صنعت آلومینیوم یکی از صنایع استراتژیک در جهان محسوب می‌شود و آلومینیوم به سبب کاربردهای متنوع خود نقش بسزایی در اقتصاد و تجارت کشورها دارد. خوشبختانه سرمایه‌گذاری‌های مناسبی در ایران برای تولید آلومینیوم انجام شده است، به طوری که در سال گذشته ۶۳۵ هزار و ۵۹۷ تن شمش آلومینیوم در داخل تولید شد. با این وجود، اکثر جوامع توسعه‌یافته برای سودآوری بیشتر به دنبال تولید و صادرات محصولات نهایی با ارزش افزوده بالاتر هستند؛ در نتیجه توسعه صنایع پایین‌دستی برای تحقق این امر، در اولویت آن‌ها قرار دارد. این موضوع درست نقطه مقابل اقدامات دولت و صنایع بالادستی در ایران است زیرا عرضه پایین شمش آلومینیوم در بورس کالای ایران منجر به افزایش قیمت مواد اولیه و در نهایت قیمت تمام شده محصولات شده است. از سوی دیگر به دلیل سوددهی بالای بازارهای موازی، تمایلی به سرمایه‌گذاری در حوزه تولید و توسعه فعالیت‌های واحدهای صنعتی نیست؛ به همین دلیل سازمان‌های دولتی متولی باید برای توسعه صنایع پایین‌دستی آلومینیوم، اقدامات لازم در راستای رفع موانع مسیر تولید و افزایش بیش از پیش روند سودآوری را انجام دهند. در همین راستا، خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» گفت‌وگویی را با رضا فرزانه، رئیس هیئت مدیره شرکت صنایع توری کاشان تدارک دیده است که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند:
در رابطه با عملکرد شرکت صنایع توری کاشان در زمینه تولید و فروش محصولات در سال ۱۴۰۲ توضیحاتی ارائه بفرمایید.
باید اذعان کنم که عملکرد مجموعه در زمینه تولید و فروش محصولات در سال گذشته، تقریبا مشابه به سال قبل از آن بوده است زیرا تقاضای مصرف‌کنندگان در سال ۱۴۰۲ دستخوش تغییرات زیادی نشد که بر این اساس، نسبت به سال پیش از آن افزایش تولید نداشتیم. در حالی که اگر این پتانسیل و تقاضا در بازار وجود داشت که میزان محصولات عرضه شده را ارتقا دهیم، بدون هیچ تردیدی اقدامات لازم برای رشد تولید محصولات خود را فراهم می‌کردیم. شایان ذکر است که مجموع تولید محصولات شرکت در سال ۱۴۰۱ حدود ۶۰۰ تن بود که این عدد در سال ۱۴۰۲ نیز با اختلاف جزئی در همین سطح باقی ماند؛ اگرچه از نظر ریالی با رشد مواجه شدیم اما علت آن شرایط تورمی بازار بود و حاشیه سود مجموعه با توجه به عدم تغییر وزن مواد اولیه در ابتدا و انتهای سال و افزایش هزینه‌های ثابت و متغیر تولید، تفاوتی نداشت. باید توجه داشت که رشد اقتصادی کشور، یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار بر قدرت خرید مشتریان است که این موضوع هم نقش بسزایی روی مصرف محصولات در بازار و توسعه فعالیت‌های واحدهای تولیدی دارد. در حال حاضر با توجه به شرایط اقتصادی ایران، فعالیت اکثر واحدهای صنعتی با توسعه همراه نبوده است و تولیدکنندگان وابستگی زیادی به بانک‌ها برای تامین سرمایه در گردش خود دارند. به همین دلیل در سال گذشته با تغییر سیاست‌گذاری‌های بانک‌ها در راستای محدودسازی اعطای وام و تسهیلات به تولیدکنندگان، واحدهای صنعتی با چالش مواجه شدند. در این میان باید به نکته مهمی اشاره کنم که در گذشته تسهیلاتی که از سوی بانک‌ها اعطا می‌شد، بیش از حد استاندارد بود و واحدهای تولیدی نسبت مالی صحیحی نداشتند؛ در نتیجه اکنون با رعایت این استانداردها، برخی از تولیدکنندگان حتی پس از سررسید موعد تسویه‌حساب تسهیلات اخذ شده، امکان پرداخت اقساط خود را ندارند. همین مسئله نیز باعث شد تا نیاز صنایع پایین‌دستی به محصولات نیمه‌ساخته آلومینیومی کاهش یابد و صنایع میانی به دنبال افزایش حجم تولیدات نباشند. در حال حاضر تولیدکنندگان محصولات نیمه‌ساخته آلومینیومی ناچارند با توجه به شرایط مالی صنایع پایین‌دستی، محصولات خود را به صورت اعتباری به فروش برسانند؛ این در حالی است که آن‌ها مواد اولیه مورد نیاز خود را از بورس کالای ایران به صورت نقدی خریداری می‌کنند.
شرکت صنایع توری کاشان چه برنامه‌هایی را برای سال ۱۴۰۳ در دستور کار خود قرار داده است؟
در سال جاری با توجه به فرایند جایگزینی محصولات، به دنبال این هستیم که کالاهای متنوع‌تری را تولید کرده و فعالیت‌های خود را توسعه دهیم. البته تمرکز ما روی تامین نیاز بازارهای داخلی خواهد بود زیرا مقدار تولید محصولات مجموعه زیاد نیست اما در صورت اجرای طرح‌های توسعه‌ای، توان رفع نیاز بازارهای صادراتی را داریم و در حال حاضر فقط به دلیل شرایط دشوار نقل‌و‌انتقال پول به صورت «LC» و هزینه‌های بالای تاسیس دفاتر فروش در کشورهای خارجی، انجام این کار توجیه اقتصادی ندارد. گفتنی است که برخی از تولیدکنندگان بزرگ به دلیل صادرات زیاد محصولات، امکان پرداخت هزینه‌های تاسیس نمایندگی را دارند اما این موضوع برای تولیدکنندگان کوچک‌مقیاس با توجه به میزان صادرات پایین آن‌ها، مقرون به صرفه نیست. در نتیجه اگر شرایط انتقال پول به صورت «LC» تسهیل شود و امکان صادرات محصولات در تناژ بالا را داشته باشیم، در بازارهای صادراتی نیز عرض‌اندام خواهیم کرد.
ممکن است در ذهن افراد این سوال شکل بگیرد که افزایش حجم تولیدات به صرفه‌تر است یا متنوع‌سازی؟ این مسئله بستگی به تقاضای مشتریان دارد و اکنون شرکت صنایع توری کاشان با ۱۰۰ درصد ظرفیت خود مشغول به فعالیت است؛ به همین دلیل برای افزایش میزان تولید شرکت باید ماشین‌آلات و دستگاه‌های بیشتری خریداری شوند که سرمایه مورد نیاز برای این کار با متنوع‌سازی اقلام تولیدی تقریبا برابر است. ضمن اینکه تولید محصولات جدید این امکان را برای ما فراهم می‌کند که در صورت افت تقاضای یک کالای خاص، میزان فروش خود را حفظ کرده و درآمد مجموعه از این طریق جبران شود. در نتیجه یکی از استراتژی‌های شرکت صنایع توری کاشان در سال ۱۴۰۳ متنوع‌سازی سبد محصولات است که برای تحقق این امر، اقدامات لازم را انجام خواهیم داد. علاوه‌براین، ارتقای کیفیت و کاهش بهای تولیدات را هم مدنظر داریم؛ البته قیمت محصولات شرکت صنایع توری کاشان در مقایسه با نمونه‌های مشابه وارداتی از چین، پایین‌تر است و واردکنندگان امکان رقابت با ما در بازارهای داخلی را ندارند. لازم به ذکر است که تعداد تولیدکنندگان توری و سیم آلومینیومی در کشور محدود بوده و برخی از کالاهای وارداتی در مقابل صادرات تهاتر شده‌اند.
موضوع آموزش منابع انسانی چه نقشی در ارتقای بهرهوری دارد و شرکت صنایع توری کاشان در این خصوص چه رویکرد‌هایی را دنبال می‌کند؟
با توجه به فرایند تولید محصولات در شرکت صنایع توری کاشان، نیروی انسانی و عملکرد آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ به همین دلیل ارتقای مهارت کارکنان که تاثیر مستقیمی بر بهرهوری مجموعه دارد، همواره در اولویت برنامه‌های اصلی ما بوده و توجه خاصی به این موضوع داریم. در همین راستا سال گذشته کلاس‌های آموزشی متعددی در زمینه‌های فنی، ایمنی، مروری بر فرایندهای تولید و عملکرد ماشین‌آلات برای کارکنان برگزار شد اما اقدامات شرکت صنایع توری کاشان در خصوص آموزش نیروی انسانی به این موارد محدود نمی‌شود زیرا آموزش مقوله پویایی است. به همین دلیل از بین کارکنان، افراد باتجربه و ماهر انتخاب شدند تا به عنوان استاد، فرایند تولید را به صورت تئوری و عملی آموزش دهند. همچنین نیروی‌های جدید‌الورود نیز باید حدود سه ماه آموزش ببینند که پس از پایان دوره آموزشی با فراگیری کامل سرفصل‌ها، در صورت تایید استادان شرکت به فعالیت خود ادامه می‌دهند. لازم به ذکر است که تمرکز ما روی آموزش و افزایش مهارت نیروی انسانی در فرایندهای ابتدایی تولید و ریخته‌گری معطوف شده است زیرا افزایش بهرهوری و کاهش هدررفت مواد اولیه در این بخش، کمیت و کیفیت محصولات نهایی را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. یکی از اقدامات دیگر ما به منظور افزایش بهرهوری، تعیین پاداش پرسنل بر اساس میزان تولیدات است؛ به همین دلیل در صورت بهبود شاخص‌های عملکردی مجموعه، مبالغ بیشتری به کارکنان پرداخت می‌شود و آن‌ها هم تلاش خواهند کرد که این روند رو به رشد ادامه یابد. البته در کنار این موارد برای افزایش بیشتر انگیزه افراد و ارتقای راندمان شرکت، دستمزد کارکنان حدود ۳۰ درشد بیشتر از میزان اعلام شده، در نظر گرفته می‌شود.
نقش نهادهای بالادستی در رفع موانع موجود و تحقق شعار سال مبنی بر «جهش تولید با مشارکت مردم» را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
حضور در بازارهای بین‌المللی یکی از مهم‌ترین اهداف تولیدکنندگان به شمار می‌آید زیرا صادرات محصولات منجر به رشد و توسعه بیشتر واحدهای تولیدی می‌شود. به همین دلیل نهادهای دولتی باید اقدامات لازم به منظور کاهش هزینه‌های صادراتی و تسهیل روابط بین بانکی (داخلی و خارجی) را در دستور کار خود قرار دهند. باید اضافه کنم که برخلاف مواد معدنی خام و محصولات میانی صنعت فولاد، محصولات نیمه‌ساخته آلومینیومی مشمول عوارض صادراتی نمی‌شوند؛ در این صورت صادرات آن‌ها ارزش افزوده زیادی برای کشور به همراه دارد و باید مسیرهای صادراتی هموار شود. در کنار هزینه‌های صادراتی، قیمت تمام شده محصولات نیز یکی از مولفه‌های مهم در بازارهای رقابتی محسوب می‌شود اما در حال حاضر آلومینیوم در ایران با قیمتی فراتر از قیمت‌های بین‌المللی به فروش می‌رسد زیرا شمش آلومینیوم عرضه شده در بورس کالای ایران کمتر از نیاز صنایع پایین‌دستی بوده و مبنای قیمت‌گذاری آن نرخ ارز آزاد و بهای جهانی آلومینیوم است. به طوری که نیاز صنایع پایین‌دستی به شمش آلومینیوم حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تن در سال است اما میزان عرضه آن در بورس کالای ایران به نصف این مقدار می‌رسد. با افزایش رقابت تولیدکنندگان در این تالار صنعتی، قیمت‌های اعلام شده برای خرید آلومینیوم حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد با قیمت پایه اختلاف دارند که همین مسئله مانع از رشد صادرات می‌شود. گفتنی است که صنایع بالادستی از این پتانسیل برخوردار هستند که میزان تولید خود را افزایش دهند اما برای تامین مواد اولیه، ناچارند بخشی از شمش تولید شده را تهاتر کنند؛ در این شرایط دولت باید با توسعه زیرساخت‌های کشور در حوزه انرژی و تامین مواد اولیه، سبب افزایش تولید و عرضه آلومینیوم و متعادل‌سازی قیمت آن در داخل شود که در همین راستا افق ۱۴۰۴ برای تولید یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن شمش آلومینیوم تعریف شده است. مسلما با تحقق این امر، رقابت برای خرید آلومینیوم کاهشی شده و قدرت صادرات صنایع پایین‌دستی افزایش می‌یابد.
با توجه به سیاست‌های انقباضی بانک‌ها، تولیدکنندگان فعال در صنایع پایین‌دستی آلومینیوم از چه روش‌های دیگری باید منابع مالی مورد نیاز خود را تامین کنند؟
دولت باید با اتخاذ راهبردهایی سبب رشد حاشیه سود فعالیت‌های تولیدی، رفع موانع موجود در مسیر حرکت تولیدکنندگان و کاهش هزینه‌ها شود؛ متاسفانه در حال حاضر سرمایه‌گذاری در بازارهای سرمایه، ارز، املاک و مستغلات سود بیشتر و هزینه کمتری برای سرمایه‌گذاران به همراه دارد. برای اینکه شرایط تولیدکنندگان مناسب و حوزه تولید و صنعت سودآور باشد، مواضع دولت، جامعه مدنی و اقتصاد کشور باید متناسب با یکدیگر تعیین شود. به عنوان مثال، قیمت‌گذاری محصولات به صورت سلیقه‌ای صحیح نیست و دولت و نهادهای مدنی باید بر این موضوع نظارت کنند و یا مانع از ایجاد انحصار در بازار شوند. همچنین یکی از اقدامات دیگری که می‌تواند زمینه سرمایه‌گذاری بیشتر در واحدهای تولیدی را فراهم کند، اخذ مالیات و افزایش هزینه‌های سرمایه‌گذاری در سایر بازارها است.
انتهای پیام//
