بـا وجـود اهمیـت روی در صنایـع مختلـف دنیـا و افزایـش مصـرف آن در بسـیاری از کشـورها، امـا در کشـور مـا هنـوز این محصـول جای خـود را بـرای مصرف پیـدا نکرده اسـت. بنابرایـن در بـورس کالا نیـز معاملات چندانـی در مـورد شـمش روی اتفـاق نمی‌افتـد. بـه همیـن دلیـل اغلـب محصولات شـمش روی در ایـران بـه دیگر کشـورها صادر می‌شوند.
به گزارش فلزات‌آنلاین، مصرف روی در کشورها، یکی از شاخصه‌های توسعه‌یافتگی محسوب می‌شود و بسیاری از صنایع مهم، مصرف روی و استفاده از آن را در صنایع با تکنولوژی بالا در دستور کار خود قرار داده‌اند.
به طور مثال در آمریکا ۲۰ درصد از تولید محصولات فولادی به ورقهای گالوانیزهای تعلق دارد که فلز روی را مورد استفاده قرار می‌دهند.
در چین تولید ورقهای گالوانیزه حاوی روی به ۷ درصد از محصولات فولادی می‌رسد. حتی در کشور همسایه یعنی ترکیه نیز در هر سال بیش از ۶۰۰ هزار تن شمش روی مورد مصرف قرار می‌گیرد و از این منظر سرانه مصرف ترکیه بیش از ۴ برابر ایران است.
در این کشور غالب شمش روی مصرفی وارد می‌شود و در صنایع پیشرفت‌های مانند قطعه‌سازی، تولید ورقهای گالوانیزه یا آلیاژسازی به کار می‌رود. در حالی که در ایران با وجود ذخایر فراوان روی و ایجاد واحدهای بسیار زیاد و همچنین ظرفیت تولید ۴۵۰ هزار تنی، هم تولید و هم مصرف روی بسیار پایین است و به زحمت به ۷۵ هزار تن در سال می‌رسد.
بنابراین اغلب شمش روی تولیدی در کشور به خارج صادر می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که در درجه اول صنایع پایین‌دستی روی مانند گالوانیزه‌سازی، آلیاژسازی و قطعه‌سازی‌ها هنوز آنگونه که باید و شاید فعال نشده‌اند و در مرتبه بعد نشان از عقب‌ماندگی صنایع مصرف‌کننده روی است که باعث می‌شود غالب شمش روی تولیدی در کشور به دیگر کشورها صادر شود.
حتی بخش عمدهای از مصرف روی کشور از بورس کالا نمی‌گذرد و صنایع ترجیح می‌دهند که در بازار آزاد به عرضه و معامله شمش روی بپردازند. ضمن اینکه اغلب تولیدکنندگان شمش روی در کشور نیز متعلق به بخش خصوصی هستند و الزامی برای عرضه محصولات خود در بورس کالا ندارند. از این رو اگر فروش داخلی توسط این تولیدکنندگان صورت گیرد، اغلب در بازار آزاد است.
بررسی نمودار ۱ نشان می‌دهد که طی ۱۱ ماه ابتدای سال ۱۳۹۶ در بورس کالای ایران تنها یک هزار و ۶۰۰ تن شمش روی با عیارهای مختلف عرضه شد که در مقابل آن ۸۸۰ تن تقاضا وجود داشت و در نهایت نیز به همین میزان معامله صورت گرفت.
این در حالی است که در ۱۱ ماه سال گذشته ۳ هزار و ۵۰۰ تن روی در بورس کالا عرضه و یک هزار و ۴۰۰ تن معامله نیز ثبت شده بود. در بورس کالای سال جاری، صنایع خالص‌سازان روی زنجان، بیشترین عرضه معامله را با عرضه ۹۰۰ تنی و معامله ۵۲۰ تنی به خود اختصاص داده بود.
شرکت فرآوری مواد معدنی ایران نیز ۴۰۰ تن روی را در بورس کالا عرضه کرد که توانست ۱۸۰ تن از آن را مورد معامله قرار دهد. ذوب روی تال نیز ۲۰۰ تن روی در بورس عرضه کرد که توانست ۱۲۰ تن از آن را به فروش برساند. صنایع روی زنجان نیز با عرضه ۱۰۰ تنی توانست ۶۰ تن معامله انجام دهد.
