در دو دهه گذشته، چین سهم خود از بازار جهانی آلومینیوم را به طور چشمگیری افزایش داده است. طبق آمارهای منتشر شده، ظرفیت تولید سالانه آلومینیوم اولیه این کشور از چهار میلیون تن در سال ۲۰۰۴، به حدود ۴۳ میلیون تن در حال حاضر رسیده که معادل ۶۰ درصد از کل ظرفیت تولید آلومینیوم جهان به شمار می‌رود.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» و به نقل از پایگاه خبری «Circle AL»، با نزدیک شدن به میزان سقف تولید تعیین شده توسط دولت چین برای آلومینیوم اولیه و با توجه به ثبت نرخ رشد ۲٫۶ درصدی در تولید این فلز در سه ماهه اول ۲۰۲۵، به نظر می‌رسد که یک تغییر بزرگ در صنعت جهانی فلز نامبرده در آینده اتفاق خواهد افتاد که می‌تواند موجب تحولاتی اساسی در زنجیره‌های تامین، روند معاملاتی و ساختارهای قیمت‌گذاری آلومینیوم در مقیاس جهانی شود.

اگر روند رشد ۲٫۶ درصدی سالانه فعلی تولید فلز آلومینیوم چین به همین روال ادامه داشته باشد، مجموعه ظرفیت این فلز در پایان نیمه نخست سال ۲۰۲۵ تنها یک میلیون تن با رقم ۴۵ میلیونی تعیین شده به عنوان سقف تولید سالانه فاصله خواهد داشت. با در نظر گرفتن این موضوع، سوالی که در این حین مطرح می‌شود اینکه رسیدن یا عبور از سقف تولید آلومینیوم در چین، چه تاثیری بر بازار جهانی این فلز در آینده خواهد گذاشت؟

در این بین، می‌توان موضوع مازاد تولید را مطرح کرد که اصطلاحی بسیار آشنا در برخی دیگر صنایع مانند صنعت نفت به شمار می‌رود. وضعیت مازاد تولید زمانی اتفاق می‌افتد که ظرفیت تولید قبل از رسیدن به ثبات یا روند کاهشی به حداکثر می‌رسد و این روند افزایش ظرفیت تولید نه به دلیل افت حجم تقاضا بلکه به دلیل مشکلاتی مانند محدودیت دسترسی به مواد اولیه، افزایش هزینه‌های تولید یا تشدید مقررات زیست‌محیطی اتفاق می‌افتد. آن‌طور که به نظر می‌رسد، صنعت آلومینیوم چین در شرایط مازاد تولید قرار گرفته و به دلیل سهم بسیار بالای این کشور در تولید آلومینیوم جهانی، وضعیت به وجود آمده به طور قطع بر بازار جهانی فلز مذکور تاثیر خواهد گذاشت و بر مشکلات آن می‌افزاید.

در همین رابطه، می‌توان اعلام کرد که حجم ذخایر بوکسیت داخلی چین به شدت کاهش یافته است. ارزیابی‌های انجام شده نشان می‌دهد حجم ذخایر بوکسیت چین تنها برای ۱۱ سال آینده کافی خواهد بود. قابل ذکر است که در سال ۲۰۱۷، دولت چین سقف تولید سالانه ۴۵ میلیون تن آلومینیوم را برای حل مشکل وضعیت مازاد عرضه و کاهش کربن تولیدی در صنعت مذکور تعیین کرد. از سوی دیگر هزینه تولید، انرژی و قیمت مواد اولیه در صنعت آلومینیوم جهانی روندی افزایشی را تجربه کرده است. در همین راستا، می‌توان به افزایش قیمت شدید آلومینا در بورس اوراق بهادار شانگهای در اواخر سال ۲۰۲۴ اشاره کرد. به علاوه، فناوری‌های به کار رفته در صنعت آلومینیوم همگام با افزایش ظرفیت تولید این فلز رشد را تجربه نکرده و به همین دلیل مشکلات ساختاری در آن هنوز حل نشده باقی مانده است.

 صنعت آلومینیوم چین سبزتر و کارآمدتر خواهد شد

در حال حاضر نرخ ظرفیت بهره‌برداری در صنعت آلومینیوم چین رقم بسیار بالایی گزارش شده است. در همین راستا، سقف تولید آلومینیوم اولیه چین تا ماه فوریه ۲۰۲۵ رقمی برابر با ۴۵٫۸۱ میلیون تن اعلام شده که با در نظر گرفتن ظرفیت تولید عملیاتی فعلی ۴۳٫۶۴ میلیون تنی این فلز، نرخ ظرفیت بهره‌برداری آن بیش از ۹۵ درصد ارزیابی شده است. با توجه به نزدیک شدن به سقف تولید ۴۵ میلیون تنی آلومینیوم که دولت چین آن را تعیین کرده است، تحلیلگران بر این باورند که احتمالا مفاد مطرح شده مرتبط با سقف تولید تعیین شده مورد بازبینی قرار بگیرد.

طبق طرح اقدام جامع ارائه شده از سوی دولت چین برای سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۷، تمرکز در صنعت آلومینیوم از تامین مواد اولیه مورد نیاز بر روی افزایش بهره‌وری و کاهش کربن تولیدی در صنعت مذکور قرار داده شده است. در طرح مذکور همچنین بر حفظ سقف تولید ۴۵ میلیون تن سالانه آلومینیوم در چین تاکید شده و به موضوع دستیابی به سهم ۳۰ درصدی انرژی‌های تجدیدپذیر در تامین برق مورد نیاز واحدهای ذوب این کشور تا سال ۲۰۲۷ اشاره شده است.

چه تغییراتی در انتظار صنعت آلومینیوم جهانی خواهد بود؟

از آنجایی که پیش‌بینی شده است رشد ظرفیت تولید آلومینیوم چین به حدود ۲ درصد در پایان سال ۲۰۲۵ کاهش پیدا کند که نسبت به افزایش دو رقمی این عدد در گذشته روندی نزولی را نشان می‌دهد، انتظار می‌رود روند عرضه در بازار جهانی فلز مذکور با محدودیت بیشتری همراه شود. همچنین، پیش‌بینی می‌شود حجم صادرات محصولات آلومینیومی چین، به‌ ویژه محصولات نیمه‌ساخته در سال ۲۰۲۵ حدود ۹ درصد افت را تجربه کند. حذف یارانه‌های پرداخت شده به محصولات آلومینیومی صادراتی و فضای بسیار محدود برای رشد ظرفیت تولید این فلز در چین، از جمله عوامل اصلی روند نزولی حجم صادرات محصولات آلومینیومی چین به شمار می‌روند.

مناطقی مانند ایالات متحده آمریکا و قاره اروپا که زمانی از تولیدکنندگان بزرگ آلومینیوم در جهان محسوب می‌شدند، می‌توانند از فرصت ایجاد شده ناشی از افزایش محدودیت دسترسی به محصولات آلومینیومی نهایت‌ بهره را به نفع خود داشته باشند. در همین راستا، در آمریکا واحدهای ذوب آلومینیوم غیرفعال زیادی وجود دارد که با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های آن می‌توان این واحدها را دوباره به چرخه تولید برگرداند. در قاره اروپا نیز که چندین واحد تولید آلومینیوم در آن به دلیل افزایش قیمت انرژی تعطیل شدند، می‌توان با تثبیت قیمت برق زمینه را برای شروع فعالیت مجدد واحدهای مذکور فراهم کرد.

از سوی دیگر، به نظر می‌رسد قرار است تعدادی واحد ذوب جدید آلومینیوم در قاره آمریکای شمالی و منطقه خاورمیانه راه‌اندازی شود. با توجه به هزینه‌های انرژی بسیار پایین و موقعیت استراتژیک منطقه خاورمیانه، کشورهای این منطقه گزینه بسیار مناسبی برای سرمایه‌گذاری در چشم‌انداز در حال تحول صنعت آلومینیوم جهانی تلقی می‌شوند.

چین چه تاکتیکی را برای حفظ جایگاه خود در بازار جهانی آلومینیوم به کار می‌گیرد؟

چین در نظر  دارد به منظور تامین مواد اولیه مورد نیاز صنعت آلومینیوم مانند بوکسیت و آلومینا، فعالیت خود در کشورهای دارای ذخایر معدنی بوکسیت مانند گینه و اندونزی را افزایش دهد و به نظر گام‌های بلندی در این زمینه از سوی شرکت‌های چینی برداشته شده است. از سوی دیگر، برخی از شرکت‌های چینی به راه‌اندازی واحدهای ذوب و تولید آلومینیوم در کشورهای دیگر اقدام کرده‌اند. به عنوان مثال، شرکت‌هایی مانند شرکت «Shandong Nanshan Aluminium» فعالیت خود را در خارج از چین و در کشور اندونزی افزایش داده و به زودی قرار است واحدهای ذوب آلومینیومی جدیدی را در این کشور راه‌اندازی کند.

اقدامات این‌چنینی به شرکت‌های چینی اجازه می‌دهد تا محدودیت‌های ظرفیت تولید داخلی بوکسیت را دور زده و در عین حال سلطه خود بر زنجیره‌های تامین جهانی آلومینیوم را حفظ کنند. از سوی دیگر، چین تمرکز صادرات محصولات آلومینیومی خود را به سمت صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا تغییر داده و به نظر می‌رسد در حال حاضر برای تولیدکنندگان آلومینیوم چینی، مقوله کیفیت این محصولات بر حجم بالای عرضه آن‌ها ارجحیت دارد.

ظرفیت تولید آلومینیوم جهانی افزایش می‌یابد

با توجه با اینکه شرکت‌های چینی به دنبال تثبیت موقعیت خود در بازار جهانی آلومینیومی هستند و از آنجایی که محدودیت دسترسی به مواد اولیه آلومینیوم در مقیاس جهانی افزایش یافته است، سایر کشورهای جهان در نظر دارند تا برای پر کردن شکاف عرضه این مواد اولیه وارد عمل شوند. واضح است که ظرفیت تولید آلومینیوم چین با در نظر گرفتن روند افزایش تقاضای داخلی و سرمایه‌گذاری‌ها در بخش زیرساخت، رشد نسبتا باثباتی را تجربه کرده است.

ناگفته نماند علی‌رغم تحریم‌های وضع شده بر صنعت آلومینیوم روسیه، این کشور همچنان یکی از تولیدکنندگان اصلی فلز مذکور در جهان به شمار می‌رود. در همین حال، ظرفیت تولید آلومینیوم در مناطق دیگری از جهان، به ویژه در کشورهای امارات و بحرین روندی صعودی را دنبال می‌کند. به علاوه، به دلیل دسترسی به انرژی ارزان، امکان افزایش بیشتر ظرفیت تولید واحدهای ذوب آلومینیوم در امارات و بحرین فراهم شده است. به علت صرفه اقتصادی و سازگاری بسیار بالای تولید آلومینیوم از قراضه‌های بازیافتی، انتظار می‌رود تعداد واحدهای ذوب آلومینیوم ثانویه در تعدادی از کشورهای جهان هم‌زمان با ظرفیت تولید واحدهای ذوب فعلی روندی صعود به خود بگیرد. گفتنی است برای تولید آلومینیوم بازیافتی، تنها به کمتر از ۵ درصد انرژی مورد استفاده در تولید آلومینیوم اولیه نیاز خواهد بود.

طبق هدف‌گذاری‌های تعیین شده از سوی دولت چین، قرار است ظرفیت تولید آلومینیوم بازیافتی در این کشور تا سال ۲۰۲۷ به بیش از از ۱۵ میلیون تن در سال افزایش پیدا کند. در کانادا نیز امکان رشد ظرفیت آلومینیوم کم‌کربن با استفاده از توسعه نیروگاه‌های برق‌آبی این کشور وجود دارد.

تقاضای جهانی برای آلومینیوم به تدریج افزایش پیدا خواهد کرد

با وجود اینکه وضعیت تولید آلومینیوم در مقیاس جهانی هنوز به طور کامل مشخص نیست اما روند تقاضا برای این فلز سبک وزن به طور قطع به تدریج روندی صعودی به خود خواهد گرفت. به دلیل برخورداری از ویژگی‌های بارزی همچون وزن سبک و مقاومت در برابر خوردگی، از این فلز در ساخت ساختمان‌های بلند، پل‌ها و سیستم‌های حمل‌ونقل در حجم بالایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

صنعت وسایل نقلیه الکتریکی، یکی دیگر از بخش‌هایی بوده که انتظار می‌رود حجم تقاضا برای آلومینیوم در آن روندی صعودی را به ثبت برساند. قابل ذکر است که در تولید خودروهای الکتریکی، به ویژه در بدنه و باتری آن آلومینیوم بیشتری در مقایسه با ساخت خودروهای با موتور احتراق داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این در حالی بوده که رشد سرعت پذیرش خودروهای الکتریکی در بازار جهانی به طور قطع افزایش تقاضا برای این فلز را به همراه خواهد داشت. علاوه‌براین، صنایع بسته‌بندی، هوافضا، الکترونیک و زیرساخت‌های انرژی‌های تجدیدپذیر، از پنل‌های خورشیدی گرفته تا توربین‌های بادی از جمله دیگر صنایعی بوده که روند افزایش تقاضا برای آلومینیوم را در آینده تجربه خواهند کرد.

چین در صنعت آلومینیوم داخلی تغییر تاکتیک داده است

نزدیک شدن ظرفیت تولید آلومینیوم در چین به سقف تولید تعیین شده از سوی دولت این کشور نه یک عقب نشینی بلکه یک تغییر تاکتیک است. در همین رابطه، اگرچه ممکن است ظرفیت تولید داخلی آلومینیوم چین از رقم ۴۵ میلیون تن تعیین شده به عنوان سقف تولید سالانه فراتر نرود اما به نظر می‌رسد حضور جهانی و مانورهای استراتژیک، جایگاه این کشور را در بازار جهانی فلز مذکور تضمین خواهد کرد.

آنچه کم و بیش مشخص است، اینکه بازار جهانی آلومینیوم با توجه به تغییر راهبرد چین در صنعت آلومینیوم داخلی خود به طور اساسی دستخوش تحولاتی خواهد شد. با بازگشت تولیدکنندگان آلومینیوم در کشورهای غربی به عرضه تولید، افزایش ظرفیت تولید فلز بازیافتی و ورود کشورهای در حال توسعه به باشگاه تولیدکنندگان این فلز، بازار جهانی آلومینیوم از موقعیت تک قطبی خود به چند قطبی تغییر وضعیت خواهد داد.

آنچه با ارزیابی شرایط به وجود آمده در صنایع جهانی آلومینیوم می‌تواند برداشت کرد، اینکه دوران اتکای جهانی به آلومینیوم چین به سر آمده و این انطباق‌پذیری، استفاده از فناوری‌های به‌روز و متنوع‌سازی منابع تامین است که مشخص می‌کند کدام کشورها در عصر جدید بر صنعت جهانی آلومینیوم فرمانروایی خواهند کرد.

انتهای پیام//