امروزه به دلیل تنوع روز افزون مقاطع آلومینیومی و نیاز بازار به جایگزینی پروفیل آلومینیومی در صنایع مختلف، به نظر می‌رسد برای تولید مقاطع آلومینیومی نیازمند طراحی‌های به مراتب پیچیده‌تر و اشکال متنوع‌تری نسبت به گذشته باشیم تا بتوانیم به نیازهای مصرف‌کننده پاسخ دهیم. در همین راستا، در جهت بهبود فرآیند تولید مقاطع آلومینیومی با بهره‌گیری از تجربه، دانش فنی و نرم‌افزارهای مخلتف با رعایت متغیرهای عملیاتی، باید ساخت محصولات جدید در زمینه مقاطع و پروفیل‌های آلومینیومی را رواج دهیم. همچنین، ایجاد ممنوعیت در زمینه واردات مقاطع و پروفیل‌های آلومینیومی، روند موجود میان میزان تولید و تقاضای این اجناس را تا حدودی دچار تغییر کرده است و موجب افزایش قیمت شمش در بازار آزاد شده است، در چنین شرایطی تسهیل خرید از بورس بیش از پیش اهمیت می‌یابد؛ خرید مستقیم از بورس و دسترسی واحدهای تولیدی واقعی می‌تواند، ضامن حل بسیاری از معضلات این حوزه شود، به همین جهت، بـا مدیر عامل شرکت تعاونی تولید پروفیل یکتا ارس بـه گفتوگو نشسـتیم و در رابطه با وضعیت بازار و متغیرهای موجود در کشور که بر روی میزان تولید تاثیر گذاشته‌اند، سـوال کردیـم، همچنین خواسـتیم بدانیم قوانین تعیین شده موجود تا چه حـد توانسته بر شـرایط تولیـد پروفیل و مقاطع آلومینیومی تاثیر بگـذارد؛ آنچه در این شـماره از هفته‌نامه «فلـزات آنلاین» می‌خوانید گفت‌وگـوی خبرنـگار مـا بـا سلیمان جعفری عنصرودی، مدیر عامل شرکت تعاونی تولید پروفیل یکتا ارس است:
سرانه مصرف آلومینیوم در ایران چقدر است و آیا با این مقدار با سرانه مصرف جهانی هماهنگی دارد؟
طبق آمارها، سرانه مصرف آلومینیوم ایران در سال‌های اخیر با یک روند نزولی در حال کاهش است. این در حالی است که ایران از نظر پتانسیل تولید دارای بزرگترین معادن آلومینیومی در جهان و همچنین دارای گسترده‌ترین بازار مصرف آلومینیوم در منطقه محسوب می‌شود. سرانه مصرف آلومینیوم در دنیا بیش از ۱۰ کیلوگرم و در ایران زیر ۶ کیلوگرم بوده است و با اینکه سرانه مصرف کشورهای خاورمیانه در سال‌های اخیر بیشتر شده اما متاسفانه در این زمینه نه تنها شاهد رشد و توسعه‌ای در کشور نبوده‌ایم بلکه کاهش سرانه مصرفی بسیار چشمگیر بوده است.
دلایل متفاوتی برای عدم توسعه صنعت آلومینیوم در ایران از سوی برخی کارشناسان مطرح می‌شود؛ که شاید مهم‌ترین این دلایل را بتوان مربوط به شرایط بحرانی اقتصاد کشور دانست. در سال‌های اخیر میزان بحران‌های اقتصادی به اندازه‌ای بوده است که امکان فعالیت در این حوزه از سوی بسیاری از تولیدکنندگان گرفته شده است.
توضیحاتـی در رابطـه بـا وضعیت کنونی بازار در ایران بفرمائید؟
متغیرهای متفاوتی بر شرایط بازار، تاثیر می‌گذارد و تحلیل عواملی که موجب رکود بازار شده است به این سادگی قابل بررسی نیست و نیاز به نگاه کارشناسانه دقیقی دارد. در حال حاضر، با توجه به کم شدن میزان واردات پروفیل و مقاطع آلومینیومی به کشور شاید شاهد بهبود وضعیت کسب و کار تولیدکنندگان و رونق بازار داخلی در آینده نزدیک باشیم؛ کاهش میزان مقاطع و پروفیل‌های خارجی در بازار نوید رونق بهبود بازار تولید را در کشور می‌دهد.
در حال حاضر، تولیدکنندگان داخلی امکان تولید مقاطع و پروفیل‌های آلومینیومی متنوع و باکیفیت را دارند و کیفیت محصولات تولید شده با وجود تحریم‌ها، در وضعیت مناسبی قرار دارد. البته کاهش میزان تقاضا بر تولید نیز اثر گذاشته است و نمی‌توان تاثیر کاهش قدرت خرید مردم را بر صنعت تولید پروفیل آلومینیومی نادیده گرفت.
عوامل مختلفی مانند رکود موجود در بازار مسکن و صنایع وابسته، عدم ثبات اقتصادی در کشور و به تبع آن مشکل صادرات به کشورهای دیگر، باعث شده که از حجم معاملات مقاطع و پروفیل‌های آلومینیومی کاسته شود. در این میان نوسانات نرخ ارز شاید بزرگترین چالش را بوجود آورده است چون مصرف‌کنندگان تنها به خرید اجناس ضروری اکتفا می‌کنند.
در طرف مقابل شرکت‌های تولیدکننده نیز مجبور هستند که برای جلوگیری از ضرر و زیان تولید و برای کاهش مشکل فروش محصولاتشان، کالای کمتری را خریداری کنند. علاوه بر این موارد، تامین سرمایه در گردش یکی از بزرگترین چالش‌هایی است که تولیدکنندگان با آن مواجه هستند. علاوه بر تامین سرمایه لازم برای خرید مواد اولیه برای تولید مقاطع، نیاز به سرمایه‌گذاری در بخش‌هایی مانند خرید تکنولوژی و تامین ماشین‌آلات تولیدی جدید از واجبات است که بیشتر تولید کنندگان در حال حاضر این توان مالی را ندارند. در واقع قیمت مواد اولیه مورد نیاز برای تولید مقاطع و پروفیل‌های آلومینیومی به اندازه‌ای افزایش یافته که توان مالی خرید ماشین‌آلات جدید از تولیدکنندگان سلب شده است، علاوه بر این شاهد افزای شدید قیمت بیلت بودیم به طوری که قیمت بیلت فابریک در برخی از مقاطع طی یک سال گذشته به کیلویی ۳۸ هزار تومان نیز افزایش یافت و همین افزایش قیمت موجب شد که مصرف‌کننده به خرید بیلت‌های تولید شده از قراضه روی بیاورد؛ این موضوع در نهایت موجب کاهش کیفیت محصول نهایی در زمینه مقاطع و پروفیل‌های آلومینیومی شده است.
چه عواملی بر روی بازار تولید و مصرف مقاطع و پروفیل‌ها در کشور تاثیر گذاشته است؟
افزایش رکود بازار تولید و مصرف از زمانی در ایران شیب تندی گرفت که ساخت‌و ساز در کشور به صورت غیرمترقبه‌ای کاهش یافت، به طور مثال چند سال پیش، زمانی که ساختمان‌سازی مسکن مهر متوقف و با شکست مواجه شد، کاهش شدیدی را در میزان تقاضاهای مصرفی مقاطع و پروفیل‌های آلومینیومی شاهد بودیم.
آیا شما تولیدکننده بیلت نیز هستید؟
خیر؛ هنوز در مجموعه ما امکانات لازم برای تولید بیلت فراهم نشده است. بسیاری از واحدهایی که بیلت تولید می‌کنند، کوره زمینی دارند که برای ساخت بیلت مناسب نیست و بیلتی که با استفاده از این روش ساخته می‌شود، کیفیت بالایی ندارد و ترکیب‌های آلیاژی لازم در این روش رعایت نمی‌شود. در کشور فقط «شرکت ایرالکو» قادر به تولید بیلت استاندارد است و سایر شرکت‌ها تنها ریخته‌گر هستند.
در حال حاضر بیلت‌های عرضه شده در بازار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بیلت‌هایی که ما به عنوان مواد اولیه تولید پروفیل و مقاطع آلومینیومی مصرف می‌کنیم، باکیفیت است اما کشور ما توانایی تولید بیلت‌های با کیفیتتر را نیز دارد ولی شرایط کشور به گونه‌ای شده که اگر هم‌صنفی‌های من، بخواهند بیلت‌هایی با کیفیت بالاتر تولید کنند، قطعا هزینه‌هایشان بسیار افزایش می‌یابد و در مرحله بعدی،مصرف‌کننده باید بهای بیشتری بابت خرید بیلت پرداخت کند، درحال حاضر بازار توان پرداخت چنین مبالغی را ندارد.
آیا می‌توانید بیلت‌های مورد نیاز خود را از بورس تهیه کنید؟
به دلیل اینکه واحد ما کمتر از دوسال سابقه فعالیت دارد، هنوز امکان خرید بیلت از بورس برای ما وجود ندارد و به همین دلیل بیلت‌های مورد نیازمان را از بازار آزاد خریداری می‌کنیم، تولیدکنندگان تنها زمانی که میزان عرضه زیاد باشد و یا به درستی عرضه صورت گیرد، می‌توانند، بیلت مورد نیاز خود را از بورس خریداری کنند.
باید عرضه در بورس به گونه‌ای باشد که نیاز تولیدکنندگان را برطرف کند و مواد اولیه دردسترس تولیدکننده واقعی قرار گیرد اما در حال حاضر وضعیت بگونه‌ای است که شرکت‌های کاغذی بیشتر از شرکت‌های واقعی می‌توانند شمش و بیلت از بورس تهیه کنند؛ تولیدکنندگان واقعی سرمایه در گردش لازم را ندارند که بتوانند برای خرید ۴۰۰ تن بیلت رقابت کنند. برای تمام شرکت‌ها، رقابت آزاد گذاشته شده است و شرکت‌های کاغذی که هزینه دارایی و بیمه و … ندارند از این رقابت موجود بیشتر بهره می‌برند، درحالی که تولیدکنندگان واقعی دست خالی می‌مانند.
گفته می‌شود که بورس برای عرضه درست مواد اولیه در میان تولیدکنندگان، سیستم نظارتی به وجود آورده تا به درستی توزیع مواد اولیه در کشور صورت گیرد، البته سیستم نظارتی دارای نقص‌هایی است که باید بازنگری شود تا جلوی ورود شرکت‌های کاغذی گرفته شود.
در حال حاضر وضعیت بازار مقاطع و پروفیل‌های آلومینیوم را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
درحال حاضر، مشتریان بیشتر به ارزان بودن محصول توجه می‌کنند و کیفیت محصول برای مشتری اهمیت چندانی ندارد چون در شرایط موجود مصرف‌کننده توان مالی پرداخت بیشتر از یک حد را ندارد. همچنین مدیران نیز بر روی کیفیت مقاطع و پروفیل‌های آلومینیوم تولید شده نظارتی ندارند و درخواستی از سوی مشتری برای تولید و ساخت محصول با کیفیت بالاتر داده نمی‌شود.
به همین دلیل است که در زمینه تولید درب و پنجره‌های آلومینیومی شاهد تولیداتی با فیلرهای ۱/۱ میلی‌متر و یا حتی فیلرهای ۵/۰میلی‌متر به جای فیلرهای ۲/۲ میلی‌متر هستیم که در این مواقع کیفیت بسیار کاهش می‌یابد. اقداماتی این‌چنینی موجب شده است که محصولات داخلی نتوانند با محصولات خارجی رقابت کنند.
آیا پروفیل‌های تولید شده در داخل کشور قابلیت رقابلت با محصولات خارجی را دارد؟
پروفیل‌های تولیدی شرکت‌های بزرگ و مطرح توان رقابت با محصولات خارجی را دارد چنانچه در برخی مواقع از لحاظ کیفیت پروفیل تولید داخلی بالاتر از محصولات مشابه خارجی قرار می‌گیرد، به طور مثال، برای ساخت پروفیل‌ها شرکت ما از پلی‌آمید برای ترمال‌بریک استفاده می‌کند، در صورتی که پروفیل‌هایی که از کشورهای دیگر وارد ایران می‌شود از UPVC استفاده می‌کنند. به همین خاطر است که عقیده داریم برخی از اجناس تولید شده داخلی برتر و بهتر از نمونه‌های خارجی هستند اما متاسفانه مصرف‌کننده نهایی درب و پنجره آلومینیومی را با UPVC مقایسه می‌کند و به این می‌اندیشد که قیمت UPVC پایین‌تر است؛ بنابراین به دلیل تفاوت قیمتی که بین این دو نوع وجود دارد، ترجیح می‌دهد که درب و پنجره PVC بخرد. به همین خاطر برخی از تولیدکننده‌های درب و پنجره آلومینیومی از فیلرهای کم قطر در کارهای خود استفاده می‌کنند تا بتواند با محصولات UPVC موجود در بازار رقابت کنند.
استفاده از نمای Curtain Wall چه مزایایی نسبت به سایر نماها در ساختمان دارد؟
نمای Curtain Wall در مقاسه با دیگر نماهای مورد استفاده در ساختمان‌ها مانند نمای سنگی، مزیت‌های بسیاری دارد که علاوه بر زیبایی و جلوه نمای Curtain Wall، می‌توان به سرعت نصب، قیمت مناسب و … آن نیز اشاره کرد که البته سازمان نظام مهندسی کشور موانع بیشماری بر سر راه توسعه این صنعت ایجاد کرده است.
سازمان نظام مهندسی با این نمای خاص مخالفت می‌کند و اعلام کرده است که تنها در ۴۰ درصد از نمای ساختمان می‌توان از نمای Curtain Wall استفاده کرد. این در حالی است که وقتی شهرهای اروپایی را با تهران مقایسه می‌کنیم، شهرهای اروپایی را شهرهای شیشه‌ای می‌بینیم که در بیشتر نماها از Curtain Wall استفاده شده است ولی در ایران و شهرهای بزرگ، تنها نماهای سنگی رایج است. به عنوان مثال با استفاده از کامپوزیت‌های سیمانی در نماهای ساختمان‌های بلند مرتبه هم زیبایی بصری از بین می‌رود و هم بار وزنی ساختمان افزایش می‌یابد. این در حالی است که استفاده از نماهای شیشه‌ای بجای نماهای سنگی و سیمانی، علاوه بر زیبایی باعث کاهش وزن ساختمان نیز می‌شود.
علت اینکه سازمان نظام مهندسی برای استفاده از نمای Curtain Wall محدودیت‌های بسیاری ایجاد کرده است، چیست؟
به دلیل اجرای غیر استانداردسازی نماها، استفاده از نمای Curtain Wall از طرف سازمان نظام مهندسی محدود شده است. موضوعی که درخصوص نماهای Curtain Wall مطرح می‌شود، این است که در زمان زلزله تمام نماهای شیشه‌ای فرو می‌ریزند. این درحالی است که در کشور زلزله‌خیزی مانند ژاپن این نوع نمای شیشه‌ای بسیار رایج است و در زمان زلزله هیچ تخریبی متوجه این ساختمان‌ها نمی‌شود. در کشور ژاپن چون اجرای پروژه‌ها به درستی صورت می‌گیرد این‌گونه مشکلات در ساختمان‌سازی‌ها ایجاد نمی‌شود. در ایران به دلیل اینکه نظارت درست بر اجرای نمای ساختمانی وجود ندارد، کیفیت اجناس تولید شده مدام پایین‌تر می‌آید، به جای حل این معضل، سازمان نظام مهندسی با اعمال برخی ممنوعیت‌ها، صورت مسئله را پاک می‌کند.
