احمدرضا بیرجندی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» بیان کرد: قیمت‌گذاری دستوری مواد اولیه مورد نیاز در کل زنجیره فولاد و ناهماهنگی‌های موجود در این زمینه، منجر به ایجاد یک سری بی‌نظمی در سطح بازار شده است. از سوی دیگر، سرمایه‌گذاری‌های لازم در صنعت برق کشور طی ۲۰ سال اخیر صورت نپذیرفته و این در حالی است که بسیاری از واحدهای ریخته‌گری فولادی که از کوره‌های القایی در خطوط تولید خود استفاده می‌کنند، نیازمند تامین برق کافی برای اجرای طرح‌های توسعه خود هستند. برق، نقش بسزایی در ادامه حیات واحدهای ریخته‌گری اعم از آهنی و غیر آهنی دارد و بر همین اساس باید سرمایه‌گذاری‌های کافی در شهرک‌های صنعتی برای تامین برق صورت پذیرد. در واقع یکی از دلایل مهم رکود حاکم بر بازار محصولات فولادی و همچنین توسعه نیافتن بسیاری از واحدهای فعال تولیدی، عدم تامین برق مورد نیاز است که این معضل می‌تواند در آینده نیز خطرآفرین واقع شود.
کاهش محسوس نیروی انسانی در واحدهای القایی
وی افزود: از آنجایی که فعالیت در صنعت ریخته‌گری با سختی‌های فراوانی همراه است و حرارت بالای انواع کوره‌های ریخته‌گری شرایط کار را طاقتفرسا می‌کند، متاسفانه شاهد کاهش نیروی انسانی مورد نیاز جهت فعالیت مستمر در این واحدها هستیم. در حالی که پیش از این، بسیاری از افراد مشتاق به حضور در بخش تولید به ویژه صنایع فولادی بودند و متاسفانه در حال حاضر میل و انگیزه کافی جهت فعالیت در این زمینه به شدت کاهش یافته است. کمبود نیروی انسانی متخصص، معضل بزرگی است که گریبان‌گیر نه تنها صنایع فولادی بلکه اکثر صنایع شده است و مشخص نیست که در آینده این مشکل چگونه مرتفع خواهد شد.
رئیس هیئت مدیره صنایع ریخته‌گری سپاهان پایدار عنوان کرد: اگرچه افزایش قیمت گاز نیز بر عملکرد واحدهای ریخته‌گری تاثیرگذار بوده است اما با توجه به اینکه از کوره‌های القایی در خط تولید بهره می‌بریم، نقش انرژی برق از گاز در تولید انواع قطعات فولادی را پررنگ‌تر ارزیابی می‌کنیم. ما چندین سال است که به دنبال اجرای طرح‌های توسعه و افزایش ظرفیت تولید در مجموعه هستیم اما متاسفانه به دلیل تامین نشدن برق کافی، موفق به اجرای آن‌ها نشده‌ایم.
بیرجندی در خصوص تامین مواد اولیه و چالش‌های موجود در این زمینه، مطرح کرد: ما از آهن اسفنجی در تولید قطعات فولادی استفاده می‌کنیم. در حالی که می‌توانیم از ضایعات آهنی نیز برای تولید استفاده کنیم اما از آنجایی که قیمت قراضه طی ماههای اخیر همواره با نوسان همراه بوده و همچنین یک متولی خاص برای آن در داخل کشور تعریف نشده است، تولید با استفاده از ضایعات صرفه اقتصادی ندارد. بر همین اساس بسیاری از واحدهای فولادی که از آهن اسفنجی در تولید محصولات خود استفاده می‌کنند، میتوانند حداقل حاشیه سود را برای فروش خود در نظر بگیرند. البته ذکر این نکته حائز اهمیت است که برخی از واحدهای تولیدی در حال استفاده همزمان از آهن اسفنجی، سفاله آهن و قراضه آهنی به صورت ترکیبی هستند اما از آنجایی که ضایعات آهنی حاوی ترکیبات مختلفی است و همچنین سفاله آهن ممکن است حاوی کروم باشد و یکپارچگی موجود نیز از بین برود، بنابراین بسیاری از واحدهای القایی ترجیح می‌دهند که از آهن اسفنجی در خطوط تولید خود استفاده کنند.
بازار قراضه آهنی متولی ندارد!
وی در همین راستا ادامه داد: از آنجایی که عرضه آهن اسفنجی در بورس کالای ایران در تناژ بالا صورت می‌پذیرد، بسیاری از واحدهای کوچک تولیدی توانایی تامین نقدینگی لازم جهت خرید ماده اولیه مورد نیاز را ندارند و بر همین اساس ناچار به خرید ماده اولیه مورد نیاز با قیمت بیشتر از واسطه‌ها در سطح بازار می‌شوند. تولید و همچنین فروش محصول در چنین شرایطی مقرون به صرفه نیست و البته چاره‌ای هم برای رفع این معضل اندیشیده نشده است. از سوی دیگر، فرمول قیمت‌گذاری مشخصی برای قراضه آهنی نیز در داخل کشور تعریف نشده و قیمت‌ها همواره با نوسان همراه بوده است. در یک نگاه کلی، واحدهای کوچک القایی با چالش اساسی تامین ماده اولیه دست و پنجه نرم می‌کنند و این مسئله بر عملکرد آن‌ها تاثیر مستقیم گذاشته است.
رئیس هیئت مدیره صنایع ریخته‌گری سپاهان پایدار ضمن تاکید بر مقوله آموزش، تصریح کرد: آموزش، مسئله مهمی است که باید در دستور کار بخش‌های مرتبط قرار بگیرد. از آنجایی که صنایع مادر همچون ریخته‌گری، فولاد و… مستلزم آموزش و البته کسب تجربه در گذر زمان است، بنابراین توسعه آموزش می‌تواند بسیار تاثیرگذار در حفظ و حتی افزایش نیروی انسانی کارآمد و متخصص در این صنایع واقع شود. متاسفانه شرایط تولید در حال حاضر به نحوی است که افراد به دنبال مشاغل آسان و غیرمولد هستند و بسیاری از واحدهای تولیدی با کمبود نیروی انسانی متخصص و غیر متخصص مواجه شده‌اند.
بیرجندی در ارتباط با مشتریان این شرکت، اضافه کرد: قطعات یدکی مورد نیاز خودروسازان و همچنین برخی دستگاه‌های صنعتی، بر اساس سفارش مشتری در مجموعه صنایع ریخته‌گری سپاهان پایدار تولید می‌شود. ضمن اینکه پیش‌تر محصولات شرکت به کشور هند صادر می‌شد اما در حال حاضر فعالیتی در این حوزه نداریم.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» مبنی بر اینکه چشم‌انداز صنعت فولاد را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: شرایط صنعت فولاد در حال حاضر مناسب است اما اگر به دنبال تحقق وعده تولید ۵۵ میلیون تنی فولاد در افق ۱۴۰۴ هستیم، باید توسعه زیرساخت‌های لازم را در دستور کار خود قرار دهیم؛ چراکه در این زمینه دچار ضعف‌هایی هستیم که باید به دنبال بهبود آن‌ها باشیم. همچنین تقویت روابط بین‌المللی، مقوله بسیار مهمی است که در راستای توسعه صادرات باید مورد توجه قرار بگیرد. تحریم، یکی از مسائل تاثیرگذار در این بخش است و رفع تحریم‌ها، نقش بسزایی در بهبود شرایط موجود خواهد داشت. همچنین توسعه تکنولوژی و دانش فنی تولید انواع محصولات فولادی، مستلزم همکای با شرکت‌های پیشرفته خارجی و همچنین واردات تکنولوژی روز است که متاسفانه این مهم به دلیل شرایط تحریمی کشور امکان‌پذیر نیست.
اهمیت ثبات نرخ ارز در صنعت فولاد
این فعال صنعت فولاد در همین راستا خاطرنشان کرد: پیش از اینکه تحریم‌های مختلف سیاسی و اقتصادی علیه کشور اعمال شود، سیاست‌گذاری غیر کارشناسانه‌ای در زمینه ثابت نگه داشتن نرخ ارز در داخل وجود داشت که منجر به واردات قطعات مورد نیاز واحدهای ریخته‌گری به داخل کشور شده و میل به کارگیری از قطعات داخلی کاهش یافته بود. خوشبختانه در حال حاضر این معضل رفع شده و دلار به نرخ واقعی خود رسیده است اما به دلیل مشکلات ناشی از تحریم، قادر به صادرات محصولات خود به بازارهای بین‌المللی نیستیم. اگر به لطف و یاری خدا تحریم‌ها در آینده نزدیک رفع شود، در صورت مطالعات همه‌جانبه و کارشناسانه و همچنین کاهش تعرفههای وارداتی و صادراتی، می‌توانیم امیدوار به توسعه صنعت فولاد و تحقق تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴ باشیم.
بیرجندی در ارتباط با حمایت دولت از تولیدکنندگان بخش خصوصی، اذعان کرد: واقعیت امر این است که ما هیچ توقعی از دولت در این زمینه نداریم. همین که دولت برای ما مشکل‌تراشی نکند، می‌توانیم به مسیر خود ادامه دهیم. برای مثال، افزایش به یک باره قیمت برق، خسارات جبران‌ناپذیری را به واحدهای القایی وارد کرد. این معضل را می‌توان با افزایش قیمت بنزین مقایسه کرد که رشد سه برابری آن در سال ۱۳۹۸، چه ضررهای اقتصادی و حتی اجتماعی هولناکی را در جامعه بر جای گذاشت. بر همین اساس افزایش قیمت واحدهای القایی باید قدم به قدم در یک بازه زمانی بلندت صورت پذیرد تا هم تولیدکنندگان متحمل ضررهای اقتصادی کمتری شوند و هم بتوانند توسعه را در دستور کار خود قرار دهند. البته تحقق این امر، نیازمند سیاست‌گذاری کلان و خردمندانه مسئولان و سازمان‌های دولتی مرتبط است.
وی در خصوص نوسان قیمت فلزات آهنی و غیر آهنی در بازارهای بین‌المللی، مطرح کرد: قیمت فلزات طی پنج تا ۶ ماه اخیر، با نوسانات شدیدی در بازارهای مختلف همراه بوده و در حال حاضر قیمت جهانی فولاد، تقریبا برابر با قیمت آن در مدت مشابه سال گذشته است. برای مثال، قیمت ورق و میلگرد تا سه ماه پیش روند افزایشی داشت و در ادامه با کاهش قیمت، معادل با مدت مشابه سال گذشته شده است. این اتفاق ناشی از مسائل مرتبط با جنگ روسیه و اوکراین و همچنین بازار مسکن چین است و به نظر می‌رسد تا پایان سال جاری میلادی، با کاهش نسبی قیمت مواجه باشیم.
امیدوار به اجرای طرح‌های توسعه هستیم
رئیس هیئت مدیره صنایع ریخته‌گری سپاهان پایدار در پایان یادآور شد: واقعیت امر این است که دولت برای کاهش ضرر و زیان واحدهای القایی، هرچه سریع‌تر باید حمایت واقعی از این واحدها را در دستور کار خود قرار دهد؛ چراکه اگر فولادسازان القایی تاکنون با تمام مشکلاتی همچون کمبود مواد اولیه و انرژی به ویژه برق به فعالیت خود تداوم بخشیده‌اند، به نوعی یاری‌رسان دولت و اقتصاد کشور بوده‌اند. بنابراین نباید در خصوص توسعه واحدهای القایی کوتاهی صورت پذیرد و همچنین دولت باید نسبت به احداث واحدهای عظیم فولادی در مناطق مناسبی که امکان دسترسی به آب فراهم است، اقدام کند؛ چراکه فولاد یک صنعت انرژی‌بر به ویژه آب‌بر است و امیدوار هستیم تامین برق کافی واحدهای القایی در راستای اجرای طرح‌های توسعه هرچه سریع‌تر عملی شود.
