ظرفیت تولید سود سوزآور جهان در سال ۲۰۲۲، حدود ۱۰۲ میلیون تن برآورد شد و چین به عنوان اصلی‌ترین تولیدکننده آن، حدود ۴۵ درصد از سهم ظرفیت تولید جهان را به خود اختصاص داد. بیش از ۱۵۸ شرکت چینی در بازار سدیم هیدروکسید با یکدیگر رقابت دارند. تقاضای سود سوزآور جامد چین، بزرگ‌ترین مصرف‌کننده در آسیا حدود ۳۹ میلیون تن در سال ۲۰۲۲ بوده است. چین بالغ بر ۹۸ درصد تولید داخلی خود را مصرف و تنها ۲ درصد از حجم تولید را صادر می‌کند. برخلاف ساختار تقاضای جهانی، عمده مصرف سدیم هیدروکسید جامد چین مختص به صنعت آلومیناست.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از روابط عمومی شرکت مشاوره اقتصادی آرمان آتورپات، سدیم هیدروکسید یا سود سوزآور «Sodium Hydroxide/Caustic Soda»، یک ترکیب معدنی و یونی با فرمول شیمیایی «NaOH» است. سود سوزآور ماده‌ای جامد و سفید رنگ با دمای ذوب یک هزار و ۳۹۰ درجه سانتی‌گراد و چگالی ۲.۱۳ گرم بر سانتی‌متر مکعب است. این ماده دارای خاصیت بازی قوی است و با نام‌های مختلفی مانند هیدرات سدیم، سود پرک، سود کاستیک، کاستیک سودا و سدیم هیدروکسید شناخته می‌شود.
سدیم هیدروکسید به سهولت می‌تواند رطوبت و دی‌اکسید کربن هوا را جذب کند. این ماده یونی در آب حل می‌شود و فرایند انحلال آن در آب به شدت گرمازاست. هیدروکسید سدیم به دو صورت جامد و مایع تولید می‌شود. محلول آب و سدیم هیدروکسید شفاف بوده و یک باز قوی است که می‌تواند پروتئین‌ها را در دمای معمولی تجزیه کند. ویسکوزیته سود مایع نسبت به آب بیشتر است و با افزایش دما، کاهش می‌یابد. سود مایع به دو روش مرسوم الکترولیز (به عنوان محصول جانبی تولید گاز کلر) و فرایند سودا آهک تولید می‌شود که از این طریق سود پرک با تبخیر سود مایع به دست می‌آورند.
سدیم هیدروکسید کاربردهای فراوانی در صنایع دارد. حدود ۵۷ درصد سود سوزآور برای مقاصد صنعتی و ۲۵ درصد نیز در صنعت کاغذ استفاده می‌شود. بر اساس کاربرد بازار سدیم هیدروکسید به آلومینا، مواد شیمیایی آلی، شیمیایی معدنی، مواد غذایی، خمیر کاغذ و کاغذ، صابون و مواد شوینده، تصفیه آب و سایر کاربردها تقسیم می‌شود. حدود ۱۴ درصد از سود سوزآور برای تولید مواد آلی شیمیایی، ۹ درصد مواد شیمیایی معدنی، ۲۱ درصد آلومینا، ۱۵ درصد خمیر کاغذ و کاغذ، ۸ درصد صابون و مواد شوینده، ۱۰ درصد صنایع نساجی، ۴ درصد تصفیه و کاهش سختی آب، ۴ درصد هیپوکلریت سدیم و ۱۵ درصد در دیگر موارد کاربرد دارد.
تولید سود سوزآور در دست شرکت‌های چینی
از سال ۲۰۱۲، نرخ رشد سالیانه ظرفیت تولید جهانی سود سوزآور بین ۲ تا ۴ درصد در تعادل است. در سال ۲۰۲۲، کل ظرفیت تولید سود سوزآور جهان به حدود ۱۰۲ میلیون و ۴۵۰ هزار تن رسید که عمدتا در آسیا متمرکز شده است و چین با ظرفیت تولید ۴۵ میلیون تن به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده سدیم هیدروکسید، حدود ۴۵ درصد از کل ظرفیت تولید جهانی را به خود اختصاص داده است. نمودار یک روند تولید سود سوزآور را در بزرگ‌ترین کشور تولیدکننده آن در بازه زمانی ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ نشان می‌دهد.
همان‌طور که در نمودار یک مشاهده می‌شود، تولید سدیم هیدروکسید چین به جز سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۹، هر سال افزایش یافته و تقریبا رشد ثابتی را حفظ کرده است. نرخ رشد سالیانه چین در ۱۰ سال مورد بررسی را می‌توان حدود ۲.۵ درصد تخمین زد. تولید این ماده در سال ۲۰۱۳، حدود ۲۹ میلیون و ۸۰۰ هزار تن و در سال ۲۰۲۲، حدود ۳۹ میلیون و ۸۰۰ هزار تن بوده و ۱۰ میلیون تن در این بازه افزایش یافته است. در سال ۲۰۲۲، نرخ بهره‌برداری از ظرفیت صنعت سود سوزآور چین به ۸۶ درصد رسید. در سال ۲۰۱۹، همه‌گیری کرونا و مشکلات زنجیره تامین در چین منجر به توقفی در رشد تولید و کاهش تولید سود سوزآور شد و دوباره از سال ۲۰۲۰ شرایط به قبل از پاندمی برگشت.
شرکت‌های تولیدکننده بسیاری در صنعت سود سوزآور چین با رقابت شدید وجود دارد و ساختار بازار این محصول پراکنده است. ابتدای سال ۲۰۲۲، حدود ۱۵۸ شرکت تولید سود سوزآور با میانگین ظرفیت تولید ۲۸۵ هزار تن در چین وجود داشت که در میان آن‌ها، تنها شرکت «Zhongtai Chemical» ظرفیت تولید یک میلیون و ۴۶۰ هزار تن در سال و سهم بازار ۳.۲۴ درصد دارد. ۹ شرکت با ظرفیت تولید سالانه بیش از ۶۰۰ هزار تن، سهم مجموع حدود ۱۶ درصد نیز در بازار رقابتی سود سوزآور چین نقش‌آفرینی می‌کنند. در سال ۲۰۲۲، بسیاری از شرکت‌ها با ظرفیت پایین و بازده انرژی پایین از بازار خارج شدند. برخی از تولیدکننده‌های مهم سود سوزآور چین شامل «Tianjin»، شرکت «The TNN Development Limited»، شرکت «Qingdao TCI China»، شرکت «City Jinhongweibang Chemical Co. Ltd» و شرکت «Cidic Co., Ltd» است.
صنعت آلومینا، مصرف‌کننده سود سوزآور چین
تقاضای سود سوزآور از سال ۲۰۱۲ روند صعودی داشته است. در سال ۲۰۲۲، کل تقاضا برای سدیم هیدروکسید حدود ۸۷.۸ میلیون تن بود و در آسیا بیشترین تقاضا متعلق به چین، هند، کره جنوبی و ژاپن است. کل تقاضای سود سوزآور آسیا در سال ۲۰۲۲، حدود ۴۹.۸ میلیون تن بود که ۵۷ درصد از کل تقاضای جهانی را شامل می‌شود. ساختار مصرف سود سوزآور چین متفاوت از اکثر نقاط جهان به ویژه اروپاست. عمده‌ترین مصرف سود سوزآور چین در صنعت آلومیناست؛ در حالی که در اروپا عمدتا در صنایع شیمیایی، خمیر کاغذ، مواد غذایی، صابون و تصفیه آب مورد استفاده قرار می‌گیرد و آلومینا فقط ۴ درصد از سهم کل سدیم هیدروکسید را به خود اختصاص داده است. نمودار ۲، روند تقاضای سود سوزآور چین در بازه زمانی ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ را نشان می‌دهد.
طیق نمودار ۲، روند مصرف سود سوزآور چین کاملا متناسب با تولید این ترکیب قلیایی بوده و مصرف در سال ۲۰۱۳، از حدود ۲۹ میلیون تن به حدود ۳۹ میلیون تن در سال ۲۰۲۲ رسیده است. کاهش مصرف در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۹ مشاهده می‌شود.
چین عمدتا صادرکننده محلول ۵۰ درصد سود سوزآور است و خود بزرگ‌ترین مصرف‌کننده سدیم هیدروکسید جامد محسوب می‌شود. این کشور کمتر از ۲ درصد تولید سدیم هیدروکسید جامد خود را صادر می‌کند. ویتنام، اصلی‌ترین مقصد سود سوزآور جامد صادراتی از چین، به طور میانگین حدود ۱۰ درصد از سهم کل صادرات را به خود اختصاص داده است. نیجریه با سهم ۷ درصدی از سهم کل صادرات سود سوزآور چین جایگاه دوم، اندونزی و ازبکستان هر دو با حدود ۵ درصد جایگاه سوم و چهارم و روسیه با سهم ۴ درصدی جایگاه پنجم را در اختیار دارند.
واردات سود سوزآور چین بسیار اندک و عمدتا از ژاپن است و حدود ۵۳ درصد از کل حجم واردات را به خود اختصاص داده است. پس از ژاپن، لهستان، تایوان و تایلند، کشورهای اصلی واردکننده سود سوزآور به چین محسوب می‌شوند.
انتهای پیام//
