قیمت کبالت در ۶ ماه گذشته با کاهش رشد حجم تقاضا درست زمانی که روند عرضه در بازار کاهش یافته بود، با روند نزولی مواجه شد.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌ آنلاین» و به‌ نقل از خبرگزاری رویترز، قیمت فلز کبالت پس از رسیدن به بالاترین سطح چهار ساله خود یعنی ۴۰ دلار در هر پوند در ماه می سال ۲۰۲۲، به ۱۷ دلار در هر پوند کاهش یافت که نشان از گسترش چرخه‌های افت‌وخیز قیمت در طولانی مدت دارد.

این امید وجود داشت که روند وضعیت قیمت و عرضه کبالت در حال حاضر به لطف تقاضای فزاینده در بخش خودروهای الکتریکی «EV» کمی متفاوت باشد اما این وضعیت برای دیگر فلزات موجود در باتری‌ها با توجه به افزایش تقاضا برای فلزات مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر چنین نبوده است.

بازار کبالت سهم خود را نسبت به بازار لیتیوم از دست داده است زیرا بازار خودروهای الکتریکی چین به طور خاص به سمت باتری‌های غیرکبالتی تمایل پیدا کرده‌اند. ترس از کمبود حجم عرضه جای خود را به حجم مازاد در سال‌های آینده خواهد داد.

تغییر ناگهانی در رویکرد افزایش قیمت و روند صعودی بازار منجر به افزایش فعالیت‌های مرتبط با ثبت قراردادهای کبالت بورس «CME» شده است زیرا تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان به تغییر این چشم‌انداز در بازار واکنش نشان می‌دهند.

تغییر چشم‌انداز در بازار کبالت و تمایل به باتری‌های غیرکبالتی

میزان تقاضای فلز کبالت هنوز به بخش خودروهای الکتریکی وابسته است اما اکنون این وابستگی در شرایط تغییر قرار دارد.

بر اساس آخرین گزارش سه ماهه موسسه کبالت، فروش خودروهای با انرژی نو در سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۲ نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۱، حدود ۵۶ درصد افزایش یافت و استفاده از کبالت در باتری‌های خودروهای الکتریکی، بیش از ۶۰ درصد در کل سال ۲۰۲۲ رشد پیدا کرد.

این نرخ رشد چشمگیر اگر همچنان تمایل به سمت باتری‌های غیرکبالتی برای چین به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار خودروهای برقی جهان را ایجاد کند، ادامه خواهد یافت.

باتری‌های لیتیوم آهن فسفات «LFP» در حال حاضر حدود ۳۰ درصد از کل حجم بازار را تشکیل می‌دهند؛ سهمی که احتمالا با تلاش خودروسازان برای کاهش هزینه‌ها در عرصه افزایش رقابت‌ها، به روند صعودی خود ادامه خواهد داد.

این تغییر تمایل به باتری‌های غیرکبالتی از این موضوع حکایت دارد که چگونه قیمت لیتیوم همچنان به روند افزایشی خود ادامه می‌دهد؛ در حالی که قیمت کبالت در حال کاهش است.

همچنین استفاده از کبالت با روند نزولی فروش اقلام الکترونیکی مانند تلفن همراه و بازیابی تولید بخش هوافضا با توجه با قرنطینه‌های مرتبط با شیوع کرونا کاهش یافته است.

طبق گزارش شرکت خدمات مالی «Macquarie Bank»، رشد کلی تقاضا در سال ۲۰۲۱، از ۱۹٫۳ درصد به ۷٫۸ درصد در سال ۲۰۲۲ کاهش یافت و احتمالا در سال ۲۰۲۳ به ۵٫۹ درصد کاهش پیدا خواهد کرد.

در مقابل، به لطف شروع مجدد فعالیت‌های ظرفیت تولید در جمهوری دموکراتیک کنگو و افزایش ظرفیت‌های جدید تولید در کارخانه‌های تولید نیکل اندونزی که کبالت را به عنوان محصول جانبی تولید می‌کنند، حجم عرضه به سرعت در حال رشد است.

وضعیت معدن «Tenke Fungurume» در کنگو نشان از افزایش عرضه کبالت دارد. در عین حال عملیات بهره‌برداری از معدن در حال حاضر ادامه دارد اما روند صادرات به دلیل اختلاف بین شرکت معدنی دولتی «Gecamines» و شرکت «CMOC» چین متوقف شده است.

به گفته شرکت خدمات مالی «Macquarie Bank»، متوقف شدن فعالیت معدن «Tenke» که ظرفیت تولید کبالت آن ۱۸ هزار و ۵۰۰ تن در سال ۲۰۲۱ بود، در کوتاه مدت موجب افزایش قیمت‌ها خواهد شد اما پیش‌بینی می‌شود در بلندمدت به وضعیت مازاد در عرضه برسد.

افزایش قراردادهای آتی کبالت در بورس «CME»

یکی از منفعت‌های توقف عرضه معدن «Tenke» در بازار کبالت را بورس «CME» تجربه کرده که از اواسط سال ۲۰۲۲، شاهد افزایش شدید فعالیت در زمینه ثبت قراردادهای آتی مرتبط با فلز کبالت بوده است.

در همین رابطه، بورس «CME» اولین بورسی نبود که سازوکار ثبت قرارداد کبالت را ایجاد کرد. بورس فلزات لندن «LME» اولین بورسی بود که نخستین بار در سال ۲۰۱۰ سازوکار ثبت قرارداد کبالت با شرط تحویل در بازار فیزیکی را ایجاد کرد.

فعالیت‌های مرتبط با ثبت قراردادها قبل از رسیدن به اوج خود در سال ۲۰۱۸، زمانی که نگرانی‌هایی مبنی بر اینکه برخی از برند‌های کبالت ثبت‌ شده بورس فلزات لندن از بخش معدنکاری دستی کنگو تهیه شده‌اند و با نقض حقوق بشر مرتبط بوده‌اند، به‌طور پیوسته افزایش یافت.

این موضوع موجب اقدام بورس فلزات لندن جهت گنجاندن معیارهای تامین و عرضه منابع در زنجیره تامین در تمام برندهای فلزات ثبت شده خود بود اما با این اقدام روند ثبت قراردادهای کبالت هم هرگز بازیابی نشدند.

تعداد ثبت قراردادها در سال ۲۰۲۲ فقط ۲۹۰ قرارداد بود و ذخایر ثبت شده بدون احتساب فلز در انتظار بارگیری در بازار فیزیکی به ۱۵۷ تن یا فقط ۴۶ تن کاهش یافت.

به نظر می‌رسد مصرف‌کنندگان در صنعت فلزات به طور انبوه به محصولات ارائه شده در سازوکار جدید بورس «CME» روی آورده‌اند که در پایان سال ۲۰۲۰ ایجاد شد. ارزیابی موسسه «Fastmarkets» نشان می‌دهد فلزات عرضه شده با گرید استاندارد، در انبار گمرک روتردام تسویه می‌شدند.

در همین رابطه، حجم معاملات در سال ۲۰۲۲ بیش از چهار برابر افزایش یافت و به ۱۷ هزار و ۱۱۹ قرارداد در بورس «CME» رسید. تعداد ثبت قرارداد ماه ژانویه ۲۰۲۳ به پنج هزار و ۱۲۷ قرارداد رسید که یک رکورد ماهانه جدید محسوب می‌شد.

تعداد قراردادهای باز از دو هزار و ۳۸۵ قرارداد در ماه می سال ۲۰۲۲، به ۱۶ هزار و ۹۷۰ قرارداد در پایان ماه ژانویه ۲۰۲۳ رسید. شایان ذکر است که تعداد قراردادهای باز به یک حالت ثبات طبق بررسی‌های صورت گرفته رسید و پیش‌بینی می‌شود ادامه روند صعودی موقعیت‌های خرید و فروش تا ماه دسامبر ۲۰۲۵ ادامه داشته باشد.

واضح است که افزایش قیمت در ماه می ۲۰۲۲ و سقوط متعاقب آن، فعالیت‌های پوششی ریسک قابل‌ توجهی را هم از سوی تولیدکنندگان و هم از سوی مصرف‌کنندگان به طور غیرمستقیم از طریق محصولات ساختار یافته سفارشی با بانک‌ها و معامله گران ایجاد کرده است.

با توجه به تاریخچه افت‌وخیز فلز کبالت، امکام ایجاد یک بازار آتی باثبات مدت‌هاست که به تعویق افتاده است.

انشعاب بازارهای کبالت در چین و کشورهای غربی

ایجاد سازوکار ثبت قرارداد معاملات فلزات بورس «CME» در بندر روتردام، یک راه حل قیمت‌گذاری متمایل به رویکردهای کشورهای غربی بود که جریان عظیم محصولات واسطه کبالت از کنگو و اندونزی به چین را دربر نمی‌گرفت. در عین حال بازارهای کبالت در چین و کشورهای غربی در حال انعشاب از یکدیگر هستند.

در حالی که باتری‌های «LFP» بخش رو‌به‌رشدی از بازار خودروهای الکتریکی چین را به خود اختصاص می‌دهند، خودروسازان غربی همچنان به شدت به سمت استفاده از نیکل و کبالت برای بهبود بهره‌وری انرژی تمایل دارند.

با این حال، بسیاری از خودروسازان غربی به شدت نسبت به استفاده از کبالت کنگو در محصولات خود محتاط هستند زیرا می‌ترسند برند فلزات ارزشمند آن‌ها با به‌کارگیری کودکان کار مرتبط باشد.

این پتانسیل وجود دارد که بازار جهانی کبالت با مازاد عرضه ساختاری مواجه شود اما امکان مواجه بازارهای غربی با کمبود فلز مورد نیاز بازرگانان نیز وجود دارد.

در همین راستا اقدامات دولتی، خواه قانون کاهش تورم در ایالات متحده آمریکا باشد و خواه برنامه «REPowerEU» در اروپا، موجب افزایش تقاضا برای خودروهای الکتریکی خواهد شد و در عین حال منابع وارداتی برای تامین مواد اولیه ساخت باتری را محدود می‌کند زیرا هم آمریکا و هم اروپا در تلاشند که وابستگی خود را به چین کاهش دهند.

تقلای جهانی برای تامین کبالت در حال حاضر به وضوح به پایان رسیده اس، اما  به نظر می‌رسد این مسئله برای کشورهای غربی تازه آغاز شده باشد.

انتهای پیام//