تولید جهانی روی معدنی در سال ۲۰۲۱، به حدود ۱۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن رسید که رشد حدود ۴ درصدی را نسبت به سال قبل از آن نشان میدهد. اگرچه تولید معدنی در این سال رشد داشت اما کاهش میزان تولید بازیافتی موجب شد تا مجموع تولید روی تصفیه شده در سال ۲۰۲۱، تفاوت چندانی با سال ۲۰۲۰ نداشته باشد. افزایش تولید معدنی در سال ۲۰۲۱، در واقع جبران افتی بود که با شیوع ویروس کرونا در ۳۱ دسامبر سال ۲۰۲۰ و با اعمال قرنطینههای سراسری با هدف محدود کردن گسترش همهگیری رخ داد. کاهش شدید فعالیتهای اقتصادی در نتیجه اعمال قرنطینه و تعطیلیهای سراسری، بازار روی را نیز مانند بسیاری دیگر از فلزات تحت فشار قرار داده بود که کاهش این فشارها در سال ۲۰۲۱، تولید معدنی روی را به سطوح قبل از همهگیری بازگرداند.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از روابط عمومی شرکت مشاوره اقتصادی آرمان آتورپات، روی بیست و سومین عنصر فراوان در پوسته زمین به شمار میرود و اسفالریت، کانی اصلی روی در جهان است. بیش از ۹۵ درصد روی جهان از روی سولفید تولید میشود. کنسانتره روی، حاوی ۲۵ تا ۳۰ درصد یا بیشتر گوگرد و مقادیر مختلف آهن، سرب و نقره و سایر مواد معدنی است. روی معدنی با کمک روشهای پیرومتالورژی و هیدرومتالورژی قابل تحصیل است که امروزه بیش از ۹۰ درصد روی تولیدی در جهان، با روش هیدرومتالورژی استحصال میشود.
شمشهای روی ممکن اسـت دارای درجات مختلفــی باشنـــد کـــه عیــار بــالا «HG» حــاوی ۹۹.۹۵درصــد و عیـــار ویــــژه «SHG» حـــاوی ۹۹.۹۹درصد روی است. مجموع ذخایر جهانی روی حدود ۲۵۰میلیون تن برآورد شده است. معادن زیرزمینی ۶۴ درصد، معادن ترکیبی زیرزمینی – روباز ۲۱ درصد و معادن روباز ۱۵ درصد از کل تولید روی را تشکیل میدهند.نمودار ۱، تولید معدنی روی (اولیه) و تولید بازیافتی روی (ثانویه) را طی سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ نشان میدهد. تولید روی تصفیه شده در سالهای مذکور با شیب ملایم روند صعودی داشته است. و از ۱۳میلیون و ۵۳۴ هزار تن در سال ۲۰۱۷ به ۱۳میلیون و ۸۳۴ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسید.
تولید معدنی روی به دلیل محدودیتها و قرنطینههای مرتبط با کرونا، پس از کاهش ۵.۹درصدی در سال ۲۰۲۰، به حدود ۱۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تن رسید که بخشی از این کاهش در سال ۲۰۲۱ جبران شد و تا محدوده ۱۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن رشد کرد. تولید معدنی روی از حدود ۱۲میلیون و ۶۸۳ هزار تن در سال ۲۰۱۷، به ۱۲ میلیون و ۷۹۰هـــزار تــن در ســال ۲۰۲۱ افزایـــش یافــت و میانگین نرخ رشد سالیانه تولید معـدنی روی طی دوره زمانی مورد بررسی حدود یک درصد برآورد میشــود. حال اینکه تولیـد روی بازیافتـی در ایــن بــازه، دچــار نوسانات مختلفی بــوده و بیشینه مقدار حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تنی را در سال ۲۰۲۰ و کمینه مقدار حدود ۴۰۰هزار تنی را در سال ۲۰۱۸ تجربه کرده است.
بر اساس دادههای گروه بینالمللی مطالعات سرب و روی «ILZSG»، تولید جهانی روی تصفیه شده در سال ۲۰۲۱ به ۱۳ میلیون و ۸۵۰ هزار تن افزایش یافت که ۰.۶ درصد بیشتر از ۱۳ میلیون و ۷۷۰ هزار تن در سال ۲۰۲۰ بود .با نگاهی به آینده، انتظار میرود تولید روی در سال های آتی (۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵) با نرخ رشد سالیانه ۲.۱ درصد افزایش یافته و در سال ۲۰۲۵ به ۱۳ میلیون و ۹۰۰هزار تن برسد. ایالات متحده، هند، استرالیا و مکزیک، نقش اصلی را در تحقق این رشد ایفا خواهند کرد. انتظار می رود تولید این کشورها از ۳.۶ سه میلیون و ۶۰۰ هزار تن در سال ۲۰۲۱، به چهار میلیون و ۲۰۰ هزار تن در سال ۲۰۲۵ افزایش یابد. همیچنین پیشبینی این موسسه برای تولید روی برای سال ۲۰۲۲، معادل ۱۴ میلیون و ۴۰۰ هزار تن است که از انتظار رشد ۲.۵ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۱ حکایت دارد.
همانطور که در نمودار ۱ قابل مشاهده است، عمده روی تولید شده در جهان از منابع معدنی بوده و در بازه مورد بررسی تنها سالانه حدود ۷درصد از مجموع روی تولید شده، از منابع ثانویه تامین شده است. بنابراین تولید معدنی نقش اصلی را در تامین روی جهانی دارد؛ اگرچه مقداری از مواد اولیه صنایع تولید شمش روی از محل بازیافت این فلز حاصل میشود. مجموع تولید سالانه شمش روی از منابع اولیه و ثانویه در تمامی سالها در بازه مورد بررسی، بیش از ۱۳میلیون تن بوده که در برخی سالها به ۱۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تن نیز رسیده است. کمینه میزان تولید مربوط به سال ۲۰۱۸ با مقدار حدود ۱۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تن و بیشترین مقدار نیز مربوط به سال ۲۰۲۱ با حدود ۱۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تن میشود.
افزایش تولید کل در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۲۰۱۹، ناشی از افزایش قابل توجه بازیافت بوده که افت تولید معدنی را جبران کرده است. گفتنی است آمار مناسب تولید روی در سه فصل نخست سال ۲۰۲۱، موجب شده است تا تولیدکنندگان معدنی به منظور حفظ سطوح قیمتی، عرضه خود را محدود کنند. بهنظر میرسد در صورت اطمینان از تقاضا، عرضه بیشتر روی نیز در این سال مقدور بوده است.
چین، بزرگترین تولیدکننده معدنی روی
بزرگترین تولیدکنندگان معدنی شمش روی جهان در سال ۲۰۲۱ را چین با چهار میلیون و ۲۰۰هزار تن، پرو با یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن و استرالیا با یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن تشکیل میدهنـــد. همــانطــور کـه در نمـودار ۲ مشخص است، چین با میانگین سهم ۳۳ درصدی از تولید روی معدنی در بازه مورد بررسی، با اختلاف قابل توجه بیشترین سهم از تولید این ماده را در اختیار دارد. به طور متوسط، میزان نرخ رشد سالیانه تولید روی معدنی چین در بازه مورد بررسی حدود ۴ درصد است. تولید روی تصفیه شده چین با افزایش یک درصدی نسبت به سال ۲۰۲۰، به حدود ۶ میلیون و ۴۱۰ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسیده است. در نمودار ۲ میانگین سهم کشورهای مختلف از تولید روی معدنی جهان قابل مشاهده است.
تولید فلزات صنعتی به دلیل تنش شدید تجاری در سال ۲۰۱۸ بین ایالات متحده و چین تحت تاثیر قرار گرفت. بزرگترین اقتصادهای جهان از اوایل سال ۲۰۱۸ درگیر اختلاف تعرفهها شدند که چشمانداز تقاضا برای فلزات صنعتی را کاهش داد و قیمتها را پایین آورد. در سال ۲۰۱۸، تولید روی در چین به چهار میلیون و ۳۰۰ هزار تن کاهش یافت که ۴.۶ درصد کمتر از سال ۲۰۱۷ بود.
همان طور که در نمودار ۲ قابل مشاهده است، پرو و استرالیا پس از چین، بزرگترین تولیدکنندگان روی معدنی در جهان به شمار میروند. استرالیا دارای بزرگترین ذخایر روی در جهان است. در سال ۲۰۱۹، بازیابی و احیای سطح تولید در معدن شرکت «MMG» به نام «Dugald River» و آغاز دوباره فعالیت معدن شرکت گلنگور به نام «Lady Lorreta»، منجر به افزایش ۱۴ درصدی تولید روی استرالیا شد؛ ضمن اینکه در سال ۲۰۲۰، صنعت تولید روی استرالیا تا حد زیادی از تاثیرات ناشی از همهگیری کرونا مصون ماند. زیرا دولت استرالیا استخراج معادن را به عنوان یک فعالیت ضروری شناسایی کرده و اقدامات قرنطینه را به سختی آنچه در سایر کشورها مشاهده شد، اعمال نکرد.
استرالیــا و هنـــد، محرکهـــای اصلی افزایش تولیــد معــدن روی در سالهــای اخیــر بودهاند. ۱۰تولیدکننده برتر کنسانتره روی، بیش از ۸۰ درصد از کل تولید جهانی را به خود اختصاص دادهاند که از این بین کشورهای ایالات متحده، مکزیک، هند و قزاقستان سهم محسوستری دارند.