مدیرعامل شرکت آرتا روی زنجان گفت: نه تنها واردات خاک روی با ممنوعیت مواجه است بلکه صادرات شمش روی با وجود موانع تحریمی و دولتی تقریبا غیرممکن شده است.
عباس پناهی در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، اظهار داشت: فعالیت خود را در صنعت روی در سال ۱۳۸۰ آغاز کردیم. در ابتدا با نام تجاری شرکت میلاد روی زنجان، به تولید شمش روی مشغول بودیم اما در سال ۱۳۹۴ به این سو، علاوه بر عضویت در هیئت امنای شهرک صنعتی روی زنجان، شرکت آرتا روی زنجان را خریداری کردیم و تا امروز با این نام فعالیت می‌کنیم.
وی عنوان کرد: میزان تولید مجموعه در حال حاضر حدود هفت تن شمش روی به صورت روزانه است. خوشبختانه علیرغم نبود سهمیه خاک معدن انگوران، بخش عمده‌ای از مواد اولیه مورد نیاز تولید مجموعه از طریق معادن کوچکمقیاس تامین می‌شود.
سیاست‌گذاری نادرست در توزیع مواد اولیه
مدیرعامل شرکت آرتا روی زنجان اذعان کرد: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات صنعت روی، فقدان مواد اولیه تولید شمش روی است. معدن انگوران که دیرزمانی با عیار استثنایی خود به عنوان بهشت معدنی ایران شناخته می‌شد، امروز دچار فقدان مدیریت در عرضه خاک معدنی شده است.
پناهی یادآور شد: فقدان سیاست‌گذاری مناسب در زمینه توزیع مواد اولیه در کشور، بسیاری از معادن کوچک را به پیروی از سیاست‌های دولتی ترغیب کرده است؛ به‌طوری که هزینه خاک معدنی معادن کوچکمقیاس به موازات خاک معدن انگوران، چندین برابر افزایش یافته است. با این حال،مشکل معادن کوچک در رابطه با ارسال خاک معدنی، تاخیر یک ماهه آن پس از پرداخت کل وجه است که متاسفانه چنین روندی ارمغانی بهتر از توقف تولید در اغلب شرکت‌های تولیدکننده شمش روی ندارد.
وی تاکید کرد: معدن انگوران طی ۶ ماه گذشته هیچ‌گونه سهمیه خاک معدنی به شرکت‌های فعال تولیدکننده شمش روی عرضه نکرده است و این موضوع در برخی از موارد موجب تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی در استان زنجان شده است. به طور مشخص سهمیه‌ای که معدن انگوران برای مجموعه ما در نظر می‌گیرد، تنها کفاف دو ماه تولید شمش روی را می‌دهد. حال پرسش این است که با توجه به بحرانی‌تر شدن این چالش، آیا بهتر نیست که متولیان معدن انگوران تصمیمات جدی‌تری را در سال «جهش تولید» اتخاذ نمایند؟
مدیرعامل شرکت آرتا روی زنجان یادآور شد: وجود چنین مشکلاتی در حالی رخ می‌دهد که وزارت صنعت، معدن و تجارت اجازه واردات خاک روی از کشورهای همسایه را نمی‌دهد. بر اساس روالی که در گذشته برای واردات خاک معدنی روی در ایران وجود داشت، کشور ترکیه همیشه به عنوان کشور مبداء جهت واردات خاک معدنی با عیار ۱۵ تا ۳۰ درصد شناخته می‌شد.
پناهی اضافه کرد: عیار خاک معدن انگوران به طور معمول و بر حسب سنوات گذشته، ۱۰درصد اعلام می‌شود اما تجربه نشان می‌دهد که عیار خاک معدنی عرضه شده ۲ درصد نوسان دارد. این موضـــوع زمـــانی حساسیت‌هـــا را برمی‌انگیزد که هزینه دریافتی متولیان این معدن از شرکت‌های معدنی، بر اساس عیار ۱۰درصد محاسبه شود.
وی اذعان کرد: معمولا فرآیند فروش خاک معدنی انگــوران بــه دو صـــورت مستقیـــم و غیرمستقیم صورت می‌پذیرد؛ اگر تولید شمش روی شرکت‌های معدنی بر اساس خاک معدن طراحی شود، شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران به‌طــور مستقیـــم خاک معدنی را به شرکت‌های متقاضی تحویل می‌دهد اما اگر شرکت‌های مذکور برای تولید شمش روی نیاز بـــه کنسانتـــره داشتـــه باشنـــد، بــــه‌صــورت غیرمستقیم و از طریق شرکت‌های میانجی همچون شرکت کالسیمین و… مواد اولیه مورد نیاز را خریداری می‌کنند.
پناهی ادامه داد: قیمت مواد اولیه تولید شمش روی نسبت به چند سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است؛ به طوری که قیمت آن با واردات مواد اولیه از سایر کشورها تفاوت چندانی ندارد و این موضوع به عنوان یک مسئله بحرانی در صنعت روی مطرح می‌شود. انتظار ما این است که سیاست‌های اتخاذ شده در این صنعت بر اساس ایجاد ارزش‌افزوده در راستای تحقـــق «جهـــش تولیـــد» صـــورت بگیــرد تا تولیدکنندگان بتوانند ضمن تحقق ارزآوری برای کشور، نیم‌نگاهی به اشتغال داشته باشند.
تاثیر تحریم‌ها بر تولید و صادرات شمش روی
مدیرعامل شرکت آرتا روی زنجان اذعان کرد: دولت طی چند سال گذشته مشکلات عدیده‌ای را در زمینه صادرات شمش روی به وجود آورده است که این مشکلات با شیوع گسترده ویروس کرونا، بیش از پیش احساس می‌شود؛ به طوری که طی ۶ ماه گذشته، صادرات در زمینه شمش روی متوقف شده بود.
پناهی یادآور شد: خوشبختانه طی چند روز گذشته اولین محموله صادراتی مجموعه به حجم ۱۲۰ تن شمش روی به مقصد کشور ترکیه ارســـال شـــد. فرآینـــد سنتی ارســـال محموله صادراتی شمش روی از کشور به سایر مقاصد صادراتی، به صورت بسته‌های ۱۲۰ تنی شمش روی صورت می‌پذیرد.
وی اضافه کرد: تحریم‌های بینالمللی مشکلات بسیاری را برای شرکت‌های داخلی در زمینه صادرات شمش روی ایجاد کرده است؛ ازجمله این مشکلات می‌توان به صادرات این محصول استراتژیک اشاره کرد که چگونه به واسطه اعمال تحریم‌های ناجوانمردانه، امکان ارسال مستقیم آن به مقاصد صادراتی از بین رفته است.
مدیرعامل شرکت آرتا روی زنجان یادآور شد: در حال حاضر به موجب اعمال تحریم‌های خارجی، امکان مبادلات تجاری مستقیم از ما سلب شده است. لازم به توضیح است که اگر امکان مبادلات مستقیم میان مجموعه با بسیاری از شرکت‌های خارجی فراهم بود، مطمئنا سودآوری محصول بیش از ارقام امروز تحقق می‌یافـــت. یکی از دلایـــل عمـــده در اشتیاق کشورهای غربی برای خرید شمش روی مجموعه و به طور کلی شمش روی تولید شده در استان زنجان، کیفیت بالای آن است.
پناهی یادآور شد: شمش روی مجموعه عمدتا به شرکت‌های تولیدکننده محصولات گالوانیزه داخلــــی فروختـــه می‌شـــود. در گذشتـــه کــــه محدودیت‌های صادراتی وجود نداشت، فروش صادراتی نیز داشتیم.
مدیرعامل شرکت آرتا روی زنجان بیان کرد: یکی از مشکلات عدیده در زمینه تولید شمش روی، کمبود پرمنگنات پتاسیم است. متاسفانه در کل کشور تنها یک شرکت به عنوان فروشنده پرمنگنات پتاسیم شناخته می‌شود. وجود چنین مسئله‌ای که تولید پرمنگنات پتاسیم کشور تنها در انحصار یک شرکت باشد، یکی از مشکلات عمده در این زمینه است.
پناهی یـــادآور شـــد: وقتی تولیدکنندگان شمش روی برای تهیه پرمنگنات پتاسیم تنها بـــه یک شرکـــت وابستـــه باشنـــد، بی‌تردیـــد مشکلاتی از قبیل نرخ سلیقه‌ای و توزیع نامنظم را تجربه خواهند کرد.
وی ادامــــه داد: در حـــال حاضـــر قیمـــــت پرمنگنات پتاسیم به ۶۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم افزایش پیدا کرده است. در حالی که قیمت محصول مذکور تا چندی پیش کمتر از ۱۸ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم بود اما به یکباره و به دلایلی نامعلوم، قیمت آن روند صعودی به خود گرفت.
مدیرعامل شرکت آرتا روی زنجان گفت: در حالی افزایش افسارگسیخته پرمنگنات پتاسیم بدر هر روز رخ می‌دهد که متولی صدور مجوز واردات محصول پرمنگنات پتاسیم یعنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، آنچنان فرآیند صدور مجوز واردات ۵۰ تا ۱۰۰ تنی پرمنگنات پتاسیم به کشور را سخت و فرسایشی کرده است که عملا تفاوتی میان دریافت مجوز و عدم دریافت آن وجود ندارد زیرا در هر صورت، فرآیند مورد اشاره مشمول زمان می‌شود و عملا رمقی برای پیگیری این موضوع باقی نمی‌ماند.
چالش دپوی کیک‌فیلترها در شهرک صنعتی روی
پناهی عنوان کرد: متاسفانه محل دپوی باطله‌های معدنی شرکت‌های تولیدکننده شمش روی شهرک زنجان به یک مشکل بزرگ در استان تبدیل شده است. از آغاز راه‌اندازی شهرک روی زنجان در ۲۵ سال گذشته، عملا هیچ‌گونه تمهیدی در زمینه دپوی باطله‌های معدنی صورت نگرفته است. در واقع به واسطه عدم بررسی کارشناسی در انتخاب محل راه‌اندازی تولید شمش روی، محل دپوی باطله‌های آن نیز با فقدان سیاست‌گذاری مواجه است.
وی افزود: حدود ۱۰ سال پیش زمینی به اندازه ۳۰۰ هکتار در نزدیکی روستای مهرآباد در ۴۰ کیلومتری شهر زنجان برای دپوی باطله‌های شمش روی شهرک زنجان در نظر گرفتیم که کل هزینه آن توسط شرکت پرداخت شد. علیرغم اینکه زمین مورد نظر به تایید سازمان‌ها و ادارات ذی‌ربط رسیده بود اما به واسطه مخالفت استاندار وقت زنجان، محل مورد نظر بدون استفاده باقی ماند.
مدیرعامل شرکت آرتا روی زنجان اظهار کرد: پس از کش و قوس‌های فراوان، در نهایت با تصمیم استاندار وقت، محلی برای دپوی باطله‌های معدنی شهرک روی زنجان در جوار روستای چِپ‌چِپ در نظر گرفتند که متاسفانه به علت مخالفت شدید اهالی روستا، این پروژه ناتمام باقی ماند.
پناهی یادآور شد: در سال ۱۳۹۴ تصمیم بر این شد که محل دپوی باطله‌های معدنی به همان محل قبلی (روستای مهرآباد) که خریداری شده بود، منتقل شود. در حال حاضر آمادگی لازم برای دپوی باطله‌های معدنی وجود ندارد و باید علاوه بر احداث جاده منتهی به محل، عملیات ایزوله‌سازی نیز در آنجا صورت بگیرد تا مشکل زیست‌محیطی در منطقه ایجاد نشود.
چشم‌انداز روشن صنعت روی
مدیرعامل شرکت آرتا روی زنجان اظهار کرد: تا زمانی که تولیدکنندگان محصولات گالوانیزه، خودرو، دکل‌های برق، کاشی و سرامیک در کشور فعال باشند، صنعت روی نیز به حیات خود ادامه خواهد داد. صنعت روی در صورتی امکان حیات خود را از دست خواهد داد که فعالیت صنایع نام‌برده به طور کلی متوقف شود زیرا این صنایع برای تولید محصولات خود به طور جدی نیازمند شمش روی هستند.
پناهی در پایان خاطرنشان کرد: مطمئنا وضعیت امروز این‌گونه که مشاهده می‌شود باقی نمی‌ماند و ما می‌توانیم شرایط را به شکلی که باید تغییر دهیم و صنعت روی دوباره به اوج فعالیت خود خواهد رسید.
