودار یک، تجارت انواع محصولات تخت فولادی پوشش‌دار به تفکیک جنس پوشش را نشان می‌دهد. محصولات تخت فولادی پوشش‌دار به تفکیک جنس به پوشش‌های روی، قلع، آلومینیوم، رنگی و سایر دسته‌بندی می‌شوند. گفتنی است که به‌ طور میانگین انواع ورق‌های گالوانیزه، رنگی قلع‌اندود بیشترین سهم را نسبت به کل بازار تجارت محصولات تخت پوشش‌دار داشته‌اند. سهم محصولات تخت فولادی با پوشش روی، به‌ طور میانگین حدود ۵۶.۱ درصد، رنگی حدود ۱۷.۱ درصد و در نهایت سهم پوشش قلع برابر با ۱۴.۶ درصد عنوان شد.

با این حال، ارزش محصولات تخت فولادی با پوشش روی در طول سال‌های متمادی، به میانگین ارزش ۲۹ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار تجارت شد. در سال ۲۰۲۳، محصولات تخت فولادی با پوشش‌ روی ۵۵.۶ درصد معادل با ۴۰ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار از کل ارزش تجارت محصولات تخت فولادی پوشش‌دار سهم داشت. با این حال، در سال ۲۰۲۲ ارزش تجارت محصولات تخت فولادی با پوشش روی، برابر با ۴۶ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار بود که نسبت به سال ۲۰۲۳ افزایش داشت.

به‌ طور میانگین، ارزش تجارت محصولات تخت فولادی با پوشش رنگی به ۹ میلیارد و ۳۰ میلیون دلار رسید. در سال ۲۰۲۳، ارزش تجارت محصولات تخت فولادی با پوشش رنگی بالغ‌ بر ۱۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار بود که نسبت به سال قبل از آن بالغ‌ بر ۱.۲ درصد افت کرد.

گفتنی است که سالیانه به ارزش هفت میلیارد و ۷۱۰ میلیون دلار محصولات تخت فولادی با پوشش قلع تجارت شد. در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال ۲۰۲۲ با کاهش ۱.۳ درصدی، ارزش تجارت ورق‌های پوشش‌دار قلع به ۹ میلیارد و ۸۹۰ میلیون دلار رسید و گفته می‌شود که بیشترین ارزش تجارت این محصول در سال ۲۰۲۲ بود.

تجارت ورق گالوانیزه برگرفته از چشم‌انداز قیمت روی

با وجود کاهش ارزش تجارت محصولات تخت فولادی با پوشش روی در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال ۲۰۲۲، سهم این محصولات از ارزش کل تجارت محصولات فولادی پوشش‌دار حدود ۲.۷ واحد درصد رشد پیدا کرد. کمترین سهم ورق‌های فولادی گالوانیزه در سال ۲۰۲۲ حدود ۵۲.۹ درصد بود که نسبت به سال ۲۰۱۹، بالغ‌ بر ۳.۴ واحد درصد کاهش یافت. با توجه به روند کلی، سهم ارزش تجارت ورق‌های فولادی با پوشش روی نسبت به ارزش تجارت کل ورق‌های پوشش‌دار از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۳ نوسانی بوده‌ است. به‌ طور متوسط، سهم تجارت ورق‌های فولادی با پوشش روی برابر با ۵۶.۱ درصد محاسبه شد.

نمودار ۲، مقایسه قیمت روی با سهم ورق گالوانیزه در تجارت ورق‌های پوشش‌دار را نشان می‌دهد. روند قیمت روی از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۳ با نرخ رشد مرکب سالانه ۵.۱ درصد صعودی بوده‌ است. قیمت روی در سال ۲۰۲۳، به ازای هر تن دو هزار و ۶۵۰ دلار عنوان شد که نسبت به سال قبل از آن حدود ۲۳.۸ درصد افت کرد. ناگفته نماند که در سال ۲۰۰۱، هر تن از روی حدود ۸۸۶ دلار به فروش رفت. در سال ۲۰۰۶ با رشد ناگهانی، قیمت روی به سه هزار و ۲۷۵ دلار بر تن رسید و نسبت به سال قبل از آن حدود یک هزار و ۸۹۰ دلار افزایش یافت.

در سال ۲۰۰۶، محدودیت در عرضه روی منجر به افزایش قیمت شد؛ چراکه در سال مذکور معادن بزرگی مانند معدن برانسویک «Brunswick» در کانادا تعطیل شد. از عوامل دیگر نیز می‌توان به کاهش موجودی‌های ذخایر و انبارهای روی در بورس فلزات لندن و همچنین تقاضای قوی صنایع اشاره کرد. با این حال، در سال ۲۰۰۸ با وقوع بحران مالی در دنیا، قیمت روی نیز از بیشینه خود به یک هزار و ۸۷۰ دلار بر تن کاهش پیدا کرد. بیشترین قیمت روی در سال ۲۰۲۲ و کمترین قیمت در سال ۲۰۰۲، حدود ۷۷۹ دلار بر تن ثبت شد.

روند قیمت روی نسبت به روند تجارت ورق‌های گالوانیزه با یک سال اختلاف تشابه دارد اما از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳، این روند معکوس شد و روند قیمت با روند سهم این دست از محصولات تفاوت پیدا کرد. بنابراین می‌توان این برداشت را کرد که تا پیش از سال ۲۰۱۹، رفتار جانب تقاضا نسبت به چشم‌انداز قیمت روی اثر زیادی گرفته‌ است. به بیان‌ دیگر، جانب تقاضای روی، عامل تعیین‌کننده سهم تجارت محصولات ورق فولادی گالوانیزه بوده‌ اما از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳، تغییرات سهم تجارت ورق گالوانیزه در تجارت ورق‌های پوشش‌دار از عوامل دیگری تاثیر پذیرفته‌ است.