صنعت لوازم خانگی ایران همزمان با کره جنوبی شروع به کار کرد و برندهای قدیمی ارج و آزمایش، نخستین تولیدکنندگان این عرصه بودند. در حالی که اکنون صنعت لوازم خانگی کره جنوبی به اوج خود رسیده و دو برند مطرح بین‌المللی دارد، شرکت‌های یاد شده ایرانی دیگر فعالیت نمی‌کنند و یکی پس از دیگری تعطیل شدند. روزگاری در خانه هر ایرانی، یکی از محصولات برندهای مطرح لوازم خانگی داخلی وجود داشت؛ اما به تدریج که پای لوازم خانگی خارجی به کشور باز شد، خانه‌ها از محصولات ایرانی مشابه، خالی شدند.

صنعت لوازم خانگی کشور، پس از اینکه یک دوره اوج را با ظهور برندهای مطرح پشت سر گذاشت، بنا به پاره‌ای از مسائل به ویژه واردات و قاچاق گسترده، رونق آن تداوم نیافت اما اکنون که با وضع تحریم‌های گوناگون و دشواری واردات، کمی جان گرفته است، انتظار می‌رود بتواند دوران اوج گذشته را تکرار کند. از سال ۱۳۹۷ و پس از خروج برندهای مطرح بین‌المللی از ایران به دلیل تحریم‌ها، واردات لوازم خانگی خارجی ممنوع شد؛ هر چند که اخیرا با توجه به احتمال پرداخت پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی به صورت کالا به ویژه لوازم خانگی، احتمال واردات آن‌ها مطرح شده بود اما نامه رهبری مبنی بر ممنوعیت واردات لوازم خانگی از کره جنوبی، دیدگاه‌هایی را در این رابطه مطرح کرد؛ دیدگاه نخست، صنعت خودرو را در جایگاه مثال می‌آورد که با وجود ممنوعیت واردات خودرو، هرگز این صنعت که به صورت دولتی و تا حد زیادی انحصاری اداره می‌شود، نتوانسته پا به پای محصولات خارجی پیش رود و به معنای واقعی رو به افول است. هم‌اکنون سایپا با ۳۲ هزار میلیارد تومان و ایران خودرو با ۳۰ هزار میلیارد تومان بدهی انباشته، مشمول قانون تجارت شده‌اند و باید وضعیت خود را نسبت به ادامه فعالیت یا اعلام ورشکستگی تعیین کنند. دیدگاه دیگر، مخالف این موضوع است و راهکار شکوفایی صنعت لوازم خانگی را ممنوعیت واردات می‌داند؛ چراکه برخلاف صنعت خودرو که کاملا دولتی و انحصاری در اختیار دولت است، صنعت لوازم خانگی به طور کامل متعلق به بخش خصوصی است و به صورت کاملا رقابتی فعالیت می‌کند. تعدد زیاد تولیدکنندگان انواع محصولات لوازم خانگی برخلاف خودروسازی، موجب شده تا بیش از حد شاهد رقابت در این صنعت باشیم و بعضا تعدادی از تولیدکنندگان نیز به همین دلیل نتوانستند با ظرفیت پایین تولید به فعالیت خود ادامه دهند و از گردونه رقابت خارج شدند.

آمارهای رسمی منتشر شده از وزارت صنعت، معدن و تجارت، تولید دو میلیون و ۶۱۰ هزار دستگاه لوازم‌ خانگی بزرگ شامل انواع تلویزیون، یخچال و فریزر، ماشین لباس‌شویی و کولر ‌آبی طی پنج ماه نخست امسال را نشان می‌دهد. در این مدت، ۸۵۸ هزار و ۷۰۰ دستگاه یخچال و فریزر با رشد ۱۱.۹ درصد نسبت به سال قبل، ۷۵۳ هزار و ۷۰۰ دستگاه کولر آبی با رشد ۴٫۱ درصد نسبت به سال قبل و ۵۴۹ هزار و ۹۰۰ دستگاه ماشین لباس‌شویی با رشد ۳۶ درصدی نسبت به سال قبل تولید شده است. ضمن اینکه از سال ۱۳۹۷ تا کنون همواره میزان تولید لوازم خانگی ایرانی  با رشد همراه بوده است.

از یک سو، تولیدکنندگان بزرگ مطرح کشور خواستار ادامه ممنوعیت لوازم خانگی کره‌ای و تسری دادن این ممنوعیت به تمام برندهای خارجی شده‌اند و از سوی دیگر، برخی مصرف‌کنندگان با توجه به تفاوت‌های کیفی میان محصولات خارجی و خارجی، خواستار حضور برندهای مطرح در کشور هستند. نکته‌ای که می‌تواند به بهتر شدن وضعیت صنعت لوازم خانگی کشور کمک کند، استفاده از تجربیات کشورهای موفق در زمینه لوازم خانگی است. به طور مثال، کره جنوبی ید طولایی در ممنوعیت واردات لوازم خانگی دارد؛ به طوری که واردات لوازم خانگی که امکان ساخت آن در این کشور وجود دارد، ممنوع است و حتی گردشگران و افرادی که قصد سفر به کره جنوبی را دارند، نباید لوازم خانگی نو یا حتی دوربین‌های عکاسی و فیلم‌برداری را به صورت نو و دارای بسته‌بندی به این کشور وارد کنند و در همان بدو ورود، جلوی واردات آن‌ها گرفته می‌شود. در عوض، تولیدکنندگان به هر میزان که بخواهند، می‌توانند قطعه و اجزای مرتبط با لوازم خانگی را وارد کنند و با هیچ محدودیتی مواجه نیستند. در کره جنوبی، تولیدکنندگان باید به طور مرتب از مواد اولیه مرغوب و با کیفیت استفاده کنند، خدمات پس از فروش فعال داشته باشند و همواره به مشتریان و مصرف‌کنندگان پاسخگو باشند اما مهم‌ترین اقدامی که باعث ماندگاری برندهای کره‌ای شده، توسعه صادرات است.

در حالی که کره جنوبی میلیاردها دلار از صادرات لوازم خانگی درآمد دارد، تخمین زده می‌شود امسال میزان صادرات لوازم خانگی کشور ما به حدود ۲۰۰ میلیون دلار برسد. بنابراین راه بسیار درازی برای پیشرفت و کسب جایگاه ویژه در صنعت لوازم خانگی پیش رو داریم. در این رابطه، باید اقداماتی همچون ارتقای تحقیق و توسعه (R&D)، بهبود کیفیت و فناوری، تعدیل و کاهش بهای تمام شده، تولید محصولات به صورت مداوم مطابق با نیازها و سلایق مشتریان، تعامل گسترده با شرکت‌ها، توجه ویژه به بومی‌سازی و ساخت داخل محصولات قطعات و مواد اولیه انجام شود و به صورت کلی، این صنعت به دنبال به‌کارگیری فناوری روز، برندسازی و صادرات باشد.

یادداشت: کارشناس فلزات‌آنلاین

انتهای پیام//