مدیرعامل شرکت آتش پویا سپاهان، فعال در زمینه تولید انواع نسوز، گفت: کیفیت مواد اولیه تولید نسوز، بر اساس کاربرد دما و خصوصیات شیمیایی آن درجه‌بندی می‌شود و حتی اگر پیشرفته‌ترین تجهیزات برای تولید نسوز به کار گرفته شود، بدون استفاده از مواد اولیه مناسب، امکان دستیابی به کیفیت‌های موردنظر تقریبا غیرممکن است.
محسن تاجمیر ریاحی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین»، اظهار داشت: مهم‌ترین مسئله‌ای که اکثر واحدهای تولید محصولات نسوز با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، تامین مواد اولیه مورد نیاز است. متاسفانه خاک معادن کشور ما، برای استفاده در صنعت نسوز مناسب نیست که دلیل اصلی آن وجود موادی چون آهک و آهن بیشتر از حد مجاز است. وجود این دو ماده در خاک، کیفیت ماده اولیه تولید نسوز را کاهش می‌دهد.
وی افزود: با توجه به دستمزد کارگران و هزینه بالای انرژی، عملیات جداسازی آهک، آهن و همچنین اکسیدهای آن از خاک برای رسیدن به ماده اولیه با کیفیت جهت تولید نسوز، مقرون به صرفه نیست. هیچ شرکتی تاکنون در این زمینه اقدام به سرمایه‌گذاری نکرده است.
استفاده از مواد اولیه داخلی تولید نسوز، برای کاربرد دمای زیر ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد
مدیرعامل شرکت آتش پویا سپاهان خاطرنشان کرد: مواد اولیه تولید نسوز، از لحاظ کیفی بر اساس کاربرد دمایی و خصوصیات شیمیایی آن درجه‌بندی می‌شود. این دو مشخصه در نهایت، کیفیت محصولات نسوز را تعیین می‌کند که این موضوع برای صنایع از اهمیت بالایی برخوردار است. حتی اگر پیشرفته‌ترین تجهیزات برای تولید نسوز به کار گرفته شود، بدون استفاده از مواد اولیه مناسب، امکان دستیابی به کیفیت‌های موردنظر تقریبا غیرممکن است. همچنین در حال حاضر، ۱۰۰ درصد مواد اولیه مورد نیاز خود برای تولید قطعات ویژه نسوز را از خارج کشور تامین می‌کنیم.
وی افزود: مواد اولیه مورد نیاز جهت تولید نسوز از معادن شهرهای سمیرم، آباده و طبس قابل تامین بوده اما درصد کیفی آن به مراتب از نمونه‌های خارجی پایین‌تر است. بوکسیت را نیز می‌توان از معادن اصفهان و جاجرم تهیه کرد اما متاسفانه کیفیت پایینی دارد و نامرغوب است؛ علت آن هم، وجود تیتانیوم و آهن در خاک این معادن است.
ریاحی در ادامه توضیح داد: هرچه میزان آلومینا در خاک مواد اولیه بیشتر باشد، کاربرد دمایی بهتری دارد و طبیعتا محصول نسوز ساخته شده از آن، برای بالاترین دماها قابل استفاده است. خاک سمیرم با ۴۳ درصد آلومینا، با کیفیت‌ترین خاک کشور برای استفاده در صنایع نسوز است. به طور کلی، برای تولید محصولات نسوزی که تا دمای ۱۲۰۰ درجه قابل استفاده هستند می‌توان از مواد اولیه داخلی بهره برد اما برای دماهای بالاتر از ۱۲۰۰ درجه، به ناچار باید از مواد اولیه خارجی استفاده کرد.
مدیرعامل شرکت آتش پویا سپاهان اذعان کرد: گرچه وضعیت معادن منیزیتی در ایران مطلوب است اما سرمایه‌گذاری مناسبی برای تولید مواد اولیه نسوزهای منیزیتی صورت نگرفته است. معادن منیزیتی ایران، عمدتا در استان‌های سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی قرار دارند. نسوزهای منیزیتی در صنایع مس، فولاد و آهک و به طور کلی در صنایعی که محیط کوره‌های آن قلیایی است، کاربرد دارد.
انتقال ارز، مهم‌ترین معضل واردات مواد اولیه صنعت نسوز
وی در خصوص معضلات واردات مواد اولیه نسوز تصریح کرد: انتقال ارز، مهم‌ترین مشکلی است که در بحث واردات مواد اولیه نسوز وجود دارد. به عنوان مثال، یکی از شرکت‌های همکار که اقدام به خرید بوکسیت از چین کرده بود، نه تنها نتوانست کالای خریداری شده را تحویل بگیرد بلکه مبلغ پرداخت شده نیز به حساب شرکت بازنگشت. علت اصلی مشکلات انتقال ارز، وضع تحریم‌ها علیه ایران است.
ریاحی در پاسخ به این سوال که چه میزان سرمایه برای راه‌اندازی کارخانه تولید نسوز نیاز است، گفت: برای تولید سالانه ۵۰۰ تن نسوز[p1] ، ۵۰ میلیارد تومان احتیاج است. اگر طراحی خط تولید نیز به مهندسان صنعتی دیگر سپرده شود، ۳۰ درصد به این رقم اضافه خواهد شد.
مشتریان اصلی ما، صنایع نفت، گاز و پتروشیمی هستند
مدیرعامل شرکت آتش پویا سپاهان با اشاره به افزایش فروش محصولات این شرکت، بیان کرد: با اینکه وضع تحریم‌ها علیه ایران، سبب بروز مشکلاتی در واردات و انتقال ارز شد اما این مزیت را برای ما داشت که صنایع پتروشیمی برای تهیه محصولات نسوز مورد نیاز خود به شرکت‌هایی همچون ما مراجعه کنند. این صنایع پیش از این، محصولات نسوز مورد نیاز خود را عمدتا از کشورهای خارجی خریداری می‌کردند.
وی در خصوص محصولات تولیدی این واحد صنعتی، اظهار کرد: بیشترین تولیدات ما، مربوط به نسوزهای شکل‌دار و قطعات ویژه است، گرچه ملات و بتن هم تولید می‌کنیم. عمده‌ترین مشتریان ما را صنایع نفت، گاز و پتروشیمی تشکیل می‌دهند. در بحث صادرات هم، تنها کشوری که به آن محصولات خود را ارسال می‌کنیم، کشور عراق است که البته مبادلات تجاری ما با این کشور نیز، از طریق واسطه صورت می‌پذیرد.
ریاحی اضافه کرد: یکی از راهکارهایی که باعث ترغیب صنایع پتروشیمی برای استفاده از محصولات نسوز ما می‌شود ، این است که نصب محصولات را نیز در صورت تمایل مشتری، به عهده می‌گیریم. این امر، در میان تولیدکنندگان نسوز رایج نیست و امتیازی است که ما برای مشتریان خود قائل می‌شویم، حتی در برخی مواقع، نصب محصولات نسوز را برای آن‌ها رایگان انجام می‌دهیم.
این تولیدکننده محصولات نسوز با اشاره به آلایندگی این صنعت، اذعان کرد: گرد و غبار، عمده‌ترین آلایندگی صنعت نسوز است که متاسفانه کارخانه ما نیز با آن دست و پنجه نرم می‌کند. تمام تلاش خود را کرده‌ایم که آلایندگی واحد تولیدی خود را کاهش دهیم اما هنوز به نتیجه مطلوب نرسیده‌ایم و بارها به خاطر آلایندگی، توسط سازمان محیط زیست جریمه شده‌ایم.
وی در پاسخ به این سوال که چه فاکتور‌هایی برای تعیین محل کارخانه تولید نسوز موثر است، بیان کرد: کارخانه‌های تولید محصولات نسوز بهتر است در محلی راه‌اندازی شود که به معادن تامین مواد اولیه و همچنین صنایع مصرف کننده، نزدیک باشد. علاوه بر این، برای جذب پرسنل فنی، انتخاب شهر حائز اهمیت است چراکه کارگران ساده برای فعالیت در صنعت نسوز مناسب نیستند.
