با انجام پروژه‌های اکتشافی در کشورهای مختلف طی سال‌های اخیر، حجم ذخایر مس روند صعودی داشت. می‌توان گفت روند افزایشی قیمت جهانی مس و تقاضا برای مصرف محصولات حاوی فلز مس، از محرک‌های این امر بود. طبق آخرین بررسی‌های انجام شده در سازمان (ICSG)، حجم ذخایر مس جهان تقریبا بیش از ۸۸۰ میلیون تن است. در سال‌های گذشته، روند تجارت کنسانتره مس افزایشی بود و از حدود ۲۵ میلیون و ۹۰۰ هزار تن در سال ۲۰۱۳، به حدود ۴۰ میلیون و ۹۰۰ هزار تن در سال ۲۰۲۲ رسید. در سال ۲۰۲۲، سهم کشور چین از واردات کنسانتره مس حدود ۶۲ درصد بود. بازار مصرف گسترده محصولات مسی و وجود واحدهای ذوب بزرگ کنسانتره مس در این کشور، از جمله دلایل سهم قابل توجه چین از واردات کنسانتره هستند.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از روابط عمومی شرکت مشاوره اقتصادی آرمان آتورپات، به طور کلی خاک معادن مس به دو دسته اکسیدی و سولفیدی تقسیم می‌شود. مس اکسیدی معمولا در مناطق کم‌عمق معادن یافت شده و از خاک اکسیدی عمدتا در تولید کاتد مس به روش هیدورمتالوژی استفاده می‌شود. بخش قابل توجه ذخایر مس در جهان به صورت مس سولفیدی است که پس از استخراج طی فرایند تغلیظ به کنسانتره مس تبدیل می‌شود.
کنسانتره مس از مهم‌ترین محصولات بالادستی صنعت مس به شمار می‌آید و عمدتا به عنوان ماده اولیه در واحدهای ذوب و پالایش برای تولید کاتد مس کاربرد دارد. عیار متوسط خاک معادن مس حدود ۰.۶ درصد برآورد شده است؛ در حالی که عیار مس موجود در کنسانتره بین ۲۰ تا ۳۰ درصد متغیر است و تا حد زیادی به حجم ذخایر مس موجود در یک معدن بستگی دارد. با این حال می‌توان گفت میانگین مقدار مس محتوی در کنسانتره حدود ۲۴ درصد است.
قیمت کنسانتره مس بر اساس قیمت جهانی مس (LME) و مقدار مس محتوی آن تعیین می‌شود. علاوه‌براین، تولیدکنندگان این محصول مقداری را تحت عنوان «Discount» برای قیمت کنسانتره در نظر می‌گیرند. گفتنی است که در کنسانتره مس برخی معادن، فلزات گران‌بهایی مانند طلا و نقره وجود دارد که ارزش کنسانتره را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود تا این محصول با قیمت بالاتری در بازار معامله شود. از سوی دیگر، در صورتی که کنسانتره مس حاوی فلزات سنگین و سمی مانند آرسنیک باشد، با قیمت پایین‌تری در بازار به فروش می‌رسد. این امر در برخی از معادن کشورهای شیلی و پرو مانند «Collahausi» بیشتر به چشم می‌خورد.
حجم تولید سالانه کنسانتره مس در جهان می‌تواند بر تولید انواع محصولات پایین‌دست مسی اثرگذار باشد و موجب تغییر قیمت آن‌ها شود. از این رو حجم استخراج مس از معادن، تغییرات تولید کنسانتره و تجارت آن در جهان برای تولیدکنندگان صنعت محصولات مسی حائز اهمیت است.
رشد ۲،۸ درصدی تولید مس معدنی در جهان
در نمودار یک، حجم تولید مس معادن از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ آورده شده است. با توجه به افزایش تقاضا برای تولید انواع محصولات مسی و افزایش قیمت جهانی مس در سال‌های گذشته، روند تولید مس در جهان افزایشی بود. علاوه‌براین، انجام پروژه‌های اکتشافی در کشورهای مختلف در این دوره موجب شد تا حجم ذخایر مس در جهان افزایش یابد و اثر افزاینده‌ای بر تولید جهانی این فلز داشته باشد.
با توجه به برآوردهای سازمان جهانی (ICSG) در سال ۲۰۱۲، حجم تولید مس حدود ۱۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تن بود. در سال ۲۰۲۱، حجم تولید مس در جهان به حدود ۲۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تن رسید که نسبت به سال قبل از آن، تقریبا ۲,۸ درصد رشد پیدا کرد. طبق آخرین بررسی‌های انجام شده در سازمان (ICSG) در سال ۲۰۲۱، حجم ذخایر مس جهان تقریبا ۸۸۰ میلیون تن بود که نسبت به سال ۲۰۲۰، حدود ۱.۱ درصد افزایش یافت. از این رو می‌توان گفت افزایش حجم ذخایر مس در کنار روند صعودی قیمت در این سال از دلایل اصلی افزایش حجم تولید مس در سال پایانی دوره مورد بررسی بود.
افزایش تجارت کنسانتره با افزایش قیمت (LME)
به طور کلی روند تجارت کنسانتره مس جهان از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ صعودی بود و از حدود ۲۵ میلیون و ۹۰۰ تن در ابتدای دوره، به حدود ۴۰ میلیون و ۹۰۰ تن در سال پایانی دوره رسید. یکی از دلایل روند صعودی تجارت کنسانتره در این سال‌ها، احداث واحدهای ذوب در کشورهای بزرگ مصرف‌کننده مانند چین بود که موجب شد تا تقاضای برای کنسانتره مس افزایش پیدا کند.
با توجه به اینکه کنسانتره مس عمدتا در تولید کاتد به عنوان ماده اولیه کاربرد دارد، می‌توان گفت افزایش مصرف کاتد و محصولات ساخته‌شده از آن مانند مفتول، سبب افزایش تقاضا برای کنسانتره مس می‌شود. از این رو می‌توان افزایش تولید انواع لوازم الکترونیکی و خودروهای الکتریکی در سال‌های گذشته را از عواملی دانست که به صورت غیرمستقیم بر افزایش تجارت کنسانتره مس اثرگذار بودند. در سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، تجارت کنسانتره مس با سرعت بیشتری در مقایسه با سال‌های قبل افزایش پیدا کرد که این امر عمدتا تحت تاثیر افزایش قابل توجه قیمت مس بود. در سال ۲۰۲۲، تجارت جهانی کنسانتره حدود ۶.۹ درصد نسبت به سال ۲۰۲۱ افزایش یافت.
در نمودار ۳، حجم واردات کنسانتره مس در سال ۲۰۲۲ به تفکیک جغرافیا آورده شده است. در این سال حدود ۶۲ درصد از کل واردات کنسانتره مس توسط کشور چین صورت گرفت. وجود واحدهای ذوب بزرگ در کشور چین، یکی از دلایل اصلی سهم بسیار بالای این کشور در تجارت کنسانتره مس به‌شمار می‌رود.
بزرگترین واحد ذوب در جهان به نام «Guixi» با ظرفیت تولید ۹۰۰ هزار تن در این کشور واقع شده است. از دیگر واحدهای ذوب مهم در کشور چین، می‌توان به
«Chifeng» ،«Chinalco» و «Jinchuan» اشاره کرد که ظرفیت تولید هرکدام حدود ۴۰۰ هزار تن برآورد شده است. علاوه بر وجود واحدهای ذوب کنسانتره در کشور چین، تولید خودروهای الکتریکی و لوازم الکترونیکی در این کشور، از دیگر دلایل بازار بزرگ مصرف کنسانتره مس در این کشور محسوب می‌شود.
پس از چین، کشور ژاپن با سهم ۱۳ درصد دومین واردکننده بزرگ کنسانتره مس در سال ۲۰۲۲ بود. دو واحد ذوب بزرگ Saganoseki و Toyo به‌ترتیب با ظرفیت تولید ۴۵۰ هزار تن و ۴۰۰ تن در این کشور قرار دارند. کشورهای کره جنوبی، هند و آلمان از دیگر واردکنندگان بزرگ کنسانتره در این دوره بودند که در مجموع تقریبا ۱۱ درصد از کل واردات این محصول را به خود اختصاص دادند.
در این دوره کشورهای شیلی، پرو، اندونزوی و استرالیا بزرگترین صادرکنندگان کنسانتره مس بودند. سهم کشورهای شیلی و پرو از صادرات کنسانتره در سال ۲۰۲۲ به‌ترتیب حدود ۲۹ درصد و ۱۷ درصد بود. کشورهای اندونزی و استرالیا نیز به‌ترتیب ۸ درصد و ۴ درصد از کل صادرات کنسانتره مس در این سال را در اختیار داشتند. بخش قابل توجهی از صادرات کنسانتره کشورهای نام‌برده به مقصد چین صورت می‌گیرد. در سال ۲۰۲۲ حدود ۷۱ درصد از کل صادرات کنسانتره مس کشور شیلی به مقصد چین بود که این امر نقش بسیار مهم کشور چین را در تجارت کنسانتره مس یادآور می‌شود.
انتهای پیام//
