مفتول آلومینیوم یکی از نیمه‌ساخته‌های آلومینیومی به شمار می‌رود. هرچند این محصول بازار قابل توجهی را به خود اختصاص داده است، اما در دو سال گذشته، تولیدکنندگان مفتول آلومینیوم با مشکلات فراوانی روبه‌رو هستند.
غیرقابل پیش‌بینی بودن شرایط بازار، کاهش تقاضا، نداشتن نقدینگی و سرمایه در گردش، حضور فعال واسطه‌ها در بازار، نوسانات قیمت ارز، تحریم و نبود مشوق‌ها و حمایت‌های دولتی از مهم‌ترین مشکلات این حوزه به شمار می‌روند.
در ادامه، برای بررسی بهتر وضعیت حاکم بر بازار تولید و عرضه مفتول آلومینیوم با «مهرزاد مطبوع ریاحی» مدیرعامل شرکت فولادریزان شهرکرد که مفتول ۹٫۵ میلی‌متری تولید می‌کند، گفت‌گو کرده‌ایم.
مطبوع ریاحی با بیان اینکه تا دو سال گذشته، بازار شرایط خوبی داشت، اما سال گذشته اصلا وضعیت خوبی حاکم نبود، گفت: سال گذشته نیز تا ۲ ماه پایانی سال شرایط خیلی بدی حاکم بود، اما اکنون وضعیت بسیار بهتر شده است.
وی با اشاره به نرخ ارز و نوسان قیمت آلومینیوم، تصریح کرد: شرایط بازار به هیچ عنوان قابل پیش‌بینی نیست زیرا گاهی بازار رونق دارد و گاهی با رکود روبه‌رو است.
مدیرعامل شرکت فولادریزان شهرکرد در پاسخ به این سئوال که چه عواملی بر بازار مفتول آلومینیوم تاثیرگذارند، ابتدا به تشریح محصول تولیدی خود پرداخت و گفت: کار ما مفتول ۹٫۵ میلی‌متر است که بیشتر در کارهای عمرانی مصرف می‌شود و مواد اولیه صنعت سیم و کابل به شمار می‌رود.
مطبوع ریاحی در تکمیل توضیح خود، افزود: با توجه به وضعیت موجود، بودجه‌های عمرانی و سرازیر شدن سرمایه‌های مردم به سمت ارز، طلا، مسکن و حوزه‌هایی غیر از کارهای تولید و عمرانی، تقاضا در بازار مفتول آلومینیوم کم شده است البته وضعیت صادرات به دلیل نرخ ارز، بد نیست.
وی همچنین تاکید کرد: اگر پروژه‌های عمرانی به همین ترتیب پیش بروند و بودجه‌های عمرانی نیز کم باشد، وضعیت بهتر نخواهد شد.
مدیرعامل شرکت فولادریزان شهرکرد برای روشن‌‌تر شدن وضعیت حاکم بر بازار مفتول آلومینیوم، به قراردادهای منعقده با دولت اشاره کرد و گفت: اکنون طلب شرکت ما از ادارات برق وصول نمی‌شود و در هیچ‌یک از قراردادهایی که با دولت منعقد کرده‌ایم، پولی دستمان را نمی‌گیرد.
مطبوع ریاحی با تاکید بر اینکه وقتی سرمایه در گردش کاهش یابد، تولیدکننده نمی‌تواند کار کند، اظهارداشت: این وضعیت بر تولیدکنندگان مفتول آلومینیوم تحمیل شده است و آنها نیز کاری نمی‌توانند از پیش ببرند.
وی همچنین با بیان اینکه اکنون هزینه هر تریلی آلومینیوم حدود ۲۸۰ میلیون تومان می‌شود که در یک روز استفاده خواهد شد، تصریح کرد: در این شرایط باید به اندازه یک ماه، نقدینگی داشت تا بتوان مدت زمان تولید تا رسیدن محصول به دست مصرف‌کننده و بازگشت پول را پر کرد.
این تولیدکننده مفتول آلومینیوم در عین حال تاکید کرد: اگر پول قراردادهایی که با دولت و سایر مراکز منعقد کرده‌ایم، باز نگردد کار از رونق خواهد افتاد؛ کما اینکه هم‌اکنون وضعیت حاکم، دورنمای خوبی ندارد.
مطبوع ریاحی کاهش متقاضیان و مصرف‌کننده‌ها و نوسانات قیمت ارز را از دیگر معضلات و مشکلات پیش روی تولیدکنندگان مفتول آلومینیوم دانست و گفت: نوسانات قیمت ارز، تولید را دشوار کرده است؛ برای نمونه هفته پیش خرید کردیم و هفته جاری، محصول خود را با کیلویی ۳ هزار تومان ضرر می‌فروشیم.
به باور وی، حق‌العمل تولیدکننده در قیمت محصولات مفتول آلومینیوم دخیل نیست و بیشتر نوسانات قیمت آلومینیوم تاثیرگذار است.
مدیرعامل شرکت فولادریزان شهرکرد همچنین بیشترین مشکل تولیدکنندگان مفتول آلومینیوم را بحث نقدینگی و سرمایه در گردش بیان و تصریح کرد: هنگام خرید آلومینیوم از بورس، باید پول آن را نقد بپردازیم وگرنه دولت مواد اولیه را به تولیدکننده نمی‌دهند، اما از سوی دیگر هنگامی که دولت از ما خرید می‌کند هیچ‌وقت پولش به راحتی باز نمی‌گردد. در واقع بازار به گونه‌ای است که مجبوریم تولیدات را به مشتریان مختلف نسیه بفروشیم.
وی با بیان اینکه در حوزه تامین مواد اولیه نیز گاهی تصمیماتی که گرفته می‌شود تاثیرگذار است، افزود: برای مدتی از بورس و بازار آزاد می‌توانستیم مواد اولیه را بخریم، اما یکسری شرایط خیلی خاص برای خرید از بورس گذاشتند که گذراندن پروسه‌های تعریف شده، موجب شد منِ تولیدکننده تا برای گرفتن سهمیه از بورس با داشتن سابقه، حدود ۵ ماه را از دست بدهم.
مطبوع ریاحی در تکمیل توضیح خود، اضافه کرد: همان زمان افرادی که باید به آلومینیوم دسترسی پیدا می‌کردند به واسطه‌ها دست یافتند؛ یعنی قوانینی که می‌گذارند گاهی اوقات برای تولیدکننده خیلی دست و پاگیر و اذیت کننده است تا حمایت کننده.
مدیرعامل شرکت فولادریزان شهرکرد همچنین به گلایه از حضور واسطه‌ها در بازار آلومینیوم پرداخت و گفت: بازار آلومینیوم در دست یکسری افراد خاص در کشور قرار دارد که می‌توانند به هر میزانی که می‌خواهند خرید و انبار کنند و همه نیز آنها را می‌شناسند؛ اما گاهی اوقات بورس به تولیدکننده، آلومینیوم نمی‌دهد و مجبوریم بسته به سفارشاتی که داریم به هر قیمتی که شده است از بازار آن را تهیه کنیم.
وی با بیان اینکه دولت قوانین خوبی دارد، اما اجرای خوبی ندارد، اظهارداشت: دولت می‌خواست بحث واسطه‌ها و دلال‌ها را حذف کند و چندین ماه تولیدکنندگان سر این موضوع به مشکل خوردند، اما واقعا واسطه‌ها حذف نشدند و هنوز هم هستند.
مطبوع ریاحی تاکید کرد: دولت باید به سمتی پیش برود که مواد به دست تولیدکننده واقعی برسد چون واسطه‌ها به بازار نگاه می‌کنند و گاهی قیمت‌ها غیرواقعی می‌شود.
وی در پاسخ به این سئوال که دولت چه مشوق‌ها و معافیت‌های ویژه‌ای برای ورود به بازار مفتول آلومینیوم برای متقاضیان دارد، تصریح کرد: دولت نه تنها در حوزه ورود به صنعت و بازار مفتول آلومینیوم بلکه برای افزایش ظرفیت تولید این محصول نیز هیچ مشوق و سیاست حمایتی ندارد.
مدیرعامل شرکت فولادریزان شهرکرد درباره قوانین و مقررات نظارتی دولت یا دخالت در قیمت‌گذاری در صنعت مفتول آلومینیوم نیز توضیح داد: بیشتر این قوانین در حوزه حذف واسطه‌هاست؛ زیرا بورس بر اساس قیمت جهانی فلزات سقف و کف قیمتی دارد و بقیه‌اش رقابتی است بنابراین قیمت‌گذاری را بیشتر بورس تعیین می‌کند تا دولت.
وی با بیان اینکه قیمت جهانی آلومینیوم بر اساس قیمت دلار است بنابراین قیمت ارز به شدت در قیمت آلومینیوم تاثیر می‌گذارد، گفت: نمی‌توان گفت تصمیمات دولت در قیمت‌گذاری آلومینیوم تاثیرگذار است، اما تصمیمات دولت در قیمت دلار تاثیر می‌گذارد و این مسئله باعث می‌شود که به صورت غیرمستقیم در قیمت آلومینیوم تاثیرگذار باشد.
مطبوع ریاحی که شرکتش در حوزه صادرات به کشورهای عراق و ترکیه نیز ورود یافته است، درباره مشکلات این حوزه نیز یادآور شد: هرچند حوزه صادارت به واسطه انجام شدن معاملات با دلار و به صورت نقدی، شرایط بهتری دارد، اما بااین‌حال مشکلات خاص خود را در حوزه بیمه صادارت و تحریم سیستم بانکی دارد.
این تولیدکننده مفتول آلومینیوم به طور خاص درباره مشکلات بیمه که به هزینه زیاد این بیمه باز می‌گردد، تصریح کرد: به دلیل هزینه زیاد بیمه صادارت، مجبوریم محصول خود را توسط واسطه صادر کنیم یا کسی باشد که از ما کار را بخرد و صادر کند.
وی در ادامه گفت: از سوی دیگر بحث تحریم‌ها نیز تاثیر منفی در این زمینه گذاشته است به گونه‌ای که نمی‌توان از سیستم بانکی استفاده کرد و این امر ریسک صادرات را بیشتر کرده است.
اینکه چه مشوق‌هایی در حوزه صادارت مفتول آلومینیوم وجود دارد، سئوال دیگری است که مطبوع ریاحی در پاسخ به آن اظهارداشت: در گذشته مشوق‌های صادارتی وجود داشت، اما چون به تازگی کار صادرات را دوباره شروع کرده‌ایم هنوز این مشوق‌ها را پیگیری نکردیم.
بااین‌حال وی بر این باور است که نمی‌شود زیاد دل و امید به این مشوق‌ها بست زیرا معمولا دولت کار خاصی نمی‌کند، بنابراین اگر تولیدکنندگان می‌خواهند کارشان را ادامه بدهند باید به داشتههای خود اکتفا کنند.
البته انتظاری که وی از دولت برای اعمال مشوق‌های جدید دارد تنها به تسویه شدن بدهی‌ها محدود می‌شود که در این باره گفت: پارسال به اداره برق زاهدان حدود ۲ میلیارد تومان سیم و کابل فروختیم که قرار بود پارسال تسویه شود، اما هنوز نشده است؛ بنابراین بزرگ‌ترین مشوقی که دولت می‌تواند به تولیدکنندگان بدهد این است که پول پیمانکاران و تولیدکنندگان را پرداخت کند.
بخشی از گفت‌گو نیز به مسئله تاثیر واردات بر بازار داخلی مفتول آلومینیوم اختصاص می‌یابد که مطبوع ریاحی در توضیح این مسئله با بیان اینکه واردات مفتول آلومینیوم به ایران ممنوع است، اظهارداشت: دولت واردات هر محصولی که تولید داخلی داشته و خودکفا باشیم را ممنوع کرده است حتی نمی‌توان شمش هم به راحتی وارد ایران کرد که البته این خودش نوعی حمایت است.
وی با یادآوری اینکه در گذشته از ترکمنستان مفتول آلومینیوم با قیمت کمتر وارد ایران می‌شد و به دلیل قیمتش خریدار داشت، گفت: اما اکنون خوشبختانه واردات مس و آلومینیوم ممنوع شده است چون کیفیت فلزات در ایران خیلی بالاست و آلومینیوم آن جزو بهترین‌های دنیاست، اما متاسفانه از این فرصت‌ها استفاده نمی‌کردیم.
