به دلیل برخورداری از منابع مناسب گاز طبیعی در خاورمیانه این منطقه یکی از قطبهای تولید و صادرکننده آهناسفنجی در جهان به شمار میرود که سهم صادرات آن طی سالهای اخیر رشد مناسبی داشته است.
از جمله مهمترین صادرکنندگان این محصول درخاورمیانه، کشورهای بحرین، ایران و امارات هستند. در کنار اغلب واحدهای تولیدی آهناسفنجی، واحدهای تولید فولاد به روش احیای مستقیم نیز حضور دارند که اغلب محصول تولیدی را به فولاد تبدیل میکنند.
در صورت وجود عدم توازن میان میزان تولید آهناسفنجی و حجم تولید فولاد کشور تولیدکننده آن، میزان کسری یا مازاد آهناسفنجی کشورهای تولیدکننده، مشمول تجارت بینالمللی میشود. روند صادرات آهناسفنجی خاورمیانه در نمودار ۱ آورده شده است.
سهم خاورمیانه از صادرات جهانی این ماده، روند رو به رشدی را طی سالهای گذشته نشان میدهد؛ بهطوری که سهم صادرات این منطقه از ۴ درصد در سال ۲۰۰۸ به حدود ۴۱ درصد در سال ۲۰۱۶ افزایش یافته است. میزان صادرات این منطقه، در سال ۲۰۱۴ با گذر کردن از مرز ۳ میلیون تن به اوج خود رسید. میانگین حجم صادرات این منطقه در سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۶ ، حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار تن محاسبه شده است.
از سال ۲۰۱۱ عمان نیز با آغاز به کار تولیدکنندههای آهناسفنجی خود، به جرگه صادرکنندگان این ماده پیوسته است. این کشور در سال ۲۰۱۶، حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن آهناسفنجی تولید کرد. اما نکته مهم در رابطه با عمان، این است که حجم تولید فولاد آن به نسبت پایین است.
از همینرو، از سال ۲۰۱۱ به بعد، به بهرهبرداری رسیدن واحدهای تولید آهناسفنجی به همراه حجم بالای واردات، دست این کشور را برای صادرات این محصول به کشورهایی نظیر هند و چین باز گذاشته است.
از جمله مهمترین صادرکنندههای خاورمیانه که در تمامی سالها، سهم صادراتی داشته است، میتوان به بحرین اشاره کرد. بهطوری که طی سالهای گذشته، این کشور علیرغم افزایش حجم صادرات، بخشی از سهم بازار صادراتی خود را به کشورهایی نظیر عمان واگذار کرده است.
بدین ترتیب سهم این کشور از صادرات خاورمیانه، طی سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۶، حدود ۲۰ درصد افت پیدا کرد. ایران صادرکننده دیگری محسوب میشود که تنها در برخی سالها فعالیت تجاری داشته است. اختلاف زمانی موعد بهرهبرداری از واحدهای جدید تولید آهناسفنجی و فولادسازی، علت عدم پیوستگی صادرات ایران بوده است.
البته پس از به بهرهبرداری رسیدن کارخانههای تولید فولاد، اغلب آهناسفنجی تولید شده، به مصرف فولادسازی داخل رسیده است. دیگر صادرکننده آهناسفنجی در خاورمیانه، امارات متحده عربی است. این کشور از سال ۲۰۱۲ با تولید سالانه بیش از ۲ میلیون تن آهناسفنجی، به طور جدی وارد بازار رقابت شده است.
امارات توانسته است طی سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ ، سهم صادراتی خود را از ۴ به ۱۴ درصد افزایش دهد. نکتهای که در رابطه با صادرات و واردات خاورمیانه وجود دارد، این است که بخشی از این تجارت درو نمنطق های است. یعنی به جز کشورهایی نظیر هند و چین که حجم تقاضای آهناسفنجی بالایی دارند، کشورهایی نظیر عربستان سعودی و عمان از جمله مقاصد صادرکنندههای واقع در خاورمیانه هستند.