مدیرعامل شرکت پارس چرخش باختر گفت: برای اینکه صنعت بازیافت پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی بتواند در کشور رشد و توسعه پیدا کند و فعالان آن در مسیر خود با مشکلی دست به گریبان نباشند، باید اقدامات لازم برای حل مشکلات و نظارت بر فعالیت واسطه‌گران در بازار از سوی دولت انجام شود؛ صنعت بازیافت بسیار سودمند بوده و رشد آن سبب ارتقای صنعت و اقتصاد کشور و همچنین حفاظت از محیط زیست می‌شود.
معصومه اکبری در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» در رابطه با تاریخچه و فعالیت شرکت پارس چرخش باختر، بیان کرد: این مجموعه فعالیت خود را از سال ۱۳۹۶ در زمینه بازیافت پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی به منظور جداسازی و خالص‌سازی فلزاتی مانند آهن، قلع، سرب، آلومینیوم، مس، فلزات گران‌بها و.. از این پسماندها آغاز کرد؛ در کنار فلزات، جداسازی قطعات پلاستیکی هم از پسماندها انجام می‌شود اما ما فعالیتی در زمینه بازیافت پلاستیک نداشته و آن را در اختیار مصرف‌کنندگان پسماندهای پلاستیکی قرار می‌دهیم. پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی مورد نیاز خود را با همکاری سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران از غرفه‌های بازیافت مناطق ۲۲ گانه تهران و از طریق مزایده‌های سازمان‌ها و ادارات تامین می‌کنیم. در نهایت پس جداسازی فلزات از پسماندها، محصول نهایی در اختیار ریخته‌گران و فعالان صنایع فلزی قرار می‌گیرد؛ گفتنی است که نحوه ارائه محصول طبق نظر مشتریان متفاوت است و ما هم به صورت شمش و هم به صورت خام، فلزات را در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌دهیم.
اخلال در روند بازار با فعالیت واسطه‌گران
وی با اشاره به چالش‌ها و موانعی که در تولید با آن روبه‌رو هستند، عنوان کرد: ما در مسیر خود با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم کرده‌ایم اما باید گفت که در چند سال اخیر این مشکلات بسیار شدت یافته‌اند؛ فعالیت واحدهای بازیافت در زمینه فروش محصولات با تغییر شرایط و نوسان نرخ دلار، تحت تاثیر قرار گرفته و فعالان این صنعت با رکود بازار مواجه می‌شوند. در زمینه تولید و تامین مواد اولیه هم متاسفانه به دلیل فعالیت زیاد واسطه‌گران در بازار، مقدار پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی که باید به دست واحدهای بازیافت برسد، بسیار پایین بوده و در مقابل بخش عمده‌ای از این پسماندها در بازارهای خارجی عرضه می‌شوند. به عنوان مثال بردهای صفحات مانیتوری و بردهای تلفن‌های همراه، یکی از قطعات اصلی هستند که ما بازیافت می‌کنیم اما واسطه‌گران به منظور کسب سود بیشتر این بردها را از بازار جمع‌آوری کرده و با قیمت‌های بالایی به مصرف‌کنندگان خارجی می‌فروشند. باید اذعان کنم که نظارت دقیقی هم از سوی نهادهای ذی‌ربط صورت نمی‌گیرد و ما بارها در جلساتی که با مسئولین امر داشته‌ایم، بر این موضوع تاکید کرده‌ایم که دولت و وزارتخانه‌های مربوطه مانند وزارت صمت باید اقداماتی در خصوص رفع موانع تولیدکنندگان در زمینه تامین مواد اولیه و جلوگیری از خروج پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی از کشور انجام دهند. لازم به ذکر است که برخی افراد جنبه مثبت صادرات پسماندها را ارزآوری برای کشور می‌دانند، در صورتی که فعالان صنایع داخلی با بازیافت و فرآوری پسماندها ارزش‌آفرینی بیشتری را در کشور ایجاد می‌کنند؛ به طوری که ما در مرحله اول با بررسی دقیق و جداسازی پسماندها، سعی می‌کنیم لوازمی که قابلیت استفاده مجدد دارند را تعمیر و به چرخه مصرف بازگردانیم تا مصرف‌کنندگان به طور کامل از کارایی و عمر مفید لوازم بهره ببرند. در مرحله بعدی اگر به هر دلیلی امکان تعمیر و استفاده مجدد از لوازم نبود، پسماندها به بخش بازیافت ارسال می‌شود؛ در مرحله آخر نیز اگر امکان بازیافت وجود نداشت، پسماندها امحا می‌شوند اما سعی ما بر این است که حتی‌الامکان پسماندها را بازیافت و به چرخه مصرف بازگردانیم و همچنین به سبب وجود مسائل زیست‌محیطی، امحا پسماند را به حداقل رسانده تا آلودگی را به محیط زیست وارد نکنیم.
مدیرعامل شرکت پارس چرخش باختر در همین راستا ادامه داد: ناگزیر به بیان این موضوع هستم که متاسفانه هنوز در کشور فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی در خصوص جایگزینی و استفاده مجدد از منابع صورت نگرفته است؛ همچنین از همه مهم‌تر عدم وجود مسئولانی برای درک درست مزایا و اقدامات موثر صنعت بازیافت برای کشور است زیرا بازیافت پسماندها، آورده بسیار عظیمی برای اقتصاد کشور به همراه داشته و باعث حفاظت از محیط زیست می‌شود. به عنوان مثال در ایران به طور سالیانه می‌توان برای هر نفر چهار تا هفت کیلوگرم پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی را در نظر گرفت؛ با احتساب جمعیت کشور، مقدار پسماند تولید شده در سال عدد قابل ملاحظه‌ای خواهد شد که اگر این پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی در اختیار ما و سایر واحدهای بازیافت قرار بگیرد، اقدامات بسیار خوبی در زمینه بازیافت و استحصال فلزات آهنی و غیرآهنی انجام خواهیم داد. لازم به ذکر است که یکی از خطوط بازیافت شرکت به لامپ‌ها «LED» کم مصرف اختصاص دارد که در سال ۱۳۹۷ با شروع بازیافت این لامپ‌ها، ما با حجم عظیمی از مواد اولیه روبه‌رو بودیم اما اکنون به دلیل رقابت تنگاتنگ خریداران و چندین بار خرید و فروش لامپ‌ها توسط واسطه‌گران، قیمت پیشنهادی برای این لامپ از ۱۵ تا ۱۷ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم به ۲۵ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم افزایش یافته است؛ در صورتی که اگر ما با تولیدکنندگان و فعالان صنایع به طور مستقیم در ارتباط باشیم، مواد اولیه را سریع‌تر و با قیمت مناسب‌تری تامین می‌کنیم و همچنین در برخی مواقع شاهد کند شدن روند تولید به دلیل فعالیت واسطه‌گران نخواهیم بود. به عنوان مثال ما برای تامین مواد اولیه از مراکز فروش تلفن‌های همراه، بارها اقدام به معرفی مجموعه و اعلام آمادگی برای خرید لوازم کرده‌ایم اما نتیجه‌ای حاصل نشد. به همین دلیل مجددا تاکید می‌کنم که چالش اصلی ما در مسیر تولید، تامین مواد اولیه است زیرا گاهی اوقات برای ادامه روند تولید ناچار به خرید پسماند از واسطه‌گران شده‌ایم؛ البته در این شرایط سعی کرده‌ایم که مواد اولیه را از واسطه‌گرانی که در حلقه‌های ابتدایی زنجیره قرار داشته و پسماندهایی با قیمت مناسب به فروش می‌رسانند تهیه کنیم، در غیر این صورت خرید مواد اولیه با قیمت‌های بالاتر برای ما توجیه اقتصادی ندارد.
اکبری در خصوص تعداد فعالان صنعت بازیافت در کشور، تصریح کرد: در حال حاضر حداقل چهار شرکت بازیافت‌کننده همانند ما فعالیت رسمی داشته و برخی دیگر از همکاران ما تنها اقدامات علمی و پژوهشی در زمینه بازیافت انجام داده و به صورت دانش‌بنیان فعالیت می‌کنند اما برخی از افراد و کارگاه‌ها نیز وجود دارند که به طور غیررسمی در زمینه بازیافت فعالیت دارند؛ به عنوان مثال این افراد با جمع‌آوری سیم و کابل‌ها و جداسازی مس و آلومینیوم آن‌ها مجددا باعث بازگشت فلزات به چرخه مصرف می‌شوند اما باید گفت که اقدامات کارگاه‌های غیرمجاز روی فعالیت واحدهای مجاز تاثیر می‌گذارد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا این مجموعه در مسیر خود با چالش‌های زیست‌محیطی مواجه بوده است، ابراز کرد: در قدم اول برای فعالیت در زمینه بازیافت باید اقدام به اخذ مجوزهای لازم از سازمان حفاظت محیط زیست کرد؛ به همین دلیل اکنون زمینه عضویت ما در سایت «ENP» برای همکاری با شرکت‌ها به منظور تامین مواد اولیه توسط سازمان حفاظت محیط زیست صورت گرفته است.
تحریم، مانعی در مسیر رشد صنعت
مدیرعامل شرکت پارس چرخش باختر در رابطه با ماشین‌آلات مورد استفاده در خطوط بازیافت، اظهار داشت: ما در این مجموعه موفق به طراحی و بومی‌سازی برخی از ماشین‌آلات و دستگاه‌ها شده‌ایم اما به دلیل اینکه تعدادی از دستگاه باید مطابق با استانداردهای جهانی ساخته شوند، چاره‌ای جز واردات قطعات مورد نیاز به کشور و یا خریداری کل دستگاه نداریم. چندین سال است که به دنبال بومی‌سازی یکی از دستگاه‌های خطوط بازیافت هستیم اما به دلیل اینکه هزینه تولید فیلتر به‌کار رفته در آن توسط تولیدکنندگان داخلی بسیار بالاست و امکان واردات قطعه مورد نظر هم به سبب وجود تحریم‌ها وجود ندارد، موفق نشده‌ایم. باید اضافه کنم که تقاضا برای فلزات و پلاستیک در بازار مناسب است اما اعمال تحریم‌های ظالمانه علیه کشور باعث شده تا میزان فروش یکی از محصولات ما یعنی «PBT» (پلی بوتیلن ترفتالات) طی دو سال اخیر به طور چشمگیری افت پیدا کند؛ به طوری که حتی به عنوان پرکننده «PVC» هم مورد استفاده قرار نگرفته و این موضوع خسارات مالی بسیاری را به ما و بازیافت‌کنندگان پلاستیک تحمیل کرده است. لازم به ذکر است که واحدهای بازیافت پلاستیک با خریداری این محصول و ترکیب آن با سایر مواد افزودنی وارداتی، محصولاتی که در صنعت پلیمر کاربرد دارند تولید می‌کنند اما در حال حاضر به دلیل تحریم‌ها، نوسان نرخ دلار و افزایش هزینه‌ها، این مواد افزودنی که در گذشته از کشورهای اروپایی به خصوص آلمان وارد می‌شدند، در بازار کمیاب و گران‌قیمت شده‌اند. همان طور که ذکر شد ما با مشکلات زیادی روبه‌رو هستیم اما تمام تلاش خود را می‌کنیم تا با مذاکره با واحدهای بازیافت پلاستیک، موانع را مرتفع سازیم.
اکبری در خصوص نیروی انسانی، یادآور شد: درست است که تجربیات و آموخته‌ها بسیار ارزشمند هستند اما به طور کلی قبل از انجام هر اقدامی، افراد باید از علم و دانش کافی برخوردار باشند. به همین دلیل بهره‌مندی از افرادی که در زمینه‌هایی مانند شیمی، الکتریک و الکترونیک در مراکز علمی آموزش دیده‌اند در کنار یک دوره آموزشی، می‌تواند بسیار مفیده فایده باشد. گفتنی است که شرکت پارس چرخش باختر برای ۲۰ تا ۳۰ نفر به طور مستقیم و برای ۴۰ تا ۵۰ به طور غیرمستقیم زمینه اشتغال را فراهم کرده است.
نابرده رنج گنج میسر نمی‌شود
وی با اشاره به سایر چالش‌های مسیر تولید، اذعان کرد: با توجه به اینکه فلزات بخش عمده‌ای از پسماندهای مورد استفاده در این واحد را تشکیل می‌‌دهند، نوسان قیمت فلزات چه در بازارهای داخلی و چه در بازارهای خارجی، جدای از اقدامات واسطه‌گران روی فعالیت ما بسیار تاثیر می‌گذارد؛ به همین دلیل با نوسان قیمت فلزات، هزینه خرید مواد اولیه و قیمت فروش محصولات دستخوش تغییراتی می‌شود. در پایان باید خاطرنشان کنم که آینده صنعت بازیافت در جهان بسیار روشن و خوب است اما آینده آن در ایران وابسته به عملکرد سازمان‌های دولتی و مسئولان است؛ به همین دلیل اگر تمام افراد و بخش‌ها با یکدیگر همکاری کنند تا میزان سودآوری و اشتغال‌زایی این صنعت بیش از پیش رشد پیدا کند، می‌توان دورنمای خوبی را برای آن متصور بود. گفتنی است که صنعت بازیافت زمینه‌ساز ارائه ایده‌های نوآورانه بوده و اقدامات بسیاری برای رشد آن در کشور باید انجام شود.
انتهای پیام//
