مدیرعامل شرکت کانی فراوران عرصه اقتصاد مبین، تولیدکننده کنسانتره‌های فلزی گفت: علی‌رغم اینکه ایران از نظر ذخایر معدنی بسیار غنی است، متاسفانه گام‌های موثری برای توسعه بخش معدن و صنایع معدنی در کشور برداشته نشده است. سازمان‌های دولتی هم با ابلاغ بخشنامه‌ها و قوانین دست و پا گیر، مانع از ادامه فعالیت‌ واحدهای تولیدی می‌شوند.

علیرضا تقوی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» بیان کرد: این واحد فرآوری فعالیت خود را از سال ۱۴۰۰ در شهرک صنعتی کمیجان اراک آغاز کرد و ما اکنون به روش ثقلی مشغول به فرآوری مواد معدنی مختلف بوده و در نظر داریم واحد فلوتاسیون را در آینده احداث کنیم. گفتنی است که علاوه بر تولید کنسانتره‌های فلزی، ما در زمینه تولید محصولات جانبی و مواد غیرفلزی که در بخش‌های مختلفی مانند کاشی‌ و سرامیک‌سازی، صنایع نسوز، داروسازی، رنگ و لاستیک‌سازی و… کاربرد دارند، مشغول به‌کار هستیم. همچنین در زمینه تولید کنسانتره روی، باریت، فلدسپات، فلورین، کربنات کلسیم و تالک هم فعال بوده و اکنون به دلیل محدوده معدنی که در اختیار داریم، تمرکز خود را بر تولید کنسانتره‌‌های فلزی گذاشته‌ایم؛ به طور کلی کارخانه‌های فرآوری مواد معدنی، بهتر است تک محصولی نبوده و امکان تولید چند محصول را داشته باشند. لازم به ذکر است که ۵۲ درصد سهام این مجموعه متعلق به شرکت تعاونی کوشاگران عرصه اقتصاد مبین بوده که حدود یک هزار و ۴۰۰ نفر از بازنشستگان کشور عضو آن هستند.

وی با اشاره به چالش‌هایی که در مسیر تولید با آن مواجه هستند، عنوان کرد: بروکراسی‌های اداری طولانی، محدودیت‌های انرژی، تعدد تغییر قوانین، ابلاغ بخشنامه‌های خلق‌الساعه و… مشکلاتی هستند که ما با آن‌ها دست به گریبان هستیم. در گذشته قطعی برق با اطلاع‌رسانی قبلی و به مدت یک روز در هفته انجام می‌شد اما اکنون بدون اطلاع و به مدت دو یا سه روز در هفته ما با قطعی برق مواجه هستیم. در رابطه با بروکراسی‌های اداری نیز باید گفت که این موضوع در شهرستان‌ها بسیار مشهود بوده و قوانین وضع شده برای تولیدکنندگان دست و پاگیر است؛ همچنین هربار موضوعات جدیدی مطرح شده و جلسات متعددی تشکیل می‌شود که در نهایت راهی از پیش نمی‌برند. به همین دلیل اکثر تولیدکنندگان این موضوع را بیان می‌کنند که اگر سنگ‌اندازی‌های مسیر تولید کاهش یابد، نیازی به حمایت نداشته و با رعایت مسائل زیست‌محیطی و اشتغال‌زایی برای افراد، می‌توانند به راحتی به فعالیت خود ادامه ‌دهند. افرادی که در این مسیر قدم می‌گذارند، علاقه زیادی به تولید داشته و از تمام مشکلات آگاه هستند اما زمانی که نهادهای حکومتی به جای حمایت، خواسته و یا ناخواسته به سنگ‌اندازی در مسیر تولید می‌پردازند، این موضوع بسیار ناراحت‌ کننده‌‌ است. باید به این نکته اشاره کنم که ما در سازمان صمت با دو بخش صنعت و معدن در ارتباط هستیم و خوراک اولیه کارخانه‌های فرآوری از معادن تامین می‌‎شود اما بسیاری از آن‌ها به دلیل مشکلاتی در زمینه حقوق دولتی معادن غیرفعال شده و کارخانه‌های فرآوری عملا امکان فعالیت ندارند. در صورتی که اگر کارخانه‌های فرآوری حتی در مقیاس کوچک، فعال بودند میزان اشتغال‌زایی، تولید و صادرات مواد معدنی برای آن‌ها عدد قابل ملاحظه‌ای می‌شد. ما هم در این شرایط به دلیل تجربه و ارتزاق از چند معدن مختلف که زیر نظر کارخانه اداره می‌شوند، موفق به ادامه فعالیت شده‌ایم اما تا چه زمانی می‌توانیم با این شرایط به مسیر خود ادامه دهیم؟ متاسفانه فرمول مشخص شده برای حقوق دولتی معادن و مبنای قیمت‌گذاری خاک‌های معدنی غیرمنطقی است؛ به عنوان مثال قیمت خاک معدنی سرب با عیار ۵ درصد به ازای هر تن، حدود دو میلیون تومان تعیین شده و از این مقدار درصد مشخصی برای حقوق دولتی در نظر گرفته می‌شود. بدون شک در این شرایط فعالیت برای بهره‌بردار معدن توجیه اقتصادی نداشته و مجبور به تعطیلی معدن و یا استخراج و حمل از آن به طور غیرمجاز خواهد بود.

وی در همین راستا ادامه داد: در رابطه با ماشین‌آلات معدنی باید گفت که در گذشته معدن‌داران بر اساس جدول تعیین شده می‌توانستند اقدام به واردات کنند اما اکنون تا جایی که اطلاع دارم قانون جدیدی وضع شده و آن‌ها زمانی اجازه واردات خواهند داشت که تعداد مشخصی از ماشین‌آلات معدنی ساخت داخل را خریداری کرده باشند. متاسفانه قیمت ماشین‌آلات داخلی بسیار بالاست و برای معدن‌داران خرید آن‌ها حتی با ارائه تسهیلات و بازپرداخت اقساط، مقرون به صرفه نیست؛ همچنین فعالان صنعتی به دلیل سود‌های بانکی بالا، تمایلی به اخذ وام از بانک‌ها نداشته و بانک‌ها با خلق نقدینگی به افزایش نرخ تورم دامن می‌زنند. علی‌رغم اینکه ایران از نظر ذخایر و تنوع مواد معدنی، کشور بسیار ثروتمندی بوده و مقام معظم رهبری بر توسعه بخش معدن و صنایع معدنی تاکید داشته است، سرمایه‌گذاری‌های لازم برای این موضوع کمتر صورت است. در مقابل کشور شیلی که از نظر مساحت از ایران کوچک‌تر بوده، اکنون دو سوم مس جهان را تامین می‌کند. باید اذعان کنم که برای توسعه این حوزه، واگذاری‌ها به بخش خصوصی به درستی صورت نگرفته است و سازمان‌های دولتی هم از نیروی کارآمد و متخصص استفاده نکرده و اقدامات موثری انجام نمی‌دهند.

خود مانع تراشی می‌کنیم

مدیرعامل شرکت کانی فراوران عرصه اقتصاد مبین، اظهار داشت: استفاده از کنسانتره سولفیدی از لحاظ انرژی به صرفه‌تر است اما به دلیل مسائل سولفورزدایی و پالایش که زیرساخت‌های آن‌ها در واحدهای تولیدی خصوصی ایجاد نشده است، اکثر تولیدکنندگان به دنبال استفاده از کنسانتره اکسیدی هستند. متاسفانه اقدامات غیرکارشناسی سازمان حفاظت محیط زیست و امضای معاهده پاریس هم مزید بر علت شد تا تولیدکنندگان تمایلی به سرمایه‌گذاری و انتقال دانش برای استفاده از کنسانتره سولفیدی نداشته باشند. در اینجا باید به این موضوع اشاره کنم که برخلاف تفکر برخی از افراد، منابع معدنی اکسیدی روبه‌ اتمام نیست و فقط اکتشافات جدیدی برای یافتن ذخایر جدید صورت نمی‌گیرد زیرا انجام فعالیت‌های اکتشافی بسیار زمان‌بر و پرهزینه‌ بوده و این موضوع برای شرکت‌های خصوصی توجیه اقتصادی ندارد. به همین دلیل دولت باید در این زمینه دست‌ به‌کار شده و با اعطای مشوق‌ها و پرداخت هزینه‌های اکتشاف، نظر سرمایه‌گذاران بخش خصوصی را جلب کند. در همین راستا صندوق سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی ایجاد شده است اما زمانی که ما برای اخذ تسهیلات اقدام کردیم، با بروکراسی‌های اداری طولانی مواجه شده و به دلیل اینکه کارشناس مربوطه از تخصص کافی برخوردار نبود، میزان وام اعطا شده نسبت به هزینه‌‌ها بسیار پایین بود. همچنین برخی افراد به دنبال فعالیت‌های اکتشافی نبوده و با سو استفاده از این موضوع که اگر پس از اکتشاف نتیجه مطلوب حاصل نشد وام اعطا شده بخشیده می‌شود، به دنبال اخذ وام و سرمایه‌گذاری در سایر بخش‌ها هستند. متاسفانه علی‌رغم منویات مقام معظم رهبری به منظور تسهیل کردن فرایند‌ها، تولید در داخل با موانع و مشکلات زیادی روبه‌رو بوده و مدیران اجرایی به درستی در این زمینه گام برنمی‌دارند. لازم به ذکر است که در حال حاضر یکی از غنی‌ترین زون‌های سرب و روی غرب آسیا (زون اصفهان ملایر) که از تیران اصفهان تا شیرین‌آباد همدان کشیده شده است را در اختیار داریم. معادن زیادی در این مناطق شروع به فعالیت کرده و در نواحی مختلف این زون به طور سطحی و عمقی، منابع اکسیدی و سولفوره (سرب و روی) و سایر فلزات مانند نقره و طلا وجود دارد؛ باید گفت که این زون بسیار تکتونیک بوده و به همین دلیل تغییرات زمین‌شناسی زیادی دارد.

تقوی با اشاره به سایر موانع مسیر تولید، تصریح کرد: علی‌رغم اینکه بسیار تلاش شده تا اقدامات و قوانین سازمان حفاظت محیط زیست به مانعی برای رشد تولید و ادامه فعالیت‌های واحد‌های صنعتی تبدیل نشود اما هنوز هم برخی افراد بدون اطلاعات کافی به صنعت فرآوری کانسنگ سرب نگاه خوبی ندارند. در صورتی که کانسنگ سرب از دل معادن استخراج شده و اکثر کشور‌ها در زمینه تولید آن فعالیت دارند؛ زمانی سرب می‌تواند آلودگی به محیط زیست وارد کند که واحد‌های تولید شمش سرب از بگ فیلتر‌ها استفاده نکنند. مواد معدنی در طبیعت وجود داشته و اگر برای آن خطر محسوب می‌شدند اصلا نباید در کنار معادن، موجود زنده و گیاهی وجود داشت.

وی در خصوص معارضان محلی، ابراز کرد: متاسفانه برخی افراد ناآگاه بوده و عده‌ای نیز تصور می‌کنند که معدن‌داران تنها به دنبال سو استفاده از منابع هستند اما نمی‌توان فقط مردم را مقصر شناخت و بهره‌برداران معادن نیز باید به وظایف خود عمل کنند زیرا حق مسلم مردم محلی بوده که از این منابع منتفع شوند. باید گفت که اگر فرهنگ‌سازی درستی در این زمینه صورت می‌گرفت و مسئولان اقدامات موثری انجام می‌دادند، اختلاف بین مردم و معدن‌دار شکل نمی‌گرفت. علاوه‌براین چالش کمبود نیروی کار هم به معضلی برای بهره‌برداران معادن تبدیل شده است؛ کار در معدن بسیار دشوار بوده و اکنون قشر جوان جامعه تمایلی به‌ فعالیت در معادن ندارند و اگر هم متقاضی مراجعه کند یا حقوق بالایی درخواست کرده و یا به دنبال کار اداری است. در این شرایط معدن‌داران مجبور به استفاده از نیروی کار خارجی و یا جذب افراد از سایر استان‌ها هستند. مسئله دیگری که باید به آن اشاره کنم این است که در حال حاضر معدن‌داران برای حفظ نیروی کار خود، حقوق بیشتری را برای آن‌ها در نظر می‌گیرند اما زمانی که کارکنان به هر دلیلی از مجموعه جدا می‌شوند، به سبب اطلاعاتی که در اختیار داشته خود به معارض تبدیل می‌شوند؛ لازم به ذکر است که ما برای حدود ۳۴ نفر زمینه اشتغال را فراهم کرده‌ایم.

به درستی از منابع بهره نمی‌بریم

مدیرعامل شرکت کانی فراوران عرصه اقتصاد مبین در پایان گفت: خوشبختانه میزان تقاضا برای کنسانتره سولفیدی مناسب بوده و به تازگی برخی واحد‌های تولیدی روبه استفاده از این نوع کنسانتره آورده‌اند اما میزان تقاضا با توجه به ظرفیت‌های موجود، می‌تواند بیشتر باشد. باید اضافه کنم که تولیدکنندگان مواد اولیه تمایل به صادرات کنسانتره سولفیدی دارند زیرا واحدهای ذوب امکان استحصال نقره را نداشته و آن را می‌سوزانند. در صورتی که خریداران چینی از امکانات کافی برخوردار بوده و به قیمت جهانی کنسانتره را خریداری می‌کنند اما صادرات هم با چالش‌های فراوانی مواجه است. در ابتدا باید تولیدکنندگان اطلاعات کافی در این زمینه داشته و همچنین از سرمایه در گردش بالایی برخوردار باشند تا بتوانند کنسانتره را در تناژ بالا تولید و صادر کنند؛ لازم به ذکر است که ما در زمینه صادرات فعالیت نداشته و به تامین نیاز داخلی می‌پردازیم. در پایان باید خاطرنشان کنم که اگر حمایت‌های لازم از تولیدکنندگان به عمل آید بی‌شک با توجه به منابع غنی، آینده صنایع معدنی روشن خواهد بود. همچنین امیدوارم که در زمینه عناصر نادر نیز سرمایه‌گذارانی شروع به فعالیت کرده و از این طریق ارزش‌آفرینی بسیاری برای کشور داشته باشند زیرا ما ذخایر معدنی عناصری مانند رنیوم، ایندیوم، ژرمانیوم، سلنیوم و… را که از طلا هم باارزش‌تر هستند در اختیار داشته و تنها به دلیل عدم تلاش و توجه کافی، تحریم‌ها و نبود دانش لازم، توانایی فرآوری‌ آن‌ها را نداریم.

انتهای پیام//