امین‌الله بیگی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» با بیان اینکه شرایط تولید در نیمه نخست سال ۱۴۰۱ بسیار ضعیف و نامناسب بوده است، گفت: افزایش چند برابری هزینه‌های تولید در سال جاری، شرایط تولید را بیش از پیش دشوار ساخته است. قیمت‌گذاری نامتعارف خاک معدنی عرضه شده در بورس کالای ایران توسط یکی از شرکت‌های دولتی نیز از دیگر مشکلات موجود در این صنعت است و از آنجایی که قیمت خاک بر اساس نرخ نیمایی در این تالار صنعتی محاسبه می‌شود، بر همین اساس تامین ماده اولیه مورد نیاز با ضرر همراه بوده است. متاسفانه علی‌رغم پیگیری‌های فراوان در این زمینه، هیچ اقدام مثبتی رخ نداده است و افزایش ۵۷ درصدی دستمزد نیروی انسانی و همچنین رشد قیمت اسید، فعالان این صنعت را با مشکل روبه‌رو کرده است. افزایش قیمت ماده معدنی در بورس نسبت به قیمت جهانی که با نرخ ارز نیمایی محاسبه می‌شود، سبب شده است که فعالان صنعت روی با زیان مواجه شوند.
وی افزود: انجمن سرب و روی ایران، اقدامات لازم جهت مدیریت شرایط بازار و همچنین کنترل قیمت در بورس کالای ایران را انجام نمی‌دهد و این در حالی است که می‌تواند با رایزنی‌های لازم، نقش موثری در ثبات قیمت ماده اولیه داشته باشد. بر همین اساس می‌توان گفت سود چندانی عاید تولیدکنندگان روی طی ۶ ماهه ابتدایی سال جاری نشده است و در حال حاضر شرایط این صنعت چندان مساعد نیست.
عرضه نامناسب خاک معدنی در بورس
مدیرعامل شرکت آذر شیمی رازی در خصوص عرضه خاک معدنی در بورس، مطرح کرد: متاسفانه عیار خاک معدنی عرضه شده در بورس با آنچه به دست تولیدکننده می‌رسد، همخوانی لازم را ندارد و به طور میانگین ۲ تا ۳ درصد متفاوت از عیار واقعی آن است؛ اگرچه انجمن سرب و روی ایران نیز اقداماتی را در این زمینه انجام داده است اما همچنان نتیجه مطلوب حاصل نشده است و از آنجایی که خاک معدنی عرضه شده در بورس از قیمت بالا و عیار پایینی برخوردار است، بنابراین معامله چندانی در این تالار صنعتی صورت نمی‌پذیرد و در نتیجه تولیدکنندگان شمش روی ناچار به تامین خاک از بازار آزاد هستند.
بیگی، کیفیت پایین خاک عرضه شده در بورس کالای ایران و قیمت پایه آن که به استناد انجمن سرب و روی کشور، حدود ۳۰ درصد بالاتر از قیمت بازار جهانی است را دلایل اصلی بی‌رغبتی تولیدکنندگان برای خرید از این تالار صنعتی عنوان کرد.
وی در ارتباط با واردات خاک معدنی به داخل کشور، تصریح کرد: حدود ۱۰ شرکت از ۶۰ شرکت داخلی فعال در عرصه سرب و روی که سرمایه در گردش بیشتری دارند، به جای تامین خاک معدنی از بازار داخلی، به دنبال واردات ماده اولیه از کشورهای خارجی مانند ترکیه و مراکش هستند که این محصول هم با قیمت مناسب‌تری عرضه می‌شود و هم کیفیت بالاتری نسبت به نمونه‌های داخلی دارد اما سایر شرکت‌ها یا در حال تعطیلی و یا تنها با ۱۰ درصد ظرفیت تولید خود مشغول به کار هستند.
جای خالی نیروی انسانی متخصص
مدیرعامل شرکت آذر شیمی رازی با اشاره به کمبود نیروی انسانی در بخش تولید، بیان کرد: در حال حاضر بیشتر شرکت‌های فعال در شهرک‌های صنعتی مختلف با چالش کمبود نیروی انسانی دست و پنجه نرم می‌کنند. این مسئله نمی‌تواند ناشی از افزایش بیش از ۵۰ درصدی دستمزد نیروی انسانی باشد و بی‌میلی نسل جوان به حضور در بازار کار، نبود انگیزه، کاهش نیروی انسانی متخصص و عدم آموزش مناسب برای ورود به بازار کار، باعث شده است که شرکت‌های تولیدی با معضل کمبود نیروی انسانی متخصص و غیر متخصص روبه‌رو شوند. بر همین اساس ضرورت دارد آموزش از مقاطع پایه و دوران نوجوانی در دستور کار سیستم آموزش و پرورش کشور قرار بگیرد تا بتوانیم بیشترین بهره‌وری را از نیروی انسانی مورد نیاز در بخش تولید داشته باشیم.
بیگی در ادامه به ضرورت فرآوری خاک سولفوره اشاره کرد و گفت: استفاده بی‌رویه از ذخایر اکسیدی معدن انگوران، باعث تعطیلی این معدن در آینده بسیار نزدیک خواهد شد. همچنین معدن مهدی‌آباد نیز هنوز وارد مدار تولید نشده است و بر همین اساس امیدوار هستیم امکان تشویه خاک سولفوره پس از بهره‌برداری از این معدن عظیم در آینده نزدیک فراهم شود تا مشکل تامین خاک اکسیدی نیز مرتفع شود و ماده اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان شمش روی به مقدار کافی در اختیار آن‌ها قرار بگیرد. البته تحقق این مهم نیازمند سرمایه‌گذاری کلان است که از توان شرکت‌های کوچک خارج بوده و ضرورت دارد شرکت‌های بزرگ معدنی مانند تهیه و تولید مواد معدنی ایران زیر نظر ایمیدرو، سرمایه‌گذاری لازم در این زمینه را انجام دهند.
وی ضمن اشاره به افزایش قیمت اسید سولفوریک طی ماه‌های اخیر، اظهار کرد: با وجود اینکه شرکت آذر شیمی رازی اسید سولفوریک مورد نیاز خود را از مجتمع مس سرچشمه تهیه می‌کند اما با افزایش ۱۵ تا ۲۰ درصدی قیمت این ماده طی دو سال اخیر، این مجموعه در تامین اسید مورد نیاز نیز با بحران مواجه شده است.
این تولیدکننده شمش روی در ارتباط با اهمیت صادرات شمش روی، تاکید کرد: با توجه به اینکه شرکت آذر شیمی رازی در استان اصفهان واقع شده است و در حال حاضر با حداقل ظرفیت تولید در حدود ۲۵ درصد مشغول فعالیت هستیم، بنابراین در عرصه صادرات حضور نداریم.
ضرورت پرعیارسازی خاک معدنی
بیگی در پاسخ به سوال خبرنگار «فلزات آنلاین» مبنی بر اینکه دانش تولید شمش روی در داخل با سایر کشورها چه تفاوتی دارد، گفت: تمام تجهیزات مورد نیاز شرکت در داخل تهیه می‌شود . همچنین تنها در ایران است که شرکت‌ها تولید شمش روی را با استفاده از خاک معدنی با عیار ۵ تا ۶ درصد انجام می‌دهند و هیچ کجای دنیا چنین رویه‌ای ندارد. معمولا در کشورهای دیگر با خاک فرآوری شده ۳۰ یا ۴۰ درصد فعالیت می‌کنند که امکان جداسازی ناخالصی‌های موجود در خاک معدنی نیز وجود دارد. این ناخالصی‌ها شامل نیکل، کبالت و… است که هرچند مقدار آن‌ها زیاد نیست اما سایر شرکت‌ها به عنوان پسماند از آن‌ها استفاده می‌کنند و پس از استخراج و فرآوری لازم، آن‌ها را به فروش می‌رسانند.
وی در ارتباط با چشم‌انداز صنعت روی در جهان، خاطرنشان کرد: با توجه به کاربرد روی در صنعت ساختمان‌سازی، پروژه‌های عمرانی، آلیاژسازی و گالوانیزاسیون، مصرف آن در سطح جهانی رو به افزایش است؛ هرچند با کاهش ساخت‌وساز و پروژه‌های ساختمانی، بازار روی نیز با رکود مواجه شده است.
مدیرعامل شرکت آذر شیمی رازی ادامه داد: شرایط صنعت روی در بازار داخلی نیز تابع بازار جهانی است و مصرف این محصول در کشور روند کاهشی را طی می‌کند. با توجه به رکود بازار جهانی روی، قیمت این محصول در داخل نیز کاهش داشته است و بورس کالای ایران بدون در نظر گرفتن شرایط این صنعت در بازارهای بین‌المللی، به تولیدکنندگان شمش روی زیان فراوانی وارد کرده است.
بیگی همچنین ضمن انتقاد از عدم حمایت دولت از بخش خصوصی، یادآور شد: متاسفانه دولت برخلاف وعده‌های خود مبنی بر حمایت از تولیدکنندگان داخلی، حامی شرکت‌های فعال در صنعت نیست و نه تنها کمکی به حل مشکلات نمی‌کند بلکه با افزایش مالیات‌های مختلف توسط اداره دارایی، عرصه را بر تولیدکنندگان این صنعت تنگ‌تر کرده است.
وی در پایان در خصوص اجرای طرح‌های توسعه، یادآور شد: از آنجایی که ما یک هلدینگ هستیم، در صنعت روی طرح توسعه خاصی را در دست اجرا نداریم و در حال حاضر شرایط تولید به نحوی است که قادر به اجرای آن نیستیم. البته در صنایع دیگر به دنبال تحقق این مهم هستیم و امیدواریم بتوانیم در راستای توسعه تولید شمش روی قدم برداریم.
