ژاپن، از مهم‌ترین کشورهای صادرکننده محصولات تخت مسی با میانگین ۳۱۴ هزار تن در بازه زمانی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ است که حدود ۲۲ درصد از کل مس مصرفی در این کشور را تشکیل می‌دهد. میانگین حجم صادرات و واردات برای این کشور نیز به ترتیب در حدود ۱۲۹ هزار تن و ۳۷ هزار تن است. بررسی موجودی انبار برای یک کالا اهمیت زیادی دارد و شاخص‌های مهمی از جمله ترازنامه، سود و ضرر مالی و مشکلات موجود در بازار محصول موردنظر می‌تواند در موجودی انبار تاثیرگذار باشد. در صورتی که رشد تولید و تغییرات موجودی انبار خلاف جهت یکدیگر حرکت کنند، می‌توان گفت تعادل بین عرضه و تقاضا از بین رفته است. زمانی که نقص در عرضه یک کالا وجود داشته باشد، تغییرات هم‌جهت این دو شاخص وجود خواهد داشت. به عنوان مثال، مانند روندی که در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ برای ژاپن مشاهده شد و کاهش موجودی انبار همراه با کاهش رشد تولید بوده است.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از روابط عمومی شرکت مشاوره اقتصادی آرمان آتورپات، امروزه با توجه به افزایش تولید و مصرف لوازم برقی خانگی مانند ماشین ظرف‌شویی، یخچال، دستگاه تصفیه هوا و همچنین استفاده از وسایل الکترونیکی مانند کامپیوترها و گوشی‌های همراه که از مس به عنوان ماده مصرفی استفاده می‌شود، باعث شده است تا تقاضا برای مس در سطح جهانی رو به افزایش باشد. از مهم‌ترین کشورهای مصرف‌کننده مس در جهان، می‌توان به کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا، چین، کره جنوبی و ژاپن اشاره کرد. طبق گزارش «IWCC»، حجم کل مس مصرفی در جهان به طور میانگین برای بازه سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱، برابر با ۲۷میلیون و ۸۵۵ هزار تن بوده که ۵ درصد از آن سهم ژاپن است.
افزایش تقاضا برای مس به معنی تولید محصولات اولیه از جمله سیم، میله، لوله، ورق و شمش است که در مراحل بعدی به محصولات نهایی تبدیل شده و یا در ساخت محصولات دیگر به کار می‌روند. مس در بازار به شکل‌های مختلفی از جمله مس کار نشده، کنسانتره و قراضه تبادل می‌شود اما بیشترین تقاضا و کاربرد مس در کارخانه‌ها، همواره برای مس تصفیه شده بوده و مرجع تعیین قیمت برای مس معامله شده در شکل‌های دیگر است. دفتر جهانی آمار فلزات اعلام کرد که ژاپن حدود یک میلیون و ۵۲۰ هزار تن مس تصفیه شده در سال ۲۰۲۱ تولید کرد که در مقایسه با سال قبل از آن، ۶۰ هزار تن کاهش داشته است و در مقابل، مصرف مس تصفیه شده افزایش یافته و به ۹۰۹ هزار و ۴۰۰ تن رسیده است. محصولات تخت مسی نیز یکی از تولیدات مهم ژاپن است که بخش زیادی از آن به دیگر کشورها صادر می‌شود. میزان متوسط مس مصرفی سالیانه در بازه زمانی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ طبق گزارش «IWCC»، برابر با یک میلیون و ۳۹۶ هزار تن مس بوده است و میزان تولید محصولات تخت مسی برای همین بازه که در نمودار یک نشان داده شده، به طور میانگین در حدود ۳۱۴ هزار تن بوده است که حدود ۲۲ درصد از کل مس مصرفی این کشور را تشکیل می‌دهد.
کاربردهای محصولات تخت مسی
محصولات تخت در قالب ورق، فویل، کویل و صفحه دسته‌بندی می‌شوند. از مزایای مس می‌توان به هدایت حرارتی و الکتریکی آن اشاره کرد که موجب کاربرد انواع ورق‌های مسی آلیاژی جهت افزایش خواص خوردگی در آلیاژهای آلومینیوم با تشکیل پدیده کرم سه ظرفیتی «TCP» شده است و به دلیل انعطاف‌پذیری و چقرمگی بالای مس، می‌توان این محصولات را در انواع ضخامت‌ها تولید کرد. به دلیل همین ویژگی، ورق و فویل‌های مسی در صنعت برق و ساختمان‌سازی به کار می‌روند و تمامی سیم‌های ساختمانی موجود در بازار از مس ساخته شده‌اند. آلیاژ مس کم فسفر اکسید شده «DLP»، به دلیل دستیابی به آلیاژی عاری از اکسیژن قابلیت بالایی در جوشکاری دارد و در صنایع برودتی، حرارتی و تولید لوازم‌خانگی به کار می‌رود و آلیاژ برنز در ساخت پره‌های رادیاتور و توربین‌های کوچک کاربرد دارد. از دیگر کاربردهای مس می‌توان به صنایع خودروسازی، پزشکی، هنر، ابزار الکتریکی، دریایی و سیستم‌های تهویه اشاره کرد.
آلمان در جایگاه نخست بازار جهانی تجارت محصولات تخت قرار دارد که ۳۰ درصد از صادرات این محصولات در جهان به آن تعلق دارد و بعد از آلمان می‌توان به ژاپن، چین و کره جنوبی، از جمله بزرگ‌ترین کشورهای صادرکننده اشاره کرد و ۵۷ درصد از صادرات محصولات تخت در جهان به واسطه این کشورها انجام می‌شود. در ژاپن تولید محصولات تخت مسی همواره بیشتر از تقاضا برای آن بوده است و همان طور که گفته شد، ژاپن از جمله کشورهای مهم صادرکننده است و با بررسی داده‌های آماری واردات و صادرات حاصل از «UN ComTrade» برای محصولات تخت مسی، به صورت خالص و آلیاژی از جمله ورق، صفحه و فویل در بازه زمانی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱، مشخص شد که میانگین صادرات و واردات این محصولات به ترتیب در حدود ۱۲۹ هزار تن و ۳۷ هزار تن است. از سوی دیگر، حجم صادرات ۳.۵ برابر واردات ارزیابی می‌شود که نشان‌دهنده تولید بیش از حد مورد نیاز در این کشور است.
بررسی روند تغییرات موجودی انبار در بازار ژاپن
موجودی انبار برای یک کالا می‌تواند به میزان زیادی روی تعیین قیمت کالا، تراز‌نامه‌ها و میزان سود یا ضرر مالی تاثیرگذار باشد و به همین دلیل بررسی آن اهمیت ویژه‌ای دارد. همواره بخشی از کالاهای تولید شده در یک کشور در انبارها نگهداری می‌شوند که با اختلاف مصرف واقعی و مصرف ظاهری می‌توان آن را بررسی کرد.
با استفاده از این داده‌ها و به دست آوردن میزان تقاضا و حجم تولید، بر اساس گزارش «USGS» می‌توان به موجودی انبار ژاپن که در نمودار دو نشان داده شده است، دست پیدا کرد. بر اساس نمودار یک، بیشترین میزان تولید محصولات تخت مسی در ژاپن در سال ۲۰۱۸ و برابر ۴۳۹ هزار تن بوده است و به طور کلی در طول سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱، تغییرات موجودی محصولات تخت در انبارهای ژاپن اکثر مواقع روند مثبت داشته است که می‌توان با بیشتر بودن میزان تولید از تقاضا آن را توجیه کرد اما در سه سال اخیر این روند منفی بوده است. همچنین با توجه به اینکه اعداد گزارش شده مقادیر بزرگی نیست، می‌توان حدس زد که داده‌های به دست آمده مربوط به موجودی انبار بازرگانان است.
در صورت منفی بودن موجودی انبار، مشخص است که سمت تقاضا فعال بوده و از میزان تولید بیشتر است و در این حالت، روند رشد تولید و تغییرات موجودی انبار خلاف جهت هم هستند. به عنوان مثال، در صورتی که تقاضا افزایش پیدا کند، می‌توان با کاهش موجودی انبار و افزایش تولید، آن را برآورد کرد. زمانی که شوک منفی بخش عرضه تولید و فروش را تحت تاثیر قرار دهد، در دوره‌های اولیه با وجود اینکه رشد تولید را کاهش می‌دهد، رشد فروش را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد و همین امر باعث کاهش موجودی انبار محصولات نهایی می‌شود. از این رو زمانی که کاهش رشد تولید با کاهش موجودی انبار همراه باشد (مانند سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ در ژاپن)، می‌توان گفت که شوک وارد شده از بخش عرضه است و عامل اصلی متوقف‌کننده رشد را باید از سمت عرضه ارزیابی کرد.
