آریا صادق‌نیت حقیقی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، اظهار داشت: متاسفانه بر اساس آخرین آمارها و معاملات، این ادعا اثبات شده که قیمت شمش آلومینیومی که در بورس کالا عرضه شده، بیشتر از نرخ جهانی و حتی بازار آزاد بوده است. علت آن است که از اواخر سال ۱۳۹۷ که نرخ دلار دولتی، ۴۲۰۰ تومان اعلام شد، فرمول عرضه تمامی فلزات به صورت کلی «نرخ جهانی ضرب در ارز ۴۲۰۰ تومان ضرب در ۱٫۱»، تعیین شد که ۱٫۱ به معنای ۱۰ درصد پریمیوم است که برای این جایگزین شده که نرخ ارز را با توجه به اینکه همه در جریان این موضوع هستند که یک قیمت واقعی نیست، کمی اصلاح کند.
وی افزود: بعدها ارز ۴۲۰۰ تومانی کنار زده شد و «ارز نیمایی» جایگزین آن شد. از زمانی که ارز نیمایی در فرمول قیمت‌گذاری به جای ارز دولتی شده است، این ۱۰ درصد نیز باعث شد قیمت عرضه داخلی از قیمت صادرات جهانی بالا برود و صنایع آلومینیوم پایین‌ستی مواد اولیه مورد نیاز خود را از آن قیمتی که مختص صادرات بوده و آن قیمتی که عادلانه است، بسیار گران‌تر تامین کنند.
خام‌فروشی، بازار صادراتی را از بین برد
دبیر سندیکای صنایع آلومینیوم ایران در ادامه گفت: ادامه این روند باعث شد تا صادرات محصولات آلومینیومی به صفر برسد و به علت رقابتی نبودن قیمت اعلام شده و تحویل شدن این محصولات به رقیب شماره یک صنعت آلومینیوم در کشور ترکیه با قیمت پایین‌تر از ۲۰۰ دلار به ازای هر تن، متاسفانه تیشه به ریشه صادرات محصولات زده شد. در حالی که سال ۱۳۹۹ به نام «جهش تولید» نام‌گذاری شده و توسعه صادرات محصولات غیر نفتی در دستور کار قرار گرفته است. خام‌فروشی در عرضه بین‌المللی و گران‌فروشی در بازار داخلی، بازارهای صادراتی را از صنایع پایین‌دستی گرفته و تقدیم رقبای خارجی کرده است.
افزایش بی‌منطق قیمت و آب رفتن بازار آلومینیوم
حقیقی در پاسخ به سوال خبرنگار «فلزات آنلاین» مبنی بر اینکه علت کاهش معاملات آلومینیومی در بورس کالا طی ماه اخیر، چیست تشریح کرد: دلیل اصلی این است که گرانی آلومینیوم عرضه شده مورد قبول نیست و دلیل دیگر، کاهش تولید محصولات صادراتی است که عملا بخش قابل توجهی از مصرف شمش آلومینیومی در صنایع پایین‌دستی که امر صادرات اختصاص داشت حذف شد.
وی اضافه کرد: از طرفی، رکود حاکم بر صنایع باعث کاهش معاملات شمش آلومینیومی در بورس کالا شد و از طرف دیگر، انتظاراتی که بازار از کاهش نرخ داشت، برآورده نشد و موجب شد تا مصرف‌کنندگان آلومینیوم دست نگه دارند تا زمانی که نوسان در یک نقطه قیمتی عادلانه ثابت شد، مجددا دست به خرید بزنند. همچنین بالا بودن غیر منطقی قیمت آلومینیوم باعث شد کالاهای جایگزین در بازار جای آلومینیوم را بگیرند. به طوری که در صنعت ساختمان پروفیل‌های فولادی و UPVC جایگزین پروفیل‌ها و در و پنجره‌های آلومینیومی شدند. همچنین آجر و مصالح سنگی جایگزین نماهای آلومینیومی شدند و به این صورت مجددا بخشی از بازار آلومینیوم از بین رفت.
بی‌توجهی مسئولین، ضربه سنگینی بر پیکره صنعت آلومینیوم زد
دبیر سندیکای صنایع آلومینیوم ایران در ارتباط با صحت و سقم ادعای کمتر بودن قیمت شمش آلومینیومی صادراتی از نرخ فروش آن در بازار داخلی، عنوان کرد: صادرات به صورت تحویل در محل فروشنده، مرزها و FOB و نرخ LME Flat و LME همراه با پریمیوم منفی و گاهی پریمیموم اندکی مثبت (از منفی ۲۰ تا مثبت ۲۰) در حال انجام است. قاعدتا این امر هزینه‌هایی را در بر دارد که اگر بخواهیم هزینه‌های ارسال FOB را کم کنیم و تحویل درب کارخانه در نظر بگیریم، مشابه آن چیزی که به صنایع پایین‌دستی آلومینیوم تحویل داده می‌شود و هزینه حمله به عهده آن‌ها است، خواهد بود(تقریبا مانند LME Flat). در حالی که هر ساله ضریب ۱۰ درصدی باعث شده بود تا در ازای هر تن، چیزی حدود ۲۰۰ دلار بالاتر از نرخ صادرات، در بازار داخلی، شمش آلومینیومی به مصرف‌کنندگان فروخته شود.
حقیقی ادامه داد: بی‌توجهی مسئولین باعث شد ضربه‌های سنگینی بر پیکره صنعت آلومینیوم به خصوص در بخش صادرات وارد شود و این رکود همچنین دامن‌گیر صنایع مادر هم شد. به گونه‌ای که در بازار امروز، برای این صنایع مشتری وجود ندارد و به همین علت هم مجبور شدند تا از این ۱۰ درصد با ۸ درصد کاهش، ضریب را به ۲ درصد برسانند که به زودی به عدد صفر خواهد رسید. در این صورت بازار از رکود خارج شده و مجدد به روزهای رونق تولید خود باز خواهند گشت. سندیکای صنایع آلومینیوم ایران همه روزه پیگیر برنامه‌ریزی‌های مربوط به کاهش نرخ از مدت‌ها قبل بوده است و معتقد هستیم باید هرچه زودتر این ضریب به صفر برسد تا صنعت آلومینیوم جانی دوباره بگیرد.
دبیر سندیکای صنایع آلومینیوم ایران یادآور شد: امیدوار هستیم همان‌طور که در سیاست‌ها از قبل برنامه‌ریزی شده بود، برای حمایت و ایجاد رونق در صنایع پایین‌دستی، نرخ فروش مواد اولیه، حداکثر به نرخ صادراتی باشد و اگر تخفیفی هم بابت رونق دادن به صادرات محصولات آلومینیومی در نظر گرفته شود، اوضاع را بهتر خواهد کرد. گفتنی است به هیچ وجه این امر قابل تحمل نخواهد بود که قیمت داخلی از نرخ صادرات بالاتر باشد تا از این طریق به صادرات مواد خام که خلاف منافع و سیاست‌های کشور است، کمک شود.
وی در پایان اشاره کرد: صادرات مواد اولیه آلومینیومی باید منوط به تامین کامل نیاز صنایع پایین‌دستی کشور باشد. در صورت نبود تقاضا در بازار داخلی، مازاد آلومینیوم تولید شده می‌تواند اجازه صادرات داشته باشد. به صورت کلی، اولویت باید تامین نیاز صنایع پایین‌دستی باشد. ضمن اینکه سیاست‌های حمایت‌‌گرایانه از صادرات باید به نحوی تبیین شود که مثل تمام دنیا، برای صادرات محصولات نهایی پاداش و مشوق در نظر گرفته شود. در حقیقت، جایزه‌های صادراتی باید مختص محصولات با ارزش افزوده بیشتر باشد نه اینکه برای خام‌فروشی هم به اندازه صادرات کالاهای دیگر، معافیت صادراتی لحاظ شود.
