روزبه عسگری در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی«فلزات آنلاین»، اظهار داشت: در ۶ ماهه نخست سال جاری بخشنامه‌های متعدد خاصی از طرف وزارت صمت، صادر و ابلاغ می‌شد که طی آن فرمول‌های متفاوتی برای تعیین قیمت مفتول مس نیز ارائه می‌شد. در نیمه دوم سال هرچند تعداد بخشنامه‌های صادر شده کاهش یافت اما همچنان با تعدد بخشنامه‌های متعدد و متناقص مواجه هستیم که همین تعدد صدور بخشنامه‌های گوناگون شرایط ویژه‌ و سختی را در بازار مفتول به‌وجود آورده است.

وی افزود: درست است که تقاضای مفتول مس همیشه به اندازه کافی وجود دارد، اما نحوه عرضه مفتول مس به فاکتورهای زیادی وابسته است. میزان تولید و مازاد تولید، میزان تقاضای خرید، محل عرضه مفتول مس (بورس یا بازار آزاد) و …. عواملی هستند که در بازار مفتول مسی تاثیر بسزایی دارند؛ در مواقعی وزارت صمت اجازه فروش از طریق بازار آزاد را نمی‌دهد و فروش تنها از طریق بورس باید انجام شود که در این حالت، متاسفانه دسترسی به مفتول مس برای همه تولیدکنندگان واقعی سیم و کابل مقدور نیست؛ به همین دلیل بازار سیاه برای خرید و فروش ایجاد می‌شود.

ضررهایی که تبدیل به سودهای هنگفت شد

مدیرعامل شرکت درفک منجیل بیان کرد: در گذشته برخی از واحدها به منظور نقد کردن ضمانت‌نامه‌های مدت‌دار بانکی خود از بورس کالا استفاده می‌کردند. به این شکل که کالا را از بورس کالا خریداری کرده و خارج از بورس به‌صورت نقدی و با قیمت پایین‌تری اقدام به فروش می‌کردند. نقدینگی ایجاد شده در چنین اقدامی، فرصت جدیدی برای سرمایه‌گذاری در بخش دیگری فراهم می‌کرد. از طرف دیگر برخی از واحدهای تولیدی سیم و کابل کوچک که تمایلی به داشتن شفافیت مالی نداشتند و تخفیف نقدی بازار آزاد  در مقایسه با  سررسید سه ماهه خرید از بورس کالا برای آن‌ها باصرفه‌تر بود، از همان اشخاصی که مفتول مس را از بورس خرید کرده و در بازار آزاد با تخفیف به فروش می‌رساندند،خرید می‌کردند. در ادامه، بخشنامه سهمیه‌بندی صادر و ابلاغ شد که طبق آن هر واحدی که طی ۲۴ ماه قبل از تاریخ بخشنامه خریدی از بورس کالا نداشت، مشمول سهمیه مفتول مس نمی‌شد. همین دلیل باعث شد تا دست تولیدکنندگان واقعی سیم و کابل بیشتر از قبل کوتاه شده و خرید مفتول مس برای این تولیدکنندگان از طریق بورس کالا سخت‌تر شد؛ اما افرادی که از بورس کالا به‌عنوان وسیله‎ای برای نقد کردن ضمانتنامه  استفاده می‌کردند سودی از اجرایی شدن این بخشنامه بردند که تصورش را هم نمی‌کردند! آن‌ها تخفیف فروش در بازار آزاد را به عنوان هزینه‌ای برای نقد کردن ضمانتنامه‌های خود  در بورس کالا برای خود در نظر گرفته بودند که به یک باره تبدیل به سودی۴۰ درصدی در هر هفته شد.

تقاضای کاذب در بازار ایجاد شد

عسگری عنوان کرد: متاسفانه ما ایرانی‌ها فرهنگ جمعی اشتباه در اقتصاد داریم؛هر زمان که کالایی گران‌ می‌شود تقاضای خرید آن افزایش می‌یابد و پس از تثبیت قیمت، تقاضا کاهش می‌یابد؛ بر همین اساس در بازار مفتول مس تقاضایی ایجاد شد که حاصل از افزایش قیمت بود اما چنین تقاضایی با توجه به اینکه اصلا در این حجم و قیمت، مصرفی برای سیم و کابل در داخل کشور وجود ندارد، در واقع تقاضای کاذبی برای مفتول مس به عنوان ماده اولیه سیم و کابل محسوب می‌شود. این موضوع که سیم و کابل از آن دسته از محصولاتی است که همیشه مورد مصرف دارد و همواره برای انتقال انرژی استفاده می‌شود، درست است اما تقاضای سیم و کابل متاثر از دو حوزه ساختمان‌سازی و پروژه‌های عمرانی دولت است؛ با توجه به اینکه در سال جاری صنعت ساختمان‌سازی راکد بود و دولت نیز سیاست‌های انقباضی داشته و پروژه‌های عمرانی چندانی در دست اقدام نداشته است، در نتیجه تقاضای چندانی برای خرید سیم و کابل وجود ندارد و تنها به عنوان یک سرمایه‌گذاری به آن نگاه می‌شود.

از مزایای ایجاد شده در راستای صادرات استفاده نمی‌کنیم

وی با اشاره به اینکه متاسفانه صنعت کشور آن‌گونه که باید ساماندهی نمی‌شود، بیان کرد: با توجه به شرایط ویژه‌ای که در کشور وجود دارد، صنعت ما چندین مزیت نسبت به کشورهای دیگر دارد که از آن به‌درستی استفاده نمی‌شود؛ وجود نیروی کار و منابع انرژی ارزان دو مزیت اصلی صنعت ایران نسبت به کشورهای دیگر است که می‌توان از این دو مزیت در راستای افزایش صادرات استفاده کرد. شاید افزایش صادرات سیم و کابل تاثیر مستقیم بر صنعت تولید مفتول مس نداشته باشد اما رونق صادرات در صنایع پایین دستی که متقاضی خرید مفتول مس هستند تاثیر بسزایی در رونق تولید مفتول مس دارد. یکی از دغدغه‌های ما این است که تا چه زمانی متقاضیان مفتول مس می‌توانند با این شرایط به فعالیت کنند و تولید خود را ادامه دهند.

عسگری با بیان اینکه صادرات مفتول مس ۸ میلی‌متر ممنوع است، عنوان کرد: در بسیاری از موارد صادرات مفتول مس به‌خاطر اینکه صادرات مواد خام محسوب می‌شود، غیرقانونی است، اما در برخی زمان‌ها و با اخذ مجوزهای خاص، صادرات انجام شده است که البته مشکلات و معضلات خاص خود را دارد.

صادرات فعلی مفتول زیر ۸ میلی‌متر دردی از صنعت دوا نمی‌کند

مدیرعامل درفک منجیل با بیان اینکه در حال حاضر هیچ‌کدام از واحدهای تولیدی با ۱۰۰ درصد توان خود تولید نمی‌کنند، گفت: ظرفیت تولید مفتول ۸ میلی‌متر کشور بین ۲۸۰ تا۳۵۰ هزار تن در سال است و تقاضای بالقوها‌ی که برای مفتول مس ۸ میلی‌متر وجود دارد چیزی بالغ بر یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن در سال است. بنابراین بر اساس ظرفیت‌های موجود کمبود عرضه مفتول مس ۸ میلی‌متری در کشور داریم لذا سعی می‌شود که از صادرات مفتول مس جلوگیری کنند تا تولیدکننده سیم و کابل داخلی بیشتر از این با مشکل کمبود مواد اولیه مواجه نشود.

وی با اشاره به اینکه مفتول مس به روش تغییر سایز به مقاطع کوچکتر صادر می‌شود، توضیح داد: زمانی که ارز دو نرخی است احتمال به‌وجود آمدن فساد و رانت وجود دارد. در حال حاضر سود صادرات مفتول زیر ۸ میلی‌متر –که ممنوعیت صادراتی ندارد- قابل مقایسه با سود حاصل از فروش داخلی نیست، مشخص است که بخش قابل توجهی ازمفتول‌ مساز کشور خارج می‌شود. در قیمت مس پایه ۶ هزار دلار، مبنای قیمت ریالی فروش داخلی، نرخ نیمایی دلار است، در حالی که در کشورهای دیگر مفتول مس را با قیمت پنج هزار دلار  به‌عنوان قراضه به فروش می‌رسانند که ارز حاصل از آن با قیمت آزاد قابل فروش است و در این خصوص، الزام برگشت ارز حاصل از صادرات که باید در سامانه نیما عرضه شود، ضمانت اجرایی ندارد، به همین دلیل حاشیه سود این نوع صادرات بسیار چشم‌گیر است؛ به طور مثال زمانی که فاصله نرخ دلار نیمایی و دلار آزاد زیاد بود، به ازای هر تریلی به اررش یک و نیم میلیارد تومان،  ۵۰۰ الی۶۰۰ میلیون تومان سود حاصل از صادرات وجود داشت. نکته جالب دیگر در خصوص میزان این سود، مقدار خرید از بورس با این هدف بود. بدین منظوربیشتر اوقات به صورت هفتگی ۱۰ تا ۳۰ تریلی خرید توسط اشخاصی انجام می‌شد.و سودی نیست که بگوئیم در یک بازه‌ای تمام می‌شود. طبیعی است که این افراد همیشه برای سود خود راهی مثل صادرات مفتول از طریق تغییر سایز کم هزینه پیدا می‌کنند. البته طبیعی است که نمی‌شود این مقدار صادارات به عنوان صادرات واقعی در نظر گرفت.

الزامی به عرضه مفتول زیر ۸ میلی‌متر در بورس کالا نیست

عسگری با عنوان اینکه فروش قانونی مفتول مس باید به‌صورت مستقیم از طرق بورس کالا انجام شود، گفت: داشتن پروانه بهره‌برداری از الزامات خرید مفتول مس است. در واقع مصرف‌کنندگان مفتول باید سهمیه خرید از بورس کالا دریافت کنند یعنی از طریق ثبت نام در سایت بهین‌یاب در بین سهمیه‌بگیران مفتول مس قرار بگیرند، تا بتوانند مفتول مس از بورس کالا خریداری کنند. مگر زمانی که مازاد عرضه مفتول در بورس کالا وجود داشته باشد که این مازاد هفتگی را می‌توان به واحدهایی که پروانه بهره‌برداری، گواهی ارزش افزوده و تولید سیم وکابل دارند، فروخت. تنها در این صورت است که بدون واسطه‌گری بورس،  تولیدکننده می‌تواند با مصرف‌کننده به صورت مستقیم معامله کند.

مدیرعامل شرکت درفک منجیل با اشاره به اینکه مفتول زیر ۸ میلی‌متر هم تولید می‌کنند، توضیح داد: مجموعه ما مفتول زیر ۸ میلی‌متر نیز تولید می‌کند که بدون واسطه‌گری بورس کالا  می‌توانیم محصول خود را مستقیما به مشتریان بفروشیم. ؛تبدیل مفتول ۸ میلی‌متر  به سیم با سطح مقطع ۱٫۳۸ فرایند خاص خود را دارد؛ مفتول ۸ میلی‌متر با استفاده از فرآیند کشش سرد به سیم ۱٫۳۸ میلی‌متر، تبدیل می‌شود که گاها پارگی دارد و ضایعات محسوب می‌شود؛ مشتریان این سیم‌ها واحدهای تولیدی سیم و کابلی هستند که نمی‌خواهند هزینه ضایعات و پارگی تبدیل مفتول ۸ میلی‌متری به مفتول ۱٫۳۸ را متقبل شوند لذا دستمزد این تبدیل را به ما پرداخت می‌کنند تا این تبدیل سایز را انجام دهیم. البته برخی از شرکت‌ها این سیم‌ها را از ما خریداری می‌کنند و مجددا روی آن‌ها فرایند کشش را انجام می‌دهند و سایز را باز هم کاهش می‌دهند.

مفتول تولیدی از قراضه کیفیت‌های متفاوتی دارد

وی با بیان اینکه از قراضه نیز برای تولید مفتول می‌توان استفاده کرد، عنوان کرد: برخی از واحدها خطوط ریفاینر دارند و از این خطوط برای تولید مفتول استفاده می‌کنند که اگر خوب کار کنند و استانداردهای لازم را رعایت کنند مفتول با کیفیت مطلوبی خواهند داشت و اگر بی‌دقت کار کنند، مفتول تولیدی آن‌ها بی‌کیفیت خواهد بود. خط تولیدهایی که برای تولید مفتول با کاتد برنامه‌ریزی شده‌اند توانایی تولید مفتول ۸ میلی‌متر با قراضه را ندارد. اما خط تولیداتی هستند که توانایی تولید مفتول ۸ میلی‌متر را از قراضه دارند. مجموعه ما توانایی و تکنولوژی خاص تولید مفتول ۸ میلی‌متر از قراضه را در اختیار ندارد.

عسگری گفت: برخی مواقع تعدادی از تولیدکنندگان برای تولید مفتول از ضایعات بی‌کیفیت‌تری استفاده می‌کنند که محصول آن مفتول بی‌کیفیت است. به دلیل اینکه این نوع مفتول‌ها در زمان کشش پارگی و ضایعات زیادی دارند، خریداری ندارند به همین دلیل فرآیند کشش را خود تولیدکننده که توانایی ذوب ضایعات را دارد، انجام می‌دهند  و به شرکت‌هایی می‌فروشند که سیم با همین سایز تولید می‌کنند و نیازی به تغییر سایز ندارند. از این سیم‌های بی‌کیفیت در تولید سیم‌هایی مانند سیم ارت که استانداردهای سخت‌گیرانه‌ای ندارند استفاده می‌کنند.

وی در خصوص کاتد مس به عنوان ماده اولیه اصلی تولید مفتول مس‌ افزود: به غیر از شرکت ملی مس، مس را از برخی معادن کوچک نیز می‌توان تهیه کرد که البته کیفیت مطلوبی ندارند و تضمینی برای خلوص شمش‌های این معادن وجود ندارد که هم در کیفیت مفتول تولیدی و هم در کیفیت محصول نهایی تاثیرگذار است، ما از این معادن کاتد مورد نیاز مجموعه را تامین نمی‌کنیم. امکان تامین کاتد از کانال واردات نیز وجود دارد که البته به صرفه و منطقی نیست.

تورم تاثیر مثبتی در سودآوری ندارد

مدیرعامل شرکت درفک منجیل گفت: حاشیه سود تولید مفتول مسی چیزی بالغ بر ۳ درصد است که رقم بسیار پایینی محسوب می‌شود و به‌خاطر همین حاشیه سود ناچیز، فروش یا به صورت نقدی است یا در برخی موارد در قبال اعتبارات اسنادی است که امکان‌‎پذیری آن به تعاملات مشتری با بانک بستگی دارد.

عسگری در پایان گفت: تورم باعث می‌شود که سرمایه در گردش مورد نیاز برای تولید نیز افزایش ‌یابدافزایش قیمت‌ها باعث افزایش مبلغ فروش می‌شود، اما از طرف دیگر تامین مالی و خرید مواد اولیه بحث دیگری است؛ اینکه هزینه انبارداری و تامین مواد اولیه تا چه اندازه افزوده می‌شود نیز باید مد نظر قرار گیرد. فروش یک سمت این قضیه است و باید دید که سود نیز به میزان افزایش مبلغ فروش بیشتر می‌شود یا خیر! که قطعا به همان اندازه سود افزایش نخواهد داشت.