ایران از جمله کشورهای غنی و ثروتمند جهان به لحاظ بهره‌مندی از ذخایر و پتانسیل‌‎های معدنی به شمار می‌آید؛ به نحوی که در حال حاضر در میان ۱۵ کشور برتر معدنی جهان قرار گرفته است. در حال حاضر میزان ذخایر سنگ‌آهن جهان به عنوان مهم‌ترین ماده معدنی مورد استفاده در تولید فولاد، حدود ۱۸۰ میلیارد تن تخمین زده می‌شود و ایران با سهم حدود دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون تنی، ۱٫۵ درصد از ذخایر سنگ‌آهن جهان را در اختیار دارد. بیشترین ذخایر سنگ‌آهن کشور در استان‌های خراسان رضوی، یزد و کرمان واقع شده که از جمله می‌توان به منطقه سنگان در جنوب استان خراسان رضوی اشاره کرد. با توجه به اهمیت تامین پایدار سنگ‌آهن و در ادامه تولید کنسانتره و گندله مورد نیاز شرکت‌های فولادی در راستای تحقق تولید ۵۵ میلیون تن فولاد  در افق ۱۴۰۴ و همچنین ارتقای جایگاه ایران در میان ۱۰ تولیدکننده برتر فولاد جهان در ماه‌های پیش رو، احداث کارخانجات تولید کنسانتره و گندله در مناطق آهن‌خیز کشور به ویژه سنگان در دستور کار قرار گرفته است. شرکت فولاد شرق کاوه، یکی از شرکت‌های فولادی کشور به شمار می‌آید که هم‌اکنون با هدف تولید ۲٫۵ میلیون تن کنسانتره در فاز اول و افزایش ظرفیت تولید کنسانتره به پنج میلیون تن در فاز دوم و همچنین تولید پنج میلیون تن گندله، در منطقه سنگان در حال فعالیت است. به منظور بررسی شرایط تولید کنسانتره سنگ‌آهن و همچنین چالش‌های موجود در این بخش، گفت‌وگویی با آرش فرشیدفر،  مدیرکارخانه شرکت فولاد شرق کاوه تدارک دیده‌ایم که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند:

در خصوص تامین سنگ‌آهن مورد نیاز شرکت فولاد شرق کاوه و چالش‌های موجود در این زمینه توضیحاتی ارائه بفرمایید.

شرکت فولاد شرق کاوه با سرمایه‌گذاری بنیاد مستضعفان جمهوری اسلامی ایران در جنوب استان خراسان رضوی (معادن سنگ‌آهن سنگان) در راستای محرومیت‌زدایی، ایجاد اشتغال و تکمیل زنجیره فولاد، با هدف تولید سالانه ۲٫۵ میلیون تن کنسانتره سنگ‌آهن در زمینی به مساحت حدودا ۴۰۰ هکتار در ابتدای سال ۱۴۰۱ به بهره‌برداری رسید. سنگ‌آهن مورد نیاز کارخانه از محل آنومالی A و سنگ‌شکن‌های سازمان توسعه و نوسازی معادن ایران (ایمیدرو) تامین می‌‌شود. در حال حاضر مسافت بین محل بارگیری تا محل سنگ‌شکن کارخانه، حدود ۲٫۵ کیلومتر است و به منظور حمل کلوخه مورد نیاز به این محل، نسبت به عقد قرارداد با بعضی از پیمانکاران فعال در این حوزه اقدام کرده‌ایم. یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در راستای تامین سنگ‌آهن مورد نیاز خود با آن مواجهیم، کوهستانی بودن مسیر حمل و شیب بالای جاده است که خوشبختانه با همکاری مشاور پروژه توانستیم جاده‌ای با شیب استاندارد را طراحی و در ادامه اجرایی کنیم. تامین نشدن به موقع و کافی سنگ‌آهن، کیفیت پایین و وجود باطله‌های فراوان در کلوخه تحویلی و قیمت‌گذاری دستوری، از دیگر معضلاتی است که در این زمینه با آن روبه‌رو هستیم و امیدواریم در ادامه بتوانیم کلوخه را با کیفیت لازم و در زمان مقرر تامین کنیم.

در حالت کلی، معضلات پیش روی تولیدکنندگان کنسانتره چیست و چه راهکارهایی برای رفع آن‌ها ارائه می‌کنید؟

از جمله مهم‌ترین چالش‌های پیش روی تمامی تولیدکنندگان کنسانتره‌ در کشور، می‌توان به نبود محلی برای جمع‌آوری و دپوی اسلاری باطله اشاره کرد. به منظور رفع این معضل، ما سد باطله‌ای به ظرفیت ۲٫۵ میلیون تن احداث کرده‌ایم و باطله موجود را در این سد رها می‌کنیم. در ادامه باطله جمع‌آوری شده در داخل سد پس از تبخیر آب باقیمانده، به محل‌هایی که برای دپوی باطله در نظر گرفته شده است، حمل می‌شود. همچنین به منظور برگشت آب اضافی به چرخه تولید، محلی را برای ذخیره آب در نظر گرفته‌ایم و از این طریق، حدود ۵۰ درصد آب را پس از ته‌نشین شدن گل‌ولای به چرخه تولید برمی‌گردانیم. در همین راستا، با توجه به مشکل کم‌آبی در سال‌های اخیر و استقرار صنایع آب‌بر در مجموعه معادن سنگ‌آهن سنگان، با هدف بهینه‌سازی مصرف آب و بازیافت آب همراه باطله و جلوگیری از مصرف بی‌رویه منابع زیرزمینی و جلوگیری از آلودگی‌های زیست‌محیطی، پروژه احداث سالن آبگیری از باطله جهت برگشت حدود ۹۵ درصد آب به چرخه تولید را در دست اقدام داریم و هم‌اکنون در حال تهیه اسناد مناقصه جهت انتخاب پیمانکار این پروژه زیست‌محیطی هستیم.

محدودیت تامین انرژی در روزهای مختلف سال، یکی دیگر از معضلاتی است که نه تنها تولیدکنندگان کنسانتره و گندله‌ بلکه تمامی شرکت‌های فولادی با آن مواجهند؛ در همین راستا، احداث نیروگاه‌‎های خودتامین، می‌تواند نقش بسزایی در رفع این معضل ایفا کند. در راستای تحقق تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴، حدودا به ۸۰ میلیون تن کنسانتره نیاز داریم که در حال حاضر، ظرفیت تولید حدود ۶۰ میلیون کنسانتره در کشور ایجاد شده است. با توجه به توسعه نامتقارن در زمینه تولید گندله و آهن اسفنجی و اختلاف چشمگیری که با اهداف تعیین شده وجود دارد، ضرورت توسعه در این بخش در راستای تحقق افق ۱۴۰۴ بیش از پیش احساس می‌شود. یکی دیگر از چالش‌های مهم منطقه صنعتی سنگان، پایین بودن ظرفیت حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی است که با توجه اهمیت بالای این منطقه در زمینه تامین خوراک مورد نیاز شرکت‌های بزرگ فولادی همچون فولاد مبارکه و فولاد خوزستان، توسعه حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی باید در دستور کار دولت و مسئولان قرار بگیرد.

نقش دولت در توسعه و رشد سرمایه‌گذاری در بخش معدن و صنایع معدنی به ویژه فولاد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در حال حاضر بخش معدن و صنایع معدنی به ‌عنوان یکی از شاخصه‌های مهم اقتصادی کشور، نقش مهمی در توسعه و رشد سرمایه‌گذاری ایفا می‌کند. در این راستا، دولت می‌تواند نقش مهمی در توسعه و رشد این بخش همگام با تصویب قوانین و مقررات کارشناسانه، تسهیل در اخذ مجوزهای لازم، ارائه تسهیلات مالی و اعتباری و تشویق به سرمایه‌گذاری در بخش معدن و صنایع معدنی به ویژه فولاد داشته باشد. همچنین، دولت باید با ایجاد یک بستر مناسب برای صادرات محصولات معدنی و فلزی، زمینه حضور هرچه بیشتر فعالان این بخش در بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی را  فراهم سازد. یکی دیگر از اقدامات مهم و ضروری که بنابر تاکید مقام معظم رهبری باید در دستور کار دولت قرار گیرد، کاهش تصدی‌گری و واگذاری امور به بخش خصوصی است؛ چراکه سرمایه‌گذاری فعالان بخش خصوصی در حوزه معدن و صنایع معدنی، توسعه اشتغال‌زایی و ایجاد ارزش افزوده بیشتر و در نهایت رشد اقتصادی راه به همراه خواهد داشت.

به‌روزرسانی تکنولوژی و واردات ماشین‌آلات جدید در حوزه اکتشاف و استخراج سنگ‌آهن و در ادامه تولید کنسانتره را به چه میزان موثر می‌دانید؟

در حال حاضر فرسودگی ماشین‌آلات و عدم به‌روزرسانی تکنولوژی، یکی از مهم‌ترین چالش‌های بخش معدن به ویژه در حوزه اکتشاف و استخراج محسوب می‌شود. از این رو، به‌روزرسانی تکنولوژی و واردات ماشین‌آلات جدید در حوزه اکتشاف و استخراج سنگ‌آهن و در ادامه تولید کنسانتره و گندله، می‌تواند بهبود قابل‌توجهی در کیفیت و کمیت استخراج و تولید ایجاد کند. به علاوه، با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته، دسترسی دقیق‌تر و سریع‌تری به معادن ایجاد شده و فرایند استخراج و تولید بهینه‌سازی خواهد شد. همچنین، استفاده از ماشین‌آلات جدید و پیشرفته، می‌تواند به کاهش هزینه‌های تولید و افزایش بهره‌وری کمک کند. با این حال، برای ارزیابی دقیق تاثیر به‌روزرسانی‌ تکنولوژی و واردات ماشین‌آلات جدید، باید به شرایط خاص هر معدن و شرکت تولیدی نیز توجه کرد.

چشم‌انداز شرکت فولاد شرق کاوه در آینده چیست و چه پروژه‌های جدیدی را در دست اقدام دارد؟

احداث فاز دوم کارخانه کنسانتره‌سازی با ظرفیت ۲٫۵ میلیون تن در سال، مهم‌ترین طرح توسعه شرکت فولاد شرق کاوه محسوب می‌شود و با راه‌اندازی این کارخانه، ظرفیت تولید کنسانتره شرکت به پنح میلیون تن در سال خواهد رسید. در حال حاضر اسناد مناقصه این پروژه تهیه شده و در مرحله برگزاری است؛ همچنین کارخانه گندله‌سازی با ظرفیت پنج میلیون تن در سال در دست احداث قرار دارد که با بهره‌برداری از این پروژه، نام فولاد شرق کاوه در میان برترین تولید‌کنندگان گندله مورد نیاز شرکت‌های بزرگ فولادی کشور قرار خواهد گرفت.

انتهای پیام//