احمد فغفوری در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، اظهار داشـت: در سال ۱۳۷۸ تولید شمش روی را به طور رسمی آغاز کردیم که البته در آن زمان، میزان تولید و مواد اولیه دریافتی تناسبی با وضعیت کنونی نداشت.
وی تاکید کرد: در ابتدای فعالیت، مواد اولیه یا همان خاک معدنی برای تولید شمش روی را از معدن انگوران دریافت می‌کردیم که البته همان زمان به دلیل عیار بالای خاک معدن انگوران، نه تنها سهمیه‌ای برای دریافت مواد اولیه وجود نداشت بلکه به هر میزانی که هر واحد تولیدی شمش روی، توان تولید داشت، خاک معدنی تعلق می‌گرفت.
مدیرعامل کاوشگران روی زنجان، ادامه داد: اساسا با بهره‌برداری گسترده و صنعتی از معدن انگوران بود که شرکت‌های تولیدکننده شمش روی زایش فراوان داشتند؛ به طوری که نسبت به ظرفیت معدن انگوران و عیار خاک آن، باز هم کمبود تولیدکننده وجود داشت! این در حالی است که وضعیت کنونی از لحاظ فراوانی خاک معدنی و عیار آن، به هیچ عنوان با آن زمان قابل مقایسه نیست.
عدم وجود تکنولوژی وجه اشتراک دیروز و امروز
احمد فغفوری بیان کرد: یکی از دلایل اصلی کمبود مواد اولیه برای تولید شمش روی، عدم وجود تکنولوژی است. در زمان گذشته، با وجود وفور مواد معدنی، تکنولوژی به اندازه امروز ارتقا پیدا نکرده بود و همه تولیدکنندگان، طراحی کارخانه‌های خود را طبق یک الگوریتم ثابت و با توجه به ظرفیت‌های تکنولوژیکی وارد شده در آن زمان تعریف و طراحی می‌کردند. اکنون نیز باتوجه به ذخایر رو به اتمام معدن انگوران، احتیاج به تکنولوژی‌های روز دنیا برای بهره‌برداری از معادن دیگر، احساس می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: در آن زمان بسیاری از تولیدکنندگان که اکثرا در شهر زنجان ساکن بودند، روش‌های تولید شمش روی را بر پایه ظرفیت‌های حقیقی معدن انگوران طراحی می‌کردند. لذا با وجود خاک اکسیدی معدن انگوران که دارای عیار بیش از ۴۰ درصد بود، نیاز به تجهیزات و تکنولوژی پیشرفته برای تولید شمش روی هرگز احساس نمی‌شد.
مدیرعامل کاوشگران روی زنجان، اضافه کرد: اکنون تولیدکنندگان روزهای پایانی حیات معدن انگوران را به نظاره نشسته‌اند و برای معادن دیگر باید تدابیر تازه‌ای اندیشیده شود. اگر طی سال‌های دور، برای تولید شمش روی از خاک معدن انگوران، نیازی به تکنولوژی پیشرفته نبود، امروزه ضرورت دستیابی به تکنولوژی جدید و تغییر معیارهای بنیادین سیستم تولید شمش، مهم و ضروری شده است. بنابراین با توجه به مشکلات و عدم سرمایه‌گذاری در چنین روزهایی، انتظار افزایش تولید شمش روی بر اساس مقیاس‌های بین‌المللی، شبیه به یک شوخی شده است.
فغفوری یادآور شد: عدم وجود منابع کافی در معدن انگوران باعث شد که اکثریت تولیدکنندگان برای تامین منابع جدید به کشوری مثل ترکیه روی بیاروند؛ اما به دلیل اینکه منابع معدنی این کشور نیز محدود است، احتمال این وجود دارد که سهم ما از این معادن، کاهش یابد. بنابراین، باید دیر یا زود باید فکری اساسی در این زمینه صورت گیرد.
وی ادامه داد: نزدیک به ۲۰ درصد از مواد اولیه مورد نیاز شرکت را از معدن انگوران تامین و بقیه را بسته به شرایط بازار، هم از داخل و هم خارج کشور تهیه می‌کنیم.
ابرمشکل تامین ارز
مدیرعامل کاوشگران روی زنجان، اشاره کرد: مشکل واردات خاک آنچنان هم که به نظر می‌رسد ساده نیست؛ چون ما با ابرمشکلی به نام تامین ارز لازم برای واردات مواجه هستیم و این به خودی خود چالش‌های زیادی را ایجاد کرده است.
فغفوری تصریح کرد: عیار خاک وارداتی به طور میانگین حدود ۱۵ درصد است با این حال، ما برای تولید شمش روی از عیار مخلوط استفاده می‌کنیم؛ یعنی خاک با عیار بالا (تا حدود ۲۰ درصد) و خاک با عیار پایین (تا حدود ۶ درصد) را در هم مخلوط می‌کنیم.
مدیرعامل کاوشگران روی زنجان، بیان کرد: اصولا باطله‌های (کیک فیلتر) حاصل از فرآیند استحصال فلز روی پس از بازفرآوری مجدد با متوسط عیار ۶ درصد توسط کارخانه، با عیار ۲ درصد به کیک‌خانه‌های خارج از کارخانه تحویل داده می‌شود.
بخشنامههای خلق‌الساعه‌ای
فغفوری اظهار کرد: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات ما در زمینه صادرات شمش روی، تصویب بخشنامههای متعدد دولت است؛ بخش‌نامه‌ها گاهی در مواردی آنچنان ضربه می‌زنند که کارخانه‌ای را به سمت ورشکستگی و تعطیلی سوق می‌دهند.
وی درباره چالش مازاد تولید در کشور، افزود: طبق بخشنامههای دولتی، قرار بر این است که مازاد تولید صادر نشود اما در شرایطی که بسیاری از کارخانه‌ها امکان دپوی مازاد محصول تولیدی خود را ندارد و با ممنوعیت صارداتی مواجه هستند، باید پرسید که چه تدبیری باید برای مازاد تولید اندیشید؟
مدیرعامل کاوشگران روی زنجان یادآور شد: به طور مثال، شرکت ما در بازه زمانی قصد فروش شمش روی به یک شرکت خارجی را داشت و تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای مربوطه نیز تنظیم شده بود اما متاسفانه به یک باره خبر رسید که بخش‌نامه‌ای در ممنوعیت صادرات ابلاغ شده است. بنابراین میزان ضرر تولیدکننده در چنین شرایطی ریسک سرمایه‌گذاری در این صنعت را افزایش می‌دهد.
فغفوری در پایان یادآور شد: با وجود تمام مشکلاتی که عنوان شد، در حال حاضر و در چنین شرایط سخت تولیدی، همچنان شمش روی خود را به کشورهایی مثل ترکیه، پاکستان و افغانستان صادر می‌کنیم و امیدوار هستیم که در ادامه وقفه‌ای در تولید و صادرات ایجاد نشود.
