شرکت ورق خودرو چهارمحال‌وبختیاری تنها تولیدکننده ورق گالوانیزه خودرو در کشور به شمار می‌آید که در سال‌های اخیر با تولید این محصول توانسته است در تامین نیاز بازار داخلی نقش‌آفرین باشد. با این حال، افزایش واردات انواع ورقهای پوشش‌دار از جمله ورق گالوانیزه، در صورتی که امکان تولید آن در کشور وجود دارد، به چالشی برای این شرکت تبدیل شده است. در سال گذشته بیش از یک میلیون و ۲۳۶ هزار تن ورق در بورس عرضه شد اما ۵۴ درصد از این مقدار مورد معامله قرار گرفت. این مسئله نه تنها فروش و درآمدزایی شرکت ورق خودرو چهارمحال‌وبختیاری را تهدید می‌کند بلکه تامین مواد اولیه این شرکت را نیز دشوارتر خواهد کرد. در چنین شرایطی که واردات ورق گالوانیزه تبعات جبران‌ناپذیری برای تولیدکنندگان این محصول به همراه دارد، نظارت، کنترل و برنامه‌ریزی دقیق‌تر بر واردات و حمایت از تولیدکنندگان داخلی امری ضروری به نظر می‌رسد.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین»، یکی از مفاهیم بسیار موثر بر رشد اقتصادی و تحقق شعار جهش تولید، تکیه بر توانمندی‌های داخلی و استفاده از مزیت‌ها و پتانسیل‌های کشور در مسیر جایگزینی واردات با تولید ملی است تا به این ترتیب ضمن ساختار و تکامل یافتن زنجیره‌های ارزش، بستر مناسب برای نقش‌آفرینی تولیدکنندگان کشور فراهم آید. ورق گالوانیزه یکی از انواع ورقهای فولادی پوشش‌دار است که طی سال‌های اخیر میزان تولید این محصول در کشور با افزایش چشمگیری همراه بوده است. شرکت ورق خودرو چهارمحال‌وبختیاری، یکی از منحصر به فردترین کارخانه‌های تولید ورق گالوانیزه در کشور و منطقه به شمار می‌آید که به صورت تخصصی تولیدکننده ورقهای خودرو مطابق با جدیدترین استانداردهای جهانی است. این شرکت با توجه به ظرفیت و پتانسیل بالای کمی و کیفی، از توان بالایی برای تامین ورقهای فولادی مورد نیاز خودروسازان برخوردار است.
این در حالی است که نگاهی به آمارها نشان می‌دهد ورقهای گالوانیزه خودرویی، در لیست کالاهای وارداتی کشور قرار گرفته و خودروسازان کماکان بخشی از نیاز خود را که با کیفیت و قیمت مناسب از شرکت ورق خودرو قابل تامین است، از کشورهای خارجی خریداری می‌کنند. تداوم این مسئله، نه تنها برخلاف اهداف اقتصاد مقاومتی و خودکفایی و مانع از تحقق شعار جهش تولید است بلکه به فعالیت شرکت ورق خودرو چهارمحال‌وبختیاری نیز لطمه وارد می‌کند. این مسئله از سوی دیگر نیز با توجه به اینکه سهمیه مواد اولیه کارخانه بر اساس میزان فروش تعیین می‌شود، چالش تامین مواد اولیه را نیز برای این شرکت ایجاد می‌کند. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد که اگر نظارت و حمایت بیشتری از تولیدکنندگان داخلی صورت پذیرد، شرکت ورق خودرو چهارمحال‌وبختیاری می‌تواند با دستیابی به ظرفیت تولید و اجرای طرح‌های توسعه، به بزرگ‌ترین تامین‌کننده مواد اولیه حلقه‌های پایین‌دستی تبدیل شود و زمینه تکمیل زنجیره ارزش فولاد و تحقق مفهوم خودباوری و خودکفایی را به بهترین شکل فراهم آورد.
خلا یک برنامه‌ریزی منسجم
حمایت از تولیدات ملی، یکی از راهبردهای توسعه اقتصادی کشورها به شمار می‌آید که می‌تواند منجر به خلق ارزش افزوده شود؛ درآمدهای ملی را افزایش دهد و با کاهش وابستگی به واردات، رشد اقتصادی پایدار را ایجاد کند. در نقطه مقابل، واردات خصوصا واردات بی‌رویه و بدون برنامه برخی محصولات که امکان تولید آن‌ها در داخل وجود دارد نیز می‌تواند هم به تولید لطمه وارد کند و هم موجب صرف هزینه‌های ارزی شود. در واقع کنترل و نظارت هوشمندانه بر بازار و عرضه و تقاضا موجب رشد فعالیت‌های اقتصادی، درآمدزایی، ایجاد اشتغال و تامین نیاز صنایع پایین‌دستی می‌شود.
اگرچه درباره این موضوع که با تولید داخلی باید ابتدا نیاز کشور برطرف شود و سپس کمبود آن را از طریق واردات جبران کرد، در هر محفل و مجلسی به سخن می‌آید اما به نظر می‌رسد که در مقام عمل، کمتر به این موضوع توجه شده است. نمونه بارز این کم‌توجهی را می‌توان در واردات ورق گالوانیزه مشاهده کرد. بر اساس آخرین آمارها در سال ۱۴۰۲، یک میلیون و ۲۳۶ هزار و ۷۰۰ تن در بورس کالا عرضه شد که از این مقدار، تنها ۶۶۲ هزار و ۴۵۰ تن معادل ۵۴ درصد از کل محصولات عرضه شده معامله شده و از سوی دیگر آمار واردات محصولات پوشش‌دار در سال گذشته به ۲۸۶ هزار تن رسیده است. این امر نشان می‌دهد که به‌رغم وجود نیاز به محصولات فولادی و امکان تامین نیاز بازار از کانال‌های داخلی، همچنان به این موضوع توجه چندانی نمی‌شود.
ظرفیت تولید کارخانه‌های محصولات پوشش‌دار در کشور چهار میلیون و ۵۷۰ هزار تن برآورد می‌شود اما مجموع تولید این کارخانه‌ها به یک میلیون و ۶۲۸ هزار تن می‌رسد؛ به این معنا که به رغم امکان رشد تولید بیش از ظرفیت اسمی، تولیدکنندگان با حدود ۳۶ درصد ظرفیت تولید را ادامه می‌دهند و ۶۴ درصد از ظرفیت کارخانه‌های ورق، به دلایل مختلف مانند نبود بازار مناسب بدون استفاده باقی مانده است. در صورت تداوم شرایط فعلی، تولید ورق گالوانیزه که یکی از توانمندی‌های ارزشمند در تامین مواد اولیه صنایع پایین‌دستی به شمار می‌آید، در حاشیه قرار می‌گیرد و منجر به هدررفت سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در این حوزه می‌شود.
بررسی آمارهای بورس نشان می‌دهد که نسبت حجم معامله به عرضه در سه ماهه نخست سال ۱۴۰۳ برای ورق سرد به ۷۵ درصد و برای ورق گالوانیزه به ۵۵ درصد رسیده است. در حالی که بررسی آمار واردات این محصولات نیز در دو ماهه نخست سال جاری نشان می‌دهد که واردات محصولات پوشش‌دار با رشد ۱۴٫۱ درصدی، از ۲۸ هزار و ۹۰۰ تن در سال ۱۴۰۲ به ۳۳ هزار تن افزایش یافته است. حجم واردات ورق سرد نیز روند مشابهی را در این بازه زمانی داشت و میزان واردات آن طی دو ماهه نخست سال ۱۴۰۳ با رشد ۹٫۱ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۷۱ هزار تن رسید؛ این در حالی است که صادرات ورق گالوانیزه در این بازه زمانی حدود ۳۰ درصد کاهش یافته است.
ضرورت نگرشی جدید
به طور کلی ورق گالوانیزه در صنایع مختلف از جمله صنایع خودروسازی و ماشین‌سازی، مخابرات، لوازم خانگی، ساختمان، کشتی‌سازی، راهسازی و پل کاربرد دارد اما شرکت ورق خودرو چهارمحال‌وبختیاری به طور خاص محصولاتی متناسب با نیاز صنعت خودروسازی کشور تولید می‌کند. این شرکت با ظرفیت تولید سالانه ۴۰۰ هزار تن محصول، از برجسته‌ترین تولیدکنندگان داخلی محصولات گالوانیزه کشور به شمار می‌آید. فعالیت شرکت ورق خودرو چهارمحال‌وبختیاری در سال ۱۳۸۴ آغاز شد و اکنون پس از گذشت دو دهه تجربه ارزشمند، امروز توانایی تولید انواع ورق گالوانیزه مطابق با استانداردهای جهانی ورق را دارد. اگرچه این شرکت با تولید محصولاتی با بالاترین سطح کیفیت می‌تواند نقش بسزایی در کاهش واردات ورق گالوانیزه ایفا کند و رقیب سرسختی برای رقبای خارجی باشد اما آمارها نشان می‌دهند که عرضه محصولات این شرکت در بورس تاثیر چندانی در کاهش واردات ورق گالوانیزه خودرویی نداشته است و رشد واردات ورق گالوانیزه حاکی از آن است که خودروسازان کشور تامین مواد اولیه را از محل واردات در اولویت قرار داده‌اند.
شرکت ورق خودرو چهارمحال‌وبختیاری در سال ۱۴۰۲ موفق شد تولید ورق گالوانیزه را به ۳۱۰ هزار و ۴۰۹ تن برساند که نسبت به سال قبل از آن با رشد حدود ۲۳ درصدی همراه بوده است. از آنجایی که ظرفیت عملی این شرکت در سال گذشته برابر با ۳۸۰ هزار تن در نظر گرفته شده، این شرکت موفق شده است که ۸۱ درصد از ظرفیت تولید را محقق سازد. ورق خودرو در سال گذشته چهار بار محصولات خود را در تالار شیشه‌ای بورس عرضه کرد اما چنانکه اشاره شد، استقبال چندانی از محصولات این شرکت در بورس کالا نشد. تداوم چنین شرایطی با کاهش فروش محصولات شرکت ورق خودرو چهارمحال‌وبختیاری در بورس کالا، انگیزه و اراده این شرکت را برای تولید محصول و نقش‌آفرینی موثرتر در تامین مواد اولیه صنعت خودروسازی کشور تضعیف می‌کند. باید در نظر داشت که تامین مواد اولیه کارخانه ورق خودرو چهارمحال‌وبختیاری بر اساس فروش انجام می‌شود و این مسئله در شرایط رکود فعلی موجب کاهش تولید می‌شود.
شرکت ورق خودرو چهارمحال‌وبختیاری خودکفایی صنعت خودروسازی کشور از واردات محصولات گالوانیزه را رسالت اصلی خود می‌داند و ظرفیت بالای تولید این محصول نیز زمینه تحقق این رسالت ارزشمند را فراهم می‌آورد. در واقع این شرکت به عنوان یکی از بازیگران کلیدی صنایع فولادی کشور می‌تواند ارزش افزوده قابل توجهی ناشی از عدم واردات محصولات گالوانیزه را برای کشور ایجاد کند و با اجرای طرح‌های توسعه می‌تواند به قطب تولید محصولات گالوانیزه خودرو در کشور تبدیل شود. شرکت ورق خودرو چهارمحال‌وبختیاری در فرایند تولید از جدیدترین تکنولوژی‌ها و منابع انسانی متخصص و بامهارت بهره‌مند می‌شود که این مسئله امکان تولید انواع گریدهای ورق گالوانیزه مطابق با استانداردهای جهانی فراهم می‌آورد. باید یادآور شد که شرکت ورق خودرو چهارمحال‌وبختیاری با فعالیت خود برای حدود ۴۰۰ نفر به صورت مستقیم و چهار هزار نفر به صورت غیرمستقیم اشتغال ایجاد کرده است و در صورتی این اشتغال‌زایی تداوم خواهد داشت که فعالیت این شرکت به صورت پایدار ادامه یابد.
در پایان باید اشاره کرد که تداوم واردات ورق گالوانیزه منجر به ایجاد شرایط رکود تولید، هدررفت سرمایه‌گذاری‌ها و از بین رفتن اشتغال‌زایی پایدار می‌شود که این مسئله نه تنها تبعات جبران‌ناپذیری را برای فولادسازان کشور به همراه دارد بلکه تحقق شعار سال مبنی بر «جهش تولید با مشارکت مردم» را در هاله‌ای از ابهام قرار می‌دهد.
انتهای پیام//
