علی بستانی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، اظهار داشـت: این مجموعه ماحصل یک پروژه پژوهشی است در سال ۸۹-۸۸ در دانشگاه تهران شروع به کار کرد. ما در سال ۹۱-۹۰ نیز برای همکاری لازم در زمینه انجام یک پروژه به سازمان زمین‌شناسی دعوت شدیم. این پروژه تا جایی پیش رفت که یک نمونه از دستگاه مدنظر این سازمان توسط گروه فناوری بِم ساخته شد اما به دلایلی این همکاری به نتیجه نهایی نرسید.
مدیرعامل شرکت بِم ادامه داد: فرآیند پژوهش مجموعه برای تکمیل دستگاه‌های نوآورانه ادامه پیدا کرد تا جایی که در سال ۹۳ به ثبت اختراع دستگاه در این زمینه منجر شد. بنابراین در همین سال موفق شدیم بر اساس اطلاعات و نتایج به دست آمده از آزمایشات، مدل‌سازی انجام دهیم و دستگاهی پیشرفته‌تر از دستگاه ساخته شده ویژه سازمان زمین‌شناسی را بسازیم.
بستانی اضافه کرد: همچنین از سال ۹۳ به مدت چهار سال، پروژه‌هایی در بحث اکتشاف آب و لایه‌های زیرسطحی انجام دادیم که در نوع خود نمونه‌های موفقی به شمار می‌روند.
مدیرعامل شرکت بِم اظهار داشت: از سال ۹۷ به بعد، بخش سرمایه‌گذاری این مجموعه فعالیت خود را آغاز کرد. تا امروز در قالب نزدیک ۳۰ تا ۳۵ پروژه در حوزه‌های مختلف فلزی و غیرفلزی، در داخل و خارج از کشور مشارکت داشته‌ایم.
بستانی با اشاره به انجام پروژه‌های متنوع توسط شرکت بِم در زمینه‌های مختلف معدنی، اشاره کرد: در حوزه طلا، مس و زغال‌سنگ بیش از پنج پروژه را به اتمام رساندیم و با توجه به کسب موفقیت در این زمینه، به دنبال افزایش سطح رقابت‌پذیری بین‌المللی هستیم.
مدیرعامل شرکت بِم با اشاره به فعالیت‌های بین‌المللی این مجموعه، عنوان کرد: در سال ۹۸ به فاز همکاری‌های بین‌المللی با برخی کشورها از جمله ترکیه و عمان وارد شدیم و در ادامه برای ارتقای سیستم کلی مجموعه قصد داریم به بازار آفریقا نیز راه یابیم؛ زیراکه مجموعه ما همواره برای ارتقای سطح دانش فنی و رقابت‌پذیری بین‌المللی تلاش می‌کند.
بستانی درباره حضور این شرکت در کشور عمان، توضیح داد: عمان کشوری رو به توسعه است؛ در ضمن ما با شیعیان این کشور ارتباط خیلی خوب و برادرانه‌ای داریم و پذیرش ما در جامعه آن‌ها به لحاظ فرهنگی راحت‌‌تر از کشورهای غربی است. علاوهبراین آشنایی با یک سرمایه‌گذار علاقه‌مند به کارهای علمی در عمان منجر به همکاری مستمر و در نهایت، راه‌اندازی شعبه‌ای از مجموعه ما در آن کشور شد.
وی افزود: با توجه به فضای معدنی مطلوب در کشور عمان برای کارهای جدید، در شش ماه گذشته، به پنج پروژه معدنی در رابطه با سنگ کرومیت ورود کردیم که در مقایسه با داخل، نشاندهنده فضای مناسبتر برای فعالیت در این حوزه است. بنابراین فضای رقابتی موجود در کشور عمان به شکلی است که شرکت‌های تازه وارد نیز امکان رقابت با سایر رقبا را دارند.
مدیرعامل شرکت بِم با اشاره به فضای همکاری‌ها در کشور ترکیه، یادآور شد: کشور ترکیه نیز به دلیل وجود معادن متعدد، رشد و رقابت‌پذیری شرکت‌های معدنی را افزایش می‌دهد. همچنین به دلیل پتانسیل بالای معدنی این کشور، سرمایه‌گذاری در این حوزه به سود هر مجموعه‌ای است که قصد ورود به این بازار را دارد.
کرومیت کاربرد وسیعی دارد
بستانی با اشاره به بزرگ‌ترین پروژه انجام شده این مجموعه، بیان کرد: بزرگ‌ترین پروژه انجام شده داخلی توسط گروه فناوری بِم، شناسایی ۶۰ هزار هکتار لایه‌های سطحی و عمقی کشاورزی در دشت برالانه بود که در اواخر زمستان سال گذشته به پایان رسید. علاوهبراین تعداد مشخصی پروژه سنگ کرومیت را به سرانجام رساندیم که با توجه به خواص منحصربه‌فرد این ماده معدنی و دشواری اکتشاف آن، از دستگاه‌های خود پاسخ خوبی را دریافت کردیم؛ در مورد رفع اندک خطاهای موجود در برخی بخش‌ها نیز برنامه‌هایی تدوین شده است.
مدیرعامل شرکت بِم به کاربرد وسیع کرومیت اشاره کرد و یادآور شد: کرومیت در بخش های مختلف صنایع از آبکاری و فلزکاری تا مقاوم‌سازی استیل، بدنه هواپیما، ضد زنگ‌سازی، رنگ‌سازی و… کارکرد دارد. علیرغم وجود منابع ارزشمند کرومیت در کشور، متاسفانه به دلیل روش‌های اکتشافی نادرست، بسترهای مناسبی برای تولید این ماده معدنی فراهم نشده است.
بستانی ادامه داد: یکی از مشکلات اساسی کرومیت شباهت با سنگ بستر از نظر شرایط فیزیکی است؛ بنابراین وقتی حین مراحل اکتشاف، رخ‌نمونی در زیرسطح وجود نداشته باشد، عملا فرآیند انجام آن دشوار و در مواردی غیرممکن می‌شود.
وی سخت‌ترین اکتشاف در سطح جهان را مربوط به کرومیت دانست و تاکید کرد: میانگین اکتشافات ژئوفیزیکی کرومیت در دنیا حدود ۱۲ درصد است که این میانگین در اکتشافات موفق به کمتر از ۳۰ درصد می‌رسد. بنابراین شواهد نشان می‌دهد که از هر ۱۰ سرمایه‌گذاری در این حوزه، تنها سه مورد به موفقیت منتهی می‌گردد.
مدیرعامل شرکت بِم در این زمینه تصریح کرد: در حال حاضر، خروجی آماری روش ما در زمینه استخراج کرومیت نشان از موفقیت ۶۰ درصدی دارد. اگرچه در تعیین ذخیره، همچنان خطا وجود دارد ولی خروجی مجموعه در تعیین ماده معدنی و آنومالی، نسبت به میانگین جهانی، وضعیت مطلوبی دارد.
اندازه‌گیری ضریب الکتریک در زیر سطح برای نخستین‌بار در دنیا
بستانی در خصوص یکی از تجهیزات تولیدی این مجموعه اذعان کرد: یکی از تولیدات ما دستگاه Land FROEM بوده که درواقع دستگاه زمین برد برداشت داده‌های EM در حوزه فرکانس با چشمه کنترل شونده (CSEM) است. این دستگاه از سری دستگاه‌های ژئوفیزیکی محسوب می‌شود که به صورت غیرمخرب پارامترهای مقاومت ویژه، هدایت الکتریکی و ضریب دی الکتریک ساختارهای زیر زمین را انداز‌گیری می‌کند و همزمان تغییرات اندازه، فاز، شکل سیگنال ارسالی و همچنین تغییرات قطبش القایی در محیط را با کمک نرم‌افزارهای تخصصی کدنویسی شده در شرکت بم در اختیار کاربر قرار می‌دهد.
وی ادامه داد: دستگاه Land FROEM شامل یک فرستنده و یک گیرنده فرکانس پایین بوده و با توجه به خواص الکترومغناطیسی زمین مورد مطالعه، اطلاعات مورد نیاز را تا عمق ۵۰۰ متر استخراج می‌کند. فرستنده و گیرنده درون کوله‌پشتی‌هایی به وزن ۱۶٫۵ و ۱۲٫۵ کیلوگرم قرار می‌گیرند که قابل حمل‌ونقل به مناطق صعب‌العبور نیز هستند.
مدیرعامل شرکت بِم ضمن اشاره به روش مورد استفاده در این مجموعه، عنوان کرد: اساس کار تجهیزات تولیدی این مجموعه، امواج الکترومغناطیسی است که برای بالا بردن میزان دقت، پردازش داده‌هایی که از زمین استخراج می‌شود را بهینه می‌کنیم. خروجی این روش، اطلاعات بیشتری نسبت به روش‌های معمول جهان به دست می‌دهد و علاوه بر مقاومت ویژه، میزان بار‌پذیری در محیط اندازه‌گیری می‌شود و برای نخستین‌بار در دنیا، اندازه‌گیری ضریب دی‌الکتریک در زیر سطح انجام می‌گیرد. خروجی این فرآیند باعث می‌شود که به مدل دقیق‌تری از تغییرات محیط زیر سطح دست پیدا کنیم که البته از صفر تا ۱۰۰ ساخت دستگاه، تجهیزات و نرم‌افزار این روش، به تماما متعلق به مجموعه ما است.
دولت و شرکت‌های دانش‌بنیان
بستانی پیشرفت این مجموعه را حاصل تلاش جمعی و دلسوزانه یک تیم دانست و اظهار کرد: دولت با توجه به تعدد و تنوع کارها و پروژه ها، عملا نمیتواند کمک شایانی به شرکت‌های دانش‌بنیانی همانند شرکت ما داشته باشد. البته دولت در زمینه صادرات تکنولوژی و خدمات، استقبال خوبی انجام می‌دهد و در مواردی هم کمک می‌کند. با این حال، استراتژی مجموعه ما کسب درآمد با تکیه بر دانش فنی متعلق به مجموعه است زیراکه هیچ قدرتی توانایی غلبه بر دانش فنی را ندارد.
وی در پایان در خصوص وضع تحریم‌ها گفت: با وجود تاثیر غیرقابل انکار تحریم‌ها بر روند کاری مجموعه، این محدودیت‌ها موجب انفعال و دست کشیدن از کار نیست. بنابراین در مسیر رونق کسب و کار و ارتقای دانش فنی، راه‌های بسیاری برای عبور از این تحریم‌ها وجود دارد و ما نیز با چشم و گوشی کاملا باز، اوضاع را رصد می‌کنیم و تصمیم‌گیری لازم در این زمینه را انجام می‌دهیم.
