مدیرعامل شرکت خالص‌سازان روی زنجان، گفت: تمام چراهای موجود در صنعت سرب و روی، معادن و به خصوص معدن انگوران را باید از دولت بازخواست کرد. واقعیت این است که اگر ۱۰ درصد کل درآمد انگوران را خرج اکتشافات می‌کردند، حتما امروز وضعیت ما در سرب و روی، به شکل دیگری بود.
یوسف مرادلو در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین»، در خصوص وضعیـت تولید در صنعت سرب و روی، اظهار داشـت: صنعت سرب و روی یک صنعت استراتژیک است و کشور ما نسبت به سایر کشورهای هم‌جوار، از دانش فنی و محصولات با کیفیت‌تری برخوردار است. در واقع تا ۲۵سال پیش، ایران را صرفا به عنوان یک کشور واردکننده در این حوزه می‌شناختند؛ ولی امروزه این‌چنین نیست و ما را به عنوان یک صادرکننده با کیفیت می‌شناسند. از طرفی توسعه صنعت سرب و روی، مزیت‌های بیشتری را به همراه خود داشته است؛ اول اینکه وابستگی ما را در این حوزه قطع کرد و دوم، علی‌رغــم وجـــود تحریم‌هـــای بیـــن‌المللـــی، صادرات گسترده‌ای را برای ما به ارمغان آورد؛ تا جایی که توانستیم نظر مصرف‌کنندگان داخلی و خارجی را به خوبی تامین کنیم و سهم قابل قبولی در صحنه بین‌المللی در زمینه سرب و روی داشته باشیم.
وی عنوان کـرد: مازاد مصرف داخلی تولیدات کشور به ۷۰ درصد می‌رسد؛ یعنی مقدار مصرف ۷۰ درصد از تولید کمتر است؛ این در حالی است که نرخ بهره‌برداری واحدهای سرب و روی ما در حال حاضر، به طور میانگین بین ۳۰ تا ۴۰ درصد است.
رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنایع و معادن سرب و روی ایران، توضیح داد: در صنعت روی، حدود ۴۷۵ هزار تن ظرفیت سالانه تولید داخلی، آماده بهره‌برداری است؛ اما متاسفانه به دلیل کمبود ماده معدنی، نرخ بهره‌برداری ما به ۳۰ درصد کاهش یافته است. با این حال، باید به تمامی فعالین این عرصه دست‌مریزاد گفت که علی‌رغم مشکلاتی که در بازارهای بین‌المللی برای ما به‌وجود آورده‌اند، ولی باز توانستند مواد اولیه را تهیه و آن را در جهت افزایش و ارتقای تولید با کیفیت، به کار ببرند.
دولتی‌ها بی‌اطلاع، کم‌اطلاع و عجول هستند
مرادلو اضافه کرد: متاسفانه مشکلات بزرگ معادن سرب و روی داخلی، بر روی میز دولتی‌ها شکل می‌گیرد. البته نباید نادیده گرفت که برخی از دولتی‌ها، افراد کاربلد و خوبی هستند ولی متاسفانه بخشی از آن‌ها به شدت بی‌اطلاع یا کم‌اطلاع و عجول هستند. در واقع با توجه به تصمیماتی که پشت درهای بسته می‌گیرند، متاسفانه کل سیستم صنعت، معدن و تجارت را دچار فرسودگی کرده‌اند. به واقع این چه معنا دارد که آن‌ها پشت درهای بسته، برای زندگی، نیروی انسانی و نیز آبروی تجاری ما، آن هم بدون اطلاع ما تصمیم بگیرند؟!
وی در ادامه خاطرنشان کرد: در سال رونق تولید، به مدت چهار ماه ماده اولیه به شرکت ما عرضه نشد؛ این یعنی بی‌توجهی محض به تولید داخلی این کشور؛ ما از سیاست‌های وزارتخانه و نحوه قیمت‌گذاری بر روی معدن انگوران، به هیچ عنوان راضی نیستیم. اگر ۱۰درصد کل درآمد انگوران را خرج اکتشافات می‌کردند، حتما امروز وضعیت ما در سرب و روی، جور دیگری بود. باید بدانیم که خاک انگوران بدون حضور نیروهای دلسوز و کارگران عزیز در این معدن، اساسا هیچ بود. یعنی این نیروهای دلسوز بودند که میلیون‌ها تن باطله را دوباره زنده کردند و از دل آن سرب و روی را بیرون کشیدند.
رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنایع و معادن سرب و روی ایران با اشـاره به اینکه بهتر است واردکننده بود تا تولیدکننده، اظهار داشت: اقتصاد کشور ما دولتی است؛ یعنی حتی آن بخشی که به عنوان بخش خصوصی نام‌گذاری می‌کنند نیز، متاثر و تابعی از تصمیمات دولتی‌ها است. منظور این است که برخی از دولتی‌ها، همزمان با حفظ سمت دولتی، مدیر یک بخش خصوصی نیز هستند؛ یعنی به نوعی در بخش خصوصی هم اختیار تصمیم‌گیری به دست دولت است. در نتیجه، اگر بستر لازم جهت عدم دخالت دولت در هر چیزی فراهم شود و از طرفی استانداردها نیز مطابق منطق شکل بگیرند، آنگاه معادنی همچون معادن کوچک مقیاس می‌توانند، رشد، نمو و توسعه پیدا کنند و در کسب تکنولوژی نسبت به معادن بزرگ، موازنه رقابتی به وجود بیاید.
دریغا که همه می‌دانند و کسی دم نمی‌زند
مدیرعامل شرکت خالص‌سازان روی زنجان، در رابطه با مشکلات رسیدن به آزادی رقابت در صنعت سرب و روی اذعان کرد: در مسیر موجود، موانع لاینحل بسیاری نظیر سازمان منابع طبیعی، سازمان محیط زیست و بخشنامههای بدون کارشناسی وجود دارد. بنابراین این پرسش مطرح است که وزارتخانه‌ای با حجم بالایی از گرفتاری و گستردگی نیروی انسانی و…، اساسا چگونه می‌تواند حقوق دولتی مناسبی برای همه معادن در نظر بگیرد؟! آیا این نیست که برخی افــراد دولتـــی بــا استفــاده از رانــت قـــدرت تصمیم‌گیری پیدا می‌کنند و به سرعت در حال تاختن در مسیر ناکجاآبادی هستند؟! از طرفی مشاهده می‌کنیم که دولت با بخش خصوصی، جلسات نمایشی برپا می‌کند و از آن طرف، اساس تصمیمات را خود می‌گیرد؛ یعنی با بخش خصوصی جلسه صوری می‌گذارد که مثلا کسی ایراد به آن‌ها نگیرد؛ ولی دریغا که همه می‌دانند و کسی دم نمی‌زند!
مرادلو ادامه داد: مثلا برای همین عوارضی که بر صادرات کنسانتره سرب و روی وضع کردند، دوستان در اتاق بازرگانی ایران جلسه‌ای تنظیم کردند. دوستان دولتی در آن جلسه به خوبی و با دقت به صحبتهای ما گوش دادند؛ اما در پایان گفتند این تصمیمی است که گرفته شده و نمی‌توان در جهت تغییر آن کاری انجام داد. خب پرسش اینجاست که اگر تصمیم در جایی دیگر گرفته شده و کاری نمی‌توان برای تغییر آن سیاست انجام داد، پس ضرورت تشکیل چنین جلسه‌ای برای چه بوده است؟! به نظرم تنها راه حل مشکلات در کشور ما این است که جایگاه‌ها به درستی تعریف شود.
وی با اشاره به واردات و صادرات صنعت سرب و روی، تصریح کرد: در رابطه با مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد باید اشاره کنم که گمرک صرفا یک عامل است و این بخش‌نامه‌‌ها هستند که مشکلات مضاعفی بر سر راه صادرات و واردات سرب و روی ایجاد می‌کنند؛ در واقع، بخش‌نامه‌ا‌ی که خلق‌الساعه و بدون کارشناسی وضع شده باشد، معلوم است که باعث و بانی مشکلات عدیده در این زمینه می‌شود. همچنین باید اشاره کنم که واردات ما نسبت به صادرات، وضعیت روان و آرامی را پشت سر می‌گذارد. با این حال، اگر که صادرات ما دچار مشکل است، باید علت و معلول چنین مشکلی را از سمت‌وسوی وزارت صمت و ستاد تنظیم بازار رصد کرد که البته امیدوارم بتوانیم بر این مشکلات هم طی جلساتی که قرار است به‌زودی برگزار شود، فائق آییم.
تحریم داخلی از خارجی خطرناک‌تر است
رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنایع و معادن سرب و روی ایران، ادامه داد: در بحث اکتشافات و به لحاظ دانش فنی بعید می‌دانم چیزی کم داشته باشیم؛ ولی از لحاظ ابزار تکنولوژیکی و ماشین‌آلات، کشور ما دچار دو نوع تحریم است؛ یکی تحریم داخلی است و دیگری تحریم خارجی که تحریم داخلی از خارجی به شدت خطرناک‌تر است و در واقع شامل قوانین سخت‌گیرانه‌ای می‌شود که راه واردات را سد کرده است.
مرادلو اظهار کرد: تولید کنسانتره سرب و روی در کشور، کفاف صنعت داخلی را نمی‌دهد؛ ما متاسفانه در ایران، کنسانتره سرب و روی اکسیدی محدودی داریم و حتی غالبا پیش می‌آید که برای چرخیدن چرخ تولید و حفظ منابع داخلی، دست به دامان کشورهای دیگر می‌شویم و از آن‌ها مواد اولیه خریداری می‌کنیم.
وی افزود: از طرفی منابع روی در ایران محدود است و مشتری آن بسیار و از طرف دیگر، محصولی همچون سرب، مصرف‌کننده زیادی در داخل کشور ندارد. با این حال، به خاطر عوارضی که بر روی صادرات این صنعت و به خصوص صنعت سرب گذاشتند، صادرات آن برای تولیدکننده صرفه اقتصادی ندارد. کنسانتره سرب سولفوره نیز در داخل کشور تقاضای قابل توجهی ندارد و منطقی است چنین ماده با ارزشی صادر شود اما در راه فروش صادراتی موانع متعددی وجود دارد.
مدیرعامل شرکت خالص‌سازان روی زنجان در پایان و با توجه به شرایط موجود در خاورمیانه و به‌خصوص کشورهای اطراف و وضعیت نابسامان آن‌ها به لحاظ آبادانی، خاطرنشان کرد: کشورهای اطراف ما کهنه، جنگ‌زده و به نوعی نیازمند بازسازی هستند. بنابراین همه این ساخت و سازها نیاز به فلزاتی همچون سرب و روی دارد و این همان نکته‌ای است که باید مسئولین به آن توجه ویژه‌ای داشته باشند تا سرمایه‌گذاری‌ها در این حوزه مغفول باقی نماند.
