استفاده مجدد از ضایعات در چرخه تولید محصولات آلومینیومی، یکی از چالش برانگیزترین موضوعاتی است که در سال‌های اخیر از سوی فعالان این حوزه مطرح شده است؛ این درحالی است که کشورهای اروپایی در این زمینه، سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای انجام داده‌اند، با این حال کشور ما به تازگی وارد این حوزه شده و متاسفانه سرمایه‌گذاری‌های انجام گرفته در این زمینه، نیز کافی نیست؛ درصورتی که باید توجه داشته باشیم که استفاده مجدد از قراضه‌های آلومینیومی می‌تواند کیفیت زندگی مردم را به میزان زیادی بهبود بخشیده و آلاینده‌های محیط‌زیست را به میزان چشمگیری کاهش دهد؛ به همین جهت، کارشناسان و فعالان این حوزه معتقدند که روند استفاده از ضایعات در تولید محصولات آلومینیومی، باید شیب شتابانی به خود گیرد. در همین رابطه برای کسب اطلاعات بیشتر از نحوه استفاده ضایعات در صنعت تولید سیم و کابل مفتولی، خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، با جواد علی محمدی، مدیر عامل شرکت آلومتک، به گفت‌وگویی به شرح زیر پرداخت:
وضعیت بازار تولید سیم و کابل آلومینیومی در سال جاری چگونه و چه تغییراتی نسبت به سال گذشته داشته است؟
در حوزه تولید سیم و کابل برقی آلومینیومی به دلیل نداشتن نقدینگی دولت، شاهد رکود شدیدی هستیم. ۷۵ درصد محصولات تولیدی در شرکت آلومتک توسط دولت خریداری و مصرف می‌شود اما تسویه ما در زمان مقرر انجام نمی‌شود، به همین دلیل اکثر پروژه‌هایی که ما داشتیم به صورت نیمه تعلیق درآمده است تا زمانی که دولت بتواند مقداری از پرداختی‌های ما را تسویه کند؛ به طور مثال خاموشی‌هایی که در خوزستان وجود دارد به دلیل این است که پروژه‌های این منطقه هنوز تکمیل نشده است. ما تنها با ۳۰ درصد ظرفیت اسمی محصول تولید می‌کنیم و زمانی که نوسانات ارزی شدت می‌گیرد، میزان تولیدات ما از ۳۰ درصد نیز کمتر می‌شود.
به پروژه‌های تکمیل شده اشاره کردید، شرکت شما چند پروژه نیمه کار دارد؟
شرکت آلومتک چندین پروژه نیمه تمام دارد که هنوز کامل نشده است و ما نیز در حال حاضر با این شرایط، تمایلی نداریم که در این پروژه‌ها حضور داشته باشیم اما چون در هنگام عقد قراداد، ضمانتنامه داده‌ایم درصورت لغو قرارداد باید جریمه زیادی پرداخت کنیم، پس مجبوریم در آن پروژه همچنان حضور داشته باشیم.
برای حضور در مناقصه‌ها سه نوع ضمانتنامه حضور در مناقصه، ضمانتنامه پیش‌پرداخت و ضمانتنامه حسن انجام کار وجود دارد؛ اگر در مناقصه‌ای شرکت کرده و در آن برنده شدیم، قبل از عقد قرارداد موظف به ارائه ضمانتنامه حسن انجام کار هستیم، پس از عقد قرارداد، ضمانتنامه حضور در مناقصه را آزاد کرده و برای دریافت پیش‌پرداخت ضمانتنامه مربوطه را از ما دریافت می‌کنند. زمانی که کار به اتمام رسید و محصول را به طور کامل تحویل دادیم، خریدار یک سال ضمانتنامه حسن انجام کار را نزد خود نگه می‌دارد.
مناقصه برخی از پروژه‌ها همانند پروژه «گواتر» که یک پروژه مشترک بین ایران و پاکستان است، برگزار شده است اما دو کشور در خصوص به انجام رساندن آن پروژه به توافق دو جانبه نرسیده‌اند. این درحالی است که از ما برای حضور در آن پروژه ضمانتنامه دریافت کردند اما هنوز به دلیل عدم توافق دو کشور، پروژه در مراحل اولیه متوقف شده و ضمانتنامه ما نیز آزاد نشده است. همچنین قرارداد دیگری در کشور ارمنستان داریم که از سال ۹۵ تعیین تکلیف نشده است؛ سه سال است که ایران می‌خواهد این پروژه را اجرا کند اما دلایل زیادی برای اجرایی نشدن این پروژه وجود دارد. پروژه میان ایران و ارمنستان شامل سه بخش کابل‌ها، دکل‌ها، مقره‌ها و نصب می‌شود که لازم است شرکت‌های فعال در هر بخش تولیدات خود را کامل ارائه و نصب کنند و اگر مشکلی وجود نداشت، تسویه انجام می‌شود. موضوعی که وجود دارد این است که اگر به طور مثال، مقره‌سازان کار خود را به درستی انجام ندهند، با ما که تولیدکننده کابل‌های برقی هستیم نیز تسویه نمی‌شود، این موضوع درمورد سایر تولیدکنندگان نیز صدق می‌کند و کار ما به صورت زنجیروار به سایر فعالیت سایر شرکت‌ها متصل شده است.
چه عواملی می‌تواند موجب افزایش میزان تولیدات شما شود؟
فعالیت شرکت ما وابستگی زیادی به شرکت‌های برق منطقه‌ای دارد و هر چه قدر نوسازی خطوط برق موجود توسط این شرکت‌ها بیشتر شود، فعالیت ما نیز افزایش می‌یابد. تولیدات شرکت ما استاندارد است و درصد خلوص شمشی که استفاده می‌کنیم ۷/۹۹ درصد است و بالطبع قیمت تمام شده ما بیشتر از تولیدات سایر رقبا است. خارج از بحث شرکت‌های برق منطقه‌ای، برخی از شرکت‌های کابل‌ساز خصوصی هم فعال هستند اما حجم خرید این نوع شرکت‌ها اندک است، معمولا در این بخش تنها به قیمت توجه می‌کنند و کیفیت اهمیت چندانی برای آن‌ها ندارد. شرکت‌های تامین کننده مفتول آلومینیومی آن‌ها، مواد اولیه با این میزان خلوصی که ما استفاده می‌کنیم به کار نمی‌برند لذا محصولات تولیدی آن‌ها کیفیت کافی برخوردار نیست. متاسفانه باید بگویم در شرایط موجود، آن‌ها بهتر از ما می‌توانند محصولات خود را بفروشند.
آیا جایگزین شدن سیم و کابل آلومینیومی به جای سیم و کابل مسی، تغییری در وضعیت شما بوجود آورده است؟
وزن مولکولی مس سه برابر آلومینیوم است، بالطبع مس مورد نیاز برای یک کاربرد خاص از لحاظ وزنی بیشتر از آلومینیوم است؛ از طرف دیگر قیمت سیم و کابل آلومینیومی تقریبا نصف قیمت سیم و کابل مسی است و این دو موضوع موجب شده است که مصرف‌کنندگان رغبت بیشتری به خرید و مصرف سیم و کابل آلومینیومی داشته باشند. جایگزینی آلومینیوم به جای مس در تمام دنیا مرسوم شده است اما رسانایی آلومینیوم یک سوم مس است و اگر برای یک کاربرد مشترک، لازم به تاباندن ۸ رشته مس وجود داشته باشد، در مورد آلومینیوم ۹ رشته را باید بتابانیم تا پایین بودن رسانایی آن جبران شود؛ با اینکه یک راد به آن اضافه می‌شود اما استفاده از آلومینیوم مقرون به صرفه‌تر است، همچنین میزان اکسید شدن مس بیشتر از آلومینیوم است.
آیا برای افزایش میزان تولیدات خود، از تسهیلات بانکی نیز استفاده می‌کنید؟
بله، ما برای تامین مواد اولیه و داشتن سرمایه درگردش کافی، مجبور به گرفتن تسهیلات از بانک‌ها هستیم، البته وعده داده بودند که این وام‌ها را با سود ۲۰ درصد در اختیار تولیدکنندگان و صنعت‌گران قرار بدهند اما در حال حاضر، وام‌هایی که به ما تعلق می‌گیرد با سود ۲۷ درصد است. برای اینکه کارخانه ما نیز همانند سایر کارخانه‌های تولیدی تعطیل نشود، مجبور به گرفتن اینگونه وام‌ها شده‌ایم چون خرید مواد اولیه برای تولید مفتول نیاز به نقدینگی بالایی دارد.
مشکل اساسی که در زمینه تولیدات سیم و کابل آلومینیومی وجود دارد و در چند سال اخیر نیز بیشتر از گذشته شده است، عدم پرداخت به موقع مطالبات از سوی دولت است. ما وام‌هایی برای خرید مواد اولیه به منظور تولید کابل‌های برقی از بانک‌ها دریافت می‌کنیم اما زمانی که محصولات تولیدی را به دولت می‌فروشیم، مدت زمان زیادی طول می‌کشد تا به مطالبات خود برسیم و این تاخیر در پرداخت، موجب کم شدن میزان نقدینگی شرکت آلومتک شده است.
شبکه برق کشوری خریدار و مصرف‌کننده اصلی محصولات ما محسوب می‌شود که متاسفانه در شرایط فعلی سازمانهای دولتی نیز با کمبود یا نبود نقدینگی مواجه هستند؛ کافی نبودن میزان نقدینگی شرکت‌های خریدار محصولات ما، موجب شده است که مطالبات ما را با سه سال تاخیر پرداخت کنند؛ حتی بعضا در زمان تسویه به ما اوراق قرضه می‌دهند که زمان سرسید آن نیز دو سال بعد است. این اوراق در بورس سالی ۲۰ درصد کمتر از آنچه در آن قید شده است، خرید و فروش می‌شود، یعنی در هنگام فروش، مجبوریم با ضرری ۴۰ درصدی اوراقمان را نقد کنیم. زمانی که محصولات از سوی خریدار تایید می‌شود، دو سال زمان می‌برد تا با ما تسویه کنند. اگر میزان سفارش زیاد باشد، این زمان تا چهار سال نیز افزایش می‌یابد.
آیا استفاده از باسبارها و شینه‌های آلومینیومی در ایران نیز مرسوم شده است؟
بله، در کشورهای پیشرفته اکثرا باسبارها از آلومینیوم تولید می‌شود؛ در ایران نیز جایگزینی باسبارهای آلومینیومی به جای باسبارهای مسی رایج شده است. ما تولیدکننده باسبار نیز هستیم.
غیر از تولید هادی در چه زمینه دیگری فعالیت می‌کنید؟
شرکت آلومتک تولیدکننده پروفیل و بیلت نیز هست اما در خصوص تولید بیلت تنها در زمینه بیلت‌های خاص آلیاژی فعالیت می‌کنیم. بیلت‌های معمولی که در بازار به میزان زیادی وجود دارد را ما تولید نمی‌کنیم.
بیلت‌های تولیدی در شرکت شما دارای چه آلیاژی است؟
ما برای تولید باسبار، نیاز به بیلت‌های آلیاژی خاصی داریم و در حال حاضر برای تولید برخی محصولات برق‌رسان مترو نیز از بیلت‌های آلیاژی مخصوصی باید استفاده کنیم که این بیلت‌ها دارای استانداردهای خاصی است و با بیلتی که در بازار برای تولید رادیات و محصولات خانگی وجود دارد کاملا متفاوت است.
آیا بیلت‌های تولیدی در کارخانه را خود استفاده می‌کنید یا به مصرف‌کنندگان دیگر می‌فروشید؟
بنا به سفارش خریدار، بیلت‌های آلیاژی درخواستی آن‌ها را نیز تهیه می‌کنیم چون کوره‌هایی که در کارخانه داریم را نمی‌توانیم خاموش کنیم؛ یک ماه طول می‌کشد که دمای ۹۰۰ درجه سانتی‌گراد کوره را با کاهش روزانه درجه حرارت به ۱۰۰ درجه برسانیم و خاموش کنیم، اگر یک دفعه کوره‌ها را خاموش کنیم، مواد نسوز از بین می‌رود و به همین دلیل اگر تولیدکننده‌ای ضایعات یا شمش خالص داشته باشد، می‌توانیم به صورت کارمزدی برای آن‌ها نیز تولیداتی داشته باشیم. در حال حاضر، به دلیل اینکه میزان نقدینگی شرکت آلومتک کاهش یافته و شمش نیز در سال جاری افزایش قیمت داشته است، علاقه‌مند هستیم با شرکت‌های خصوصی و به صورت دستمزدی کار کنیم. ۹۴ درصد نقدینگی ما صرف خرید مواد اولیه می‌شود و سود ما در بهترین شرایط ۶ درصد است، حتی می‌توان گفت که میزان سود ما از ۶ درصد نیز کمتر است چون با دو سال تاخیر با ما تسویه می‌کنند، به همین دلیل میزان نقدینگی ما هر سال کمتر از سال گذشته می‌شود.
در زمینه تولید هادی‌ها از چه ضایعاتی معمولا استفاده می‌کنید؟
در زمینه تولید هادی‌ها تنها می‌توانیم از ضایعات سیم و کابل برقی استفاده کنیم، زمانی که کابل‌ها را جایگزین می‌کنند، ضایعات آن کابل‌ها را خریداری، ذوب و در تولیداتمان از آن استفاده می‌کنیم اما نمی‌توانیم از ضایعاتی که در بازار وجود دارد، برای تولید سیم و کابل آلومینیومی استفاده کنیم. ضایعات موجود در بازار میزان آهن و سیلیس بالایی دارد که اگر ما بخواهیم از آن‌ها در تولیداتمان استفاده کنیم، کیفیت محصول نهایی به میزان چشمگیری کاهش می‌یابد و قطعا آن محصول استاندارد نخواهد بود. به طور مثال ضایعات قوطی‌های «رانی» فقط ۷۵ درصد خلوص دارد و نمی‌توانیم خلوص این ضایعات را به ۹۹ درصد برسانیم و برای استفاده از قوطی‌های «رانی» در تولید سیم و کابل برقی باید از آمیژان‌های زیادی بهره بگیریم، این درحالی است که قیمت آمیژان‌ها نیز ۱۶۰ هزار تومان است که هزینه انجام این فرآیند برای تولید سیم و کابل آلومینیومی بیشتر از خرید شمش آلومینیومی خالص می‌شود.
انتهای پیام//
