یک تولیدکننده شمش سرب گفت: اهمیت و جایگاه صنعت سرب در اقتصاد کشور بسیار واضح و مبرهن است و نمی‌توان نقش مهم این صنعت را نادیده گرفت. خوشبختانه تقاضا برای شمش سرب در بازار بسیار مناسب است و تولیدکنندگان به راحتی امکان فروش محصولات خود را دارند اما با این حال، تامین مواد اولیه برخلاف تب بالای بازار برای خرید شمش سرب و فروش آسان آن، به سختی صورت می‌گیرد. باید توجه داشت که صنعت سرب یکی از صنایع اصلی و بزرگ کشور محسوب می‌شود که می‌توان با حمایت از فعالان این صنعت و اشتغال‌زایی بیشتر، مانع از مهاجرت سرمایه‌های انسانی به سایر کشورها برای ادامه فعالیت شد.
این فعال صنعت سرب در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» بیان کرد: متاسفانه با دولتی شدن یکی از شرکت‌های بزرگ فعال در صنعت سرب، تولیدکنندگان بخش خصوصی به راحتی نمی‌توانند در این صنعت فعالیت داشته باشند و باید هزینههای زیادی را برای تولید محصولات صرف کنند زیرا در گذشته، این شرکت مواد اولیه مورد نیاز سایر واحدهای ذوب را هم فراهم می‌کرد؛ در حال حاضر خاک معدنی در اختیار تولیدکنندگان بخش خصوصی قرار نمی‌گیرد و شرکت مذکور شمش تولید شده خود را در بازارهای داخلی عرضه نمی‌کند و فقط در بازارهای صادراتی حضور دارد. باید توجه داشت که بخش عمده‌ای از هزینههای فعالان صنعت سرب، مختص به تامین مواد اولیه است و خرید کمک‌ذوب‌ها و سایر مواد مصرفی (آجرنسوز) که قیمت آن‌ها نسبت به سال‌های گذشته افزایش یافته است، هزینه زیادی را در مقایسه با خرید خوراک اولیه برای واحدهای تولید در برندارد. در سال‌های اخیر بهای خاک معدنی رشد زیادی را تجربه کرده است و تولیدکنندگان نمی‌توانند مواد اولیه مرغوب را با قیمت مناسبی خریداری کنند. به عنوان مثال در سال ۱۳۹۵ شرکت نامبرده، خاک معدنی را با قیمت ۱۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم به تولیدکنندگان می‌فروخت که در یک برهه زمانی یک تا دو ساله، قیمت آن به یک هزار تومان به ازای هر کیلوگرم رسید اما اکنون همان نوع از خاک معدنی به قیمت چهار تا پنج هزار تومان به ازای هر کیلوگرم به فروش می‌رسد. البته حداقل قیمت خاک معدنی این مقدار بوده و سایر تامین‌کنندگان در بازار، خاک‌های معدنی با کیفیت‌های مختلف را از پنج تا ۱۵۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم عرضه می‌کنند. باید توجه داشت تامین‌کنندگانی که اکنون خاک معدنی را با قیمت ۱۰۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم به فروش می‌رسانند، دو سال گذشته قیمت‌های ۲۰ تا ۳۰ هزار تومانی را برای فروش اعلام می‌کردند. به همین دلیل تولیدکنندگان ناچارند برای تامین مواد اولیه مرغوب با عیار بالا، مبالغ بیشتری را پرداخت کنند.
وی در خصوص انواع کنسانتره سرب موجود در بازار، گفت: در حال حاضر دو نوع کنسانتره سرب اکسیدی و سولفوره در بازار عرضه می‌شود که برای تولید شمش سرب از هر دو نوع آن‌ها نیاز است که از کمک‌ذوب‌های مخصوصی استفاده کرد. به عنوان مثال ذوب کنسانتره اکسیدی به وسیله کمک‌های ذوب‌هایی مانند زغال‌سنگ و کربنات صورت می‌گیرد اما برای کنسانتره سولفیدی باید علاوه‌براین کمک‌ذوب‌ها از سود پرک هم استفاده کرد. شایان ذکر است که قیمت کنسانتره سولفیدی نسبت به اکسیدی پایین‌تر بوده اما در مقابل هزینه ذوب آن بیشتر است که به همین دلیل اکثر واحدهای تولیدی به استفاده از کنسانتره اکسیدی تمایل دارند. باید اضافه کنم که اگر مواد اولیه خریداری شده دارای ۶۰ درصد فلز روی باشد، حداقل ۵۰ درصد آن استحصال، ۵ درصد تبدیل به اکسید و یک تا ۵ درصد از دسترس خارج می‌شود. البته مقدار هدررفت مواد بسته به نوع ذوب آن دارد زیرا اگر ذوب‌کار از تجربه بالایی برخوردار باشد، امکان اینکه درصد سوخت مواد به حداقل برسد بیشتر است اما در مقابل اگر افراد به درستی فرایند ذوب را انجام ندهند، احتمال هدررفت مواد تا ۶ تا ۷ درصد هم وجود دارد. باید توجه داشت که راندمان و بهره‌وری کنسانتره‌ها که کیفیت متفاوتی با یکدیگر دارند نیز یکسان نیست و تولیدکنندگان باید برای استحصال حداکثری فلز سرب و حذف مواد اضافه از کنسانتره، کمک‌ذوب‌های مختلفی را بر اساس آنالیز آن استفاده کنند. به عنوان مثال، ممکن است که کنسانتره اکسیدی سرب به کمک‌ذوب زیادی نیاز نداشته باشد اما مقدار مصرف دقیق آن برای کسب نتیجه مطلوب‌تر بسیار مهم است. در نتیجه با هر بار خرید مواد اولیه باید آنالیز عناصر موجود در آن صورت گیرد تا بر اساس نتایج به دست آمده، فرایند ذوب و مقدار مواد مصرفی تعیین شود.
سلطه واسطه‌گران بر بازار
این فعال صنعت سرب در پاسخ به این سوال که پس از دولتی شدن شرکت‌های عرضه‌کننده مواد اولیه چه اقداماتی را برای تامین خوراک مورد نیاز خود انجام داده‌اید، ابراز کرد: در حال حاضر اکثر معادن سرب کشور در استان‌های زنجان، کرمان و یزد متمرکز شده‌اند که بخش عمده خاک معدنی آن‌ها سولفوره است؛ با این حال، امکان تامین خاک اکسیدی نیز از این منابع وجود دارد و تولیدکنندگان می‌توانند نیاز خود را برطرف کنند به شرطی که واسطه‌گران مانع از انجام این کار نشوند زیرا بهره‌برداران معادن به عنوان اولین حلقه زنجیره تامین مواد اولیه، قیمت مناسبی را برای خاک اعلام می‌کنند اما واسطه‌گران باعث افزایش بهای خاکی می‌شوند که به دست تولیدکنندگان می‌رسد. در نتیجه با در نظر گرفتن تمام هزینهها اعم از خرید خاک معدنی، مواد مصرفی، کمک‌ذوب‌ها، انرژی، نیروی انسانی، استهلاک ماشین‌آلات و… تامین مواد اولیه از این طریق و تولید محصولات، خارج از صرفه اقتصادی است. به همین دلیل برخی از تولیدکنندگان اقدام به واردات خاک معدنی از سایر کشورها می‌کنند که ما هم به دنبال انجام این کار بودیم اما با افزایش بی‌مهابای هزینهها، منصرف شدیم و از حوزه تولید شمش سرب کناره‌گیری کردیم. این در حالی است که علاقه زیادی به حوزه کاری خود داشتیم و تلاش فراوانی برای توسعه فعالیتهای مجموعه انجام داده بودیم اما اقدامات گسترده واسطه‌گران در بازار مانع از این شد که به حرکت خود در این مسیر ادامه دهیم. البته اگر بتوانیم منبعی برای تامین مواد اولیه در بلندمدت پیدا کنیم، تمایل زیادی به از سرگیری فعالیتهای خود در صنعت سرب داریم.
وی با اشاره به تقاضای شمش سرب در بازار، اظهار داشت: خوشبختانه تقاضای مشتریان برای خرید محصولات بسیار مناسب است و تولیدکنندگان امکان فروش شمش سرب را به هر مقداری که تولید کردهاند، دارند. البته این موضوع درست نقطه مقابل فعالیت واحدهای صنعتی است زیرا میزان تولید آن‌ها با توجه به چالش تامین مواد اولیه رو به کاهش است و تولیدکنندگان یکی پس از دیگری از میدان رقابت خارج می‌شوند. لازم به ذکر است که اگر واسطه‌گران در بازار فعالیت نداشته باشند، صنعتگران ایرانی از این ظرفیت برخوردار هستند که تولید خود را افزایش دهند و علاوه بر تامین نیاز بازار داخلی، حضور فعال‌تری در بازارهای صادراتی داشته باشند.
این تولیدکننده شمش سرب در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه که چرا شرکت‌های خصوصی فعال در صنعت سرب همانند شرکت‌های دولتی در صنایع مختلف رشد نیافته‌اند، گفت: برخلاف باور افراد، در حال حاضر دو سرمایه‌گذار بزرگ خصوصی در صنعت سرب فعالیت دارند که با واردات خاک معدنی از کشور ترکیه، عملکرد خوبی در زمینه تولید و فروش ثبت کردهاند. در واقع رشد واحدهای تولیدکننده سرب در کشور، به تامین اقتصادی مواد اولیه در بلندمدت گره خورده است و تا زمانی که حاشیه سود تولیدکنندگان کمتر از هزینههای آن‌ها باشد، نمی‌توان انتظار توسعه صنعت سرب را داشت.
سرب صنعتی سودآور
این فعال صنعت سرب در رابطه با متغیرهای تاثیر‌گذار بر هزینههای واحدهای تولیدی سرب، یادآور شد: کاهش برخی از هزینهها همانند انرژی و مالیات از عهده تولیدکنندگان خارج است اما در خصوص فرایندهای تولید این امکان وجود دارد که با خرید مواد اولیه باکیفیت، راندمان خطوط تولید را افزایش داد و از تحمیل خسارات مالی هنگفت جلوگیری کرد. متاسفانه سرنوشت برخی از واحدهای تولیدی که موفق به تامین خاک معدنی با عیار بالا و قیمت مناسب نشده‌اند، به تعطیلی ختم شده است. این در حالی است که اگر اخلالی در فعالیت تولیدکنندگان سرب به وجود نیاید و آن‌ها در زمینه تولید با چالشی مواجه نباشند، صنعت سرب جزو صنایع سودآور کشور محسوب می‌شود که گردش مالی مناسب آن می‌تواند نقش بسزایی در رشد اقتصادی کشور ایفا کند. لازم به ذکر است که علی‌رغم اهمیت بالای صنعت سرب، حمایتی از فعالان این صنعت به عمل نمی‌آید و برخی از افراد به دلیل ارائه مشوق‌های بیشتر از سوی کشورهای خارجی، تمایل به مهاجرت دارند. به عنوان مثال، در سال ۱۴۰۰ پیشنهادی از سوی امارات متحده عربی به ما ارائه شد که اگر طرحی با توجیه اقتصادی مناسب برای تولید سرب در اختیار داشته باشیم، این کشور ۹۰ درصد هزینههای احداث و راه‌اندازی کارخانه را متقبل شده و در زمینه‌های مختلف از تولیدکننده حمایت خواهد کرد. به همین دلیل اگر دولت ایران رویکرد حمایت از صنایع داخلی را در پیش بگیرد، می‌توان از مهاجرت کارشناسان و افراد متخصص به کشورهای خارجی جلوگیری کرد و با استفاده از اید‌ه‌ها و طرح‌های نوآورانه جوانان خلاق این مرزوبوم، شاهد توسعه صنعت کشور و افزایش آمار اشتغال‌زایی باشیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به چالش‌های مطرح شده، پیش‌بینی ما این است که در آینده میزان تولید شمش سرب کشور برخلاف تقاضای آن کاهش یابد. این در حالی است که اگر شاهد رشد تولید محصولات باشیم، تولیدکنندگان می‌توانند با صادرات شمش سرب ارزآوری قابل‌توجهی برای کشور داشته باشند؛ چراکه قیمت شمش سرب تصفیه نشده ۱۱۰ تا ۱۲۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم و شمش تصفیه شده معمولی در بازارهای داخلی ۱۵۰ تا ۱۷۰ هزار تومان است که در بازارهای صادراتی قیمت شمش سرب تصفیه شده به ۱۹۰ تا ۲۰۰ هزار به ازای هر کیلوگرم می‌رسد.
انتهای پیام//
