ظرفیت تولیدی صنعت لوله و پروفیل کشور بیش از نیاز داخلی است و در صورتی که رکود بر صنایع پایین‌دست و مصرف‌کننده حاکم شود، ممکن است شرکت‌ها نتوانند با ظرفیت اسمی و اقتصادی خود فعالیت کنند و دچار زیان‌دهی شوند. در این شرایط، صادرات می‌تواند به کمک آن‌ها بیاید و از زیان بیشتر شرکت‌ها جلوگیری کند و حتی باعث سوددهی آن‌ها شود. در حال حاضر که رکود بر بازار حاکم است، محصولات پروفیل کشور بیش از نیاز داخلی تولید می‌شوند و شرکت‌ها باید بتوانند صادرات کنند اما دستورالعمل‌ها، بخشنامه‌های بی‌موقع و بی‌برنامگی‌ها از جانب دولت و سازمان‌های دولتی، عملا کار را برای صنایع تولیدکننده پروفیل دشوار کرده و آن‌ها امیدوار هستند مسئولان با درک این وضعیت، گره‌های صادراتی را بگشایند. در خصوص این موضوع، خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» با محمود صابری، مدیرعامل شرکت گروه صنعتی تهران شرق به گپ‌وگفت نشسته است که در ادامه می‌خوانید:
گروه صنعتی تهران شرق چه جایگاهی در صنعت لوله و پروفیل دارد؟
گروه صنعتی تهران شرق شامل دو مجموعه لوله و پروفیل تهران شرق و همچنین شرکت میامی فولاد شرق است. ظرفیت دو کارخانه حدود ۷۲۰ هزار تن در سال بوده و تولید واقعی مجموعه نورد لوله و پروفیل تهران شرق با تنها یک شیفت کاری، حدود ۲۰۰ هزار تن در سال و تولید مجموعه لوله و پروفیل میامی فولاد شرق ۱۲۰ هزار تن در سال است. این شرکت انواع محصولات لوله و پروفیل را با ضخامت‌های مختلف از یک تا ۱۰ میلی‌متر تولید می‌کند. پروفیل‌های تولیدی در مجموعه، از ابعاد ۱۰ در ۲۰ سانتی‌متر تا ۳۲۰ در ۳۲۰ سانتی‌متر و لوله نیز با قطر ۰٫۵ تا ۱۶ اینچ را شامل می‌شود. در این مجموعه، حدود ۲۰۰ نفر به طور مستقیم فعالیت می‌کنند.
پروفیل‌های تولیدی در مجموعه، عمدتا مصارف ساختمانی و صنعتی دارند. همچنین لوله‌ها علاوه بر مصرف، در بخش صنعت و ساختمان، در آب‌رسانی، صنایع خودروسازی، انتقال نفت و گاز به‌کار می‌روند.
خوشبختانه محصولات مجموعه ما با کیفیت مطلوبی تولید می‌شوند؛ زیرا در کارخانه انواع آزمایش‌ها از نظر پارگی، کشش و خمش روی محصول پیش از تولید و همچنین در مراحل پس از آن نیز صورت می‌گیرد. همچنین اگر آزمایش‌های دیگری لازم باشد، بر اساس نیاز مشتریان روی محصولات انجام می‌شود.
تکنولوژی مورد استفاده در مجموعه ما تقریبا همان تکنولوژی است که بسیاری از تولیدکنندگان لوله و پروفیل در دنیا به کار می‌برند. این همان تکنولوژی که کشورهای پیشرفته اروپایی برای تولید لوله و پروفیل استفاده می‌کنند که در کشور ما نیز موجود است و تولیدکنندگان را قادر به پاسخگویی به نیازهای صنایع مصرف‌کننده کرده است. استفاده از تکنولوژی‌ها و ماشین‌آلات روز دنیا، باعث شده تولید محصولات با کیفیت بسیار بالا در مجموعه صنعتی تهران شرق عملی باشد.
با وجود رکود در بخش مصرف، مجموعه گروه صنعتی تهران شرق تلاش کرده است با تولید محصولات جدید و کیفیت بالا، از نظر تولید و فروش رو به جلو حرکت کند. بخشی از محصولات تولیدی مجموعه به مصرف صنایع داخلی می‌رسد و طبعا بخشی دیگر نیز صادر می‌شود. خوشبختانه پروفیل تولیدی در شرکت، قابلیت صادرات به همه کشورها را دارد. کما اینکه در مقاطعی، توانستیم کالا به اروپا صادر کنیم که البته این امر به صورت مستقیم انجام نشد و با واسطه صورت گرفت. در حال حاضر، اکثر کشورهای همسایه ایران از عراق گرفته تا افغانستان و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، خواهان محصولات مجموعه تهران شرق هستند و توانستیم عمده صادرات پروفیل و لوله را به مقاصد کشورهای یاد شده، صادر کنیم. به طور مثال، از ابتدای سال جاری تا کنون، حدود هفت تا هشت هزار تن لوله و پروفیل تنها به مقصد قطر صادر شده و اکثر تابلوهای تبلیغاتی موجود در بزرگراه‌های این کشور و نیز نمای برخی سازه‌ها، از پروفیل‌های شرکت ما ساخته شده است. علاوه بر قطر، به عراق، افغانستان، ترکمنستان، آذربایجان، ازبکستان، ترکیه و عمان نیز صادرات داشته‌ایم.
وضعیت مصرف پروفیل در کشور چگونه است؟
طی چند سال گذشته، بودجه دولت در مورد اجرای پروژه‌های عمرانی به شدت کاهش یافته و رکود موجود را تشدید کرده است. طبیعتا صنعت پروفیل کشور نیز مانند همه صنایع، در وضعیت رکود به سر می‌برد. متاسفانه وضعیت این صنعت نسبت به سال گذشته، بحرانی‌تر شده و تنها نیمی از کارخانه‌ها فعال هستند. فعالیت بسیاری از کارخانه‌های تولید پروفیل نسبت به سال گذشته کاهش یافته است. زمانی که پروژه‌های عمرانی فعال بودند، شرکت‌های بسیاری توانستند طرح‌های توسعه‌ای خود را اجرا کنند و تولیدات خود را افزایش دهند. ایجاد رونق در تولید ساخت‌وساز، ماشین‌سازی، خودروسازی، نفت، گاز و … به عنوان مصرف‌کنندگان لوله و پروفیل، می‌تواند به تولیدکنندگان این عرصه برای افزایش تولید و رونق کمک کند. با وجود رکود در بخش مسکن و ساخت‌وساز، بخش صنعت به کمک تولیدکنندگان لوله و پروفیل آمده است.
بسیاری از تولیدکنندگان پروفیل فولادی از کمبود مواد اولیه این صنعت گلایه دارند؟ نظر شما در این خصوص چیست؟
سال ۹۷ به دلیل افزایش نرخ ارز، مشکلاتی در تامین مواد اولیه بوجود آمد؛ چراکه صنعت لوله و پروفیل در سال‌های قبل بخشی از مواد اولیه خود یعنی ورق گرم را به دلیل کمبود این ورق در کشور، از طریق واردات تامین می‌کرد و صادرات را در برابر واردات انجام می‌داد. این یعنی تولیدکنندگان لوله و پروفیل از یک سو مواد اولیه خود را به صورت ورود موقت به کشور وارد و از سوی دیگر، با فرآوری و تولید محصول، پروفیل را صادر می‌کردند. در سال گذشته، به دلیل قطع واردات و کمبود تولید ورق گرم در کشور، تولید و فروش مجموعه صنعتی تهران شرق دچار فراز و نشیب بسیاری شد.
در حال حاضر، کمبود مواد اولیه در صنعت پروفیل وجود ندارد زیرا ورق گرم به عنوان مواد اولیه صنعت لوله و پروفیل کشور با کیفیت بسیار خوبی در شرکت فولاد مبارکه تولید می‌شود. در نتیجه، تولیدکنندگان پروفیل توانستند با استفاده از مواد اولیه با کیفیت، محصولات قابل قبولی تولید و روانه بازارهای صادراتی کنند. عمده ورق‌های مورد استفاده در صنعت پروفیل‌سازی از نوع ۳۷ST یا ۲۳۵SJR هستند که برای مصارف ساختمانی و صنعتی به‌کار می‌روند. خوشبختانه کشور ما در تولید این نوع ورق‌ها به خودکفایی رسیده است. ورق‌های کمتر از ۱٫۵ میلی‌متر شامل ورق سرد یا ورق‌های روغنی هستند که تولیدکنندگان پروفیل برای استفاده از آن، محدودیت دارند. ضمن اینکه قیمت این نوع ورق‌ها از ورق گرم معمولی بالاتر است. از این رو، رقابت با دیگر تولیدکنندگان در دنیا به دلیل نازک‌تر بودن پروفیل‌های تولیدی و کمتر بودن وزن محصول آن‌ها، دشوار است. علاوه‌براین، ظرفیت تولید این نوع ورق‌ها در کشور پایین است و باید ظرفیت‌های جدیدی در این حوزه ایجاد شود.
جایگاه صنعت پروفیل ایران را در منطقه چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در کشورهای همسایه، ترکیه ظرفیت نسبتا خوبی در تولید پروفیل ایجاد کرده است. به همین دلیل، در سال‌های گذشته رقابت تولیدکنندگان پروفیل ایران با ترکیه بسیار دشوار بود. اما از سال گذشته به دلیل افزایش نرخ ارز و وجود مواد اولیه با کیفیت برای تولید در ایران، توانستیم جایگاه مناسبی در منطقه پیدا کنیم. در حال حاضر، عمده مواد اولیه صنعت پروفیل کشور در داخل تولید می‌شود و نیازی به واردات در حجم بالا نیست. اگر شرکت فولاد مبارکه بتواند ورق‌های با ضخامت کمتر از دو میلی‌متر را تولید کند و در اختیار تولیدکنندگان لوله و پروفیل قرار دهد، تولیدکنندگان این حوزه می‌توانند جایگاه خود را در منطقه تثبیت کنند.
صادرات چگونه می‌تواند به ارتقای جایگاه صنعت پروفیل ایران کمک کند؟ چه چالش‌هایی در حوزه صادرات وجود دارد؟ این چالش‌ها چگونه برطرف می‌شود؟
خوشبختانه با ظرفیت‌هایی که در شرکت فولاد مبارکه برای تولید ورق گرم راه‌اندازی شد، این شرکت توانست مواد اولیه صنعت لوله و پروفیل را به ویژه در سال ۹۸ تامین کند و بنابراین تولید مجموعه ما در ۶ ماه ابتدای سال جاری هر ماه حدودا ۲۰ هزار تن بوده است. با این وجود، در ۶ ماه ابتدای سال جاری، صادرات محصول با فراز و نشیب همراه بود اما متاسفانه به دلیل صدور دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های وزارت صمت و معاونت معدنی این وزراتخانه، مشکلات بسیاری برای صنایع پایین‌دست به وجود آمد. از جمله این دستورالعمل‌ها، الزام شرکت‌ها به عرضه در بورس بوده که طی یک تا دو مقطع زمانی، به تولیدکنندگان و صادرکنندگان صدمه زده است. هنوز هم شرکت ما در بحث صادرات با مشکل مواجه است. گرچه شرایط از سال گذشته بهتر شده اما نتوانستیم آنگونه که باید و شاید در حوزه صادرات فعالیت کنیم. البته از ابتدای سال جاری حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد از تولیدات شرکت به کشورهای همسایه صادر شده است.
طی یک سال گذشته قیمت محصولات اصلی لوله و پروفیل به شدت افزایش یافت. با این حال، صنایع تولیدی می‌توانستند به صادرات بیاندیشند و در بازارهای کشورهای همسایه، فعالیت بیشتری داشته باشند. متاسفانه، مشکلات متعددی در مسیر صادرات گریبان تولیدکنندگان را گرفته است که عمده این مشکلات به صدور بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها از سوی دولت بازمی‌گردد. بخش عمده‌ای از این دستورالعمل‌ها، کارشناسی نشده و غیر واقع‌بینانه هستند. علاوه‌براین، برخی گمرکات کشور بسیار بی‌برنامه هستند و نمی‌توان برای صادرات برنامه‌ریزی دقیقی داشت. در حال حاضر، تمام کالاهای صادراتی در گمرکات تخلیه شده‌اند و منتظر صدور مجوز ورود هستند.
بخشی از مشکلات و دست‌اندازهای صادراتی به دولت ارتباطی ندارد؛ به‌طور مثال، مشکل دیگری که صنایع صادرات‌محور با آن‌ها مواجه هستند، بسته شدن مرزهای ایران و عراق برای صاردات، به دلیل مراسم اربعین است. به این صورت که عراق مجوز ورود کالا را به بهانه برگزاری مراسم اربعین صادر نمی‌کند.
مشکل دیگری که در زمینه صادرات وجود دارد، تعرفه‌گذاری از سوی کشورهای مقصد است. اخیرا دولت عراق افزایش تعرفه واردات فولاد را دوباره مورد بررسی قرار داده و احتمال دارد پروفیل‌های فولادی ایران را جزو لیست افزایش تعرفه قرار دهد. در این زمینه لازم است سفارتخانه ایران در کشور عراق و دیگر کشورها از طریق رایزنی فعال شود و به تولیدکنندگان برای تسهیل شرایط صادراتی کمک کنند. به طوری که یک وزارتخانه متولی امور مالی صادرکنندگان شود تا بخشی از مشکلات مالی آن‌ها به کشورهای مقصد حل شود. در این صورت، با کاهش ریسک صادراتی، صادرکنندگان قادر خواهند بود گردش مالی بهتری داشته باشند و برای صادرات بیشتر ترغیب شوند. صادرات باعث می‌شود تولیدکنندگان لوله و پروفیل بتوانند میزان تولید خود را افزایش دهند و به ظرفیت اسمی خود نزدیک شوند.
در زمینه بهبود بازارهای صادراتی، آنچه که می‌تواند به تولیدکنندگان کمک کند، اطلاع‌رسانی به موقع و حمایت‌های سفارتخانه‌های ایران در دیگر کشورها است. اگر صادرکننده‌ای در هر یک از کشورهای همسایه با مشکل مواجه شود، متاسفانه سفارتخانه‌ها هیچ اقدامی نمی‌توانند برای حل آن انجام دنهد. در این خصوص تاکنون قوی عمل نکردیم و افرادی که برای انجام امور مربوطه انتخاب می‌شوند، به درستی به وظایف خود عمل نمی‌کنند.
هر اتفاقی که قرار است در حوزه صادرات رخ دهد، مانند صدور دستورالعمل جدید برای صادرات و گمرک، بسته شدن مرزها، باید از قبل اطلاع‌رسانی شود تا صادرکنندگان در جریان قرار بگیرند. متاسفانه در سال جاری، ناهماهنگی‌های بسیاری رخ داد و به همین دلیل، شرکت ما از این اتفاقات آسیب بسیاری دیده است. امیدواریم که نظارت بر گمرکات بیشتر شود و وزارت صمت نیز جلسات همفکری و همکاری بیشتری با تولیدکنندگان داشته باشد تا شرایط تولیدکنندگان بهبود یابد.
انتهای پیام//
