پورصادق صوفیانی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، در خصوص وضعیـت تولید شرکت دیزل پارت صوفیان، اظهار داشـت: شرکت ما قطعات ترمز ماشین سنگین تولید می‌کند و به تازگی، تولید لوازم جانبی ماشین سنگین نیز در برنامه ما قرار گرفته است و امیدوار هستیم که در آینده‌ای نزدیک بتوانیم تولیدات خود را گسترده و متنوع‌تر کنیم.

وی در مـورد وضعیت صنعت، عنوان کرد: وضعیت در یک کلام وخیم است. ابتدایی‌ترین مشکل تولیدکننده‌ها، مواد اولیه است که به‌ طور کل در دست دلال‌ها یافت می‌شود. علاوه‌براین بحث تکنولوژی، سرمایه در گردش، بیمه، پروانه و دارایی و مالیات، ازجمله مشکلات اساسی صنعت امروز و فعالان بخش قطعات خودرو است.

مدیرعامل شرکت دیزل پارت صوفیان، درباره حضور دلال‌ها در این صنعت، توضیح داد: مواد اولیه همیشه یک معضل اساسی و مهم در کار ما تولیدکنندگان قطعات خودرو بوده است. مثلا چند سال پیش که محصولات خودرویی به این شکل وارد نمی‌شد، برخی‌ با ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی، مواد اولیه وارد می‌کردند و به ما تولیدکنندگان با ارز ۱۸ هزار تومانی همان مواد اولیه را می‌فروختند! متاسفانه مواد اولیه‌ای که وارد می‌کردند به معنای واقعی بی‌کیفیت بود. یعنی مواد اولیه بی‌کیفیت را به جای مواد اولیه با کیفیت، به ما می‌فروختند؛ چراکه می‌دانستند که ما تولیدکنندگان انتخاب دیگری جز خرید آن نداریم و نمی‌توانیم خط تولید را متوقف کنیم.

صوفیانی اضافه کرد: به طور مثال، در حال حاضر اجازه نمی‌دهند نخ تایر وارد شود و از طرف دیگر، قیمت آن از ۱۷ هزار تومان به ۹۵ هزار تومان به ازای هر کیلو رسیده است. این را نیز در نظر بگیرید که کیفیت محصول آن‌قدر پایین است که زیر حد استاندارد قرار می‌گیرد. از طرفی چون تمام این شرکت‌ها زیر نظر مستقیم دولت اداره می‌شوند، بنابراین دولت اجازه واردات به سایرین را نمی‌دهد و به این شکل بازار داخلی را به انحصار خود درآورده‌اند.

بهتر است واردکننده بود تا تولیدکننده!

مدیرعامل شرکت دیزل پارت صوفیان اظهار داشت: در گذشته که قطعات را وارد می‌کردیم، شرایط به مراتب بهتر از امروز بود؛ اما امروز که نقش ما به عنوان تولیدکننده تغییر پیدا کرده، پرسش ما همواره این است که چرا وضعیت را به سمتی هدایت می‌کنند که تولید از اساس فلج شود؟!

صوفیانی در رابطه با سطح کیفی تولید قطعات خودروی ایرانی نسبت با نمونه‌های مشابه خارجی، تصریح کرد: کیفیت قطعات ایرانی توانایی رقابت با نمونه خارجی آن را دارد اما باید توجه داشت که رسیدن به این مهم، مستلزم شرایطی است که باید مسئولین امر در خصوص تحقق آن اقدام نمایند. یکی از این زمینه‌ها، وجود تکنولوژی کافی برای پیش‌‌برد اهداف صنعتی در کارخانه‌های داخلی است. یعنی در صورت فراهم آوردن این شرایط است که ما تولیدکنندگان می‌توانیم کیفیت محصولات خود را به حد و اندازه نمونه‌های خارجی برسانیم تا مصرف‌کننده‌ داخلی مجبور نشود به وسوسه برند و البته کیفیت محصولات خارجی تن بدهد.

وی ادامه داد: البته برخی محصولات ما از لحاظ کیفی، خیلی بهتر از نمونه‌های برخی کشورهای همسایه است ولی کیفیت مونتاژ در کارخانه‌ها، به عنوان یکی از مشکلات اساسی تولید داخلی محسوب می‌شود. لذا با ضعف در این حوزه می‌‌توان به ضرورت وجود و ورود تکنولوژی به کشور اذعان کرد.

مدیرعامل شرکت دیزل پارت صوفیان، با تاکید بر ضرورت وارد کردن تکنولوژی‌های به‌روز و پیشرفته برای توسعه تولید داخلی، تصریح کرد: تکنولوژی به‌ کار رفته در صنعت ما به شدت ضعیف و قدیمی است. به‌طور مثال، اگر که شما در کشور چین طرحی را برای قالب‌ساز ببرید، بعد از حدود چهار تا پنج روز، قالب آن را می‌سازد و سپس محصول شما را قالب‌‌بندی و نهایت به شما تحویل می‌دهد. بنابراین همان قالب‌ساز چینی، در عین حال که محصول را به سرعت و در کمترین زمان ممکن به شما تحویل می‌دهد، اما به هیچ‌ عنوان قالب را به شما نمی‌فروشد.

صوفیانی ادامه داد: اگر به طور مثال بخواهیم همین مورد را در ایران فرض کنیم، مطمئنا شرایط متفاوت خواهد بود؛ به شکلی که در ایران می‌بایست حداقل پنج ماه به‌ دنبال انجام فرآیند قالب‌سازی باشید. بنابراین نبود تکنولوژی قالب‌سازی، یکی از معضلات مهم این بخش است.

واردکننده تکنولوژی نیستیم!

مدیرعامل شرکت دیزل پارت صوفیان درباره تکنولوژی‌های موجود در صنعت ایران، تصریح کرد: در برخی موارد، تکنولوژی دست دهم به ما می‌رسد؛ به عنوان مثال، کشور چین، یک قطعه را به شکل انبوه به کشور ما صادر می‌کند ولی حاضر به فروش قالب آن به ما نیست؛ چون فاصله رقابت ما با چینی‌ها کم است و این را خود آن‌ها بهتر از ما می‌دانند. برای همین است که آن‌ها سعی می‌کنند در تمامی زمینه‌ها با اکراه به ما کمک کنند. این در حالی است که کشوری مثل آمریکا، در غالب بخش‌های صنعتی به کشوری مثل چین ربات اصلی محصولات را تحویل می‌دهد تا چینی‌ها به طور انبوه از آن محصول تولید کنند. درواقع، کشوری همچون آمریکا به خصوص در حوزه تکنولوژی، آنقدر از کشورهایی مثل ما و چین فاصله دارد که ما را رقیب خود نمی‌داند. از طرفی کشورهایی مثل کره‌جنوبی، مالزی، ویتنام، به ‌نوعی رقبای چین هستند. حتی کشورهایی مثل ژاپن و آلمان، خودشان را رقیب چین نمی‌بینند؛ چون این‌ کشورها به لحاظ تکنولوژی فراتر از چین قرار دارند.

صوفیانی افزود: آمریکا سالانه ۴۴۵ میلیارد دلار قطعه از چین وارد می‌کند؛ در عوض ۲۰۰ میلیارد دلار فروش دارد. یعنی تراز صادراتی آن‌ها نصف تراز وارداتی است. چون برای آمریکا به‌صرفه نیست خودرو تولید کند؛ هرچند که برخی از برندهای اصلی خود را حفظ کرده است.

وی ادامه داد: اگر در کشوری به جای تکنولوژی ‌پیشرفته، تکنولوژی‌ مرسوم (آن چیزی که در کشور ما وجود دارد) وجود داشته باشد، خب معلوم است که صنعت آنجا به چه سرنوشتی دچار خواهد شد. البته محصولات صنعت خودرویی در ایران، تا آنجا که به تکنولوژی بالا نیاز نداشته باشد، بعضا به لحاظ کیفیت از برخی نمونه‌های خارجی بهتر است ولی در قطعات با تکنولوژی بالا، ما نمی‌توانیم حرفی برای گفتن در دنیای تکنولوژیکی امروز داشته باشیم. به عنوان مثال، چین می‌تواند به درخواست یک واردکننده یا یک تاجر ایرانی، محصولی را با تکنولوژی پایین تولید کند و به شکلی انبوه، به آن خریدار تحویل بدهد. منظور این است که همه چیز بستگی به این دارد که دست‌های شما به عنوان تولیدکننده، تا چه اندازه پر باشد تا به نوعی بتوانید حق انتخاب را به تاجران و سایر خریداران بدهید.

راه صادرات مسدود است!

مدیرعامل شرکت دیزل پارت صوفیان با اشاره به محدودیت‌های موجود در صادرات قطعات و محصولات ایرانی، اظهار کرد: در بسیاری از کشورهای بزرگ و پیشرفته، محدودیت فروش محصول صنعتی وجود ندارد و به عنوان مثال، می‌توانند یک میلیون محصول خود را به هر کشوری که صلاح بدانند بفروشند. به هر حال باید پذیرفت که بازار جهانی در اختیار آن‌ها است؛ بازاری که ما به ‌طرز بی‌رحمانه‌ای از آن محروم هستیم. لذا به همین خاطر است که برای ما به‌صرفه نیست دستگاه‌های به‌روز و بزرگ را وارد کشور کنیم؛ چون عملا راه صادرات برای ما بسته شده است.

صوفیانی، به نقش تولیدکننده‌های داخلی در بازار خاورمیانه اشاره کرد و یادآور شد: این یک فاجعه است که ما با این همه پتانسیل و ظرفیت، در بازار خاورمیانه نقش چندانی نداشته باشیم. متاسفانه کشورهای چین و ترکیه به طور غالب، اکثریت بازار خاورمیانه را به نفع منافع خود قبضه کرده‌اند. از طرفی تیراژ محصولات صنعتی ما به شدت پایین است؛ تا جایی که آنقدر محصولات خارجی با نرخ پایین‌تر از تولیدات داخلی و به‌نوعی ارزان‌تر از آن، وارد بازار داخلی می‌شود که دیگر برای تولیدکننده صرف نمی‌کند تولید با تیراژ بالا داشته باشد.

وی در رابطه با انحصاری بودن صنعت قطعات خودرو، افزود: بازار قطعات خودرو به اندازه بازار خودرو انحصاری نیست ولی نمی‌توان گفت که مطلقا انحصاری در این بازار وجود ندارد. به‌طور مثال، یک گروه‌هایی وجود دارند که یا زیرنظر هلدینگ کار و یا به نوعی برند برخی هلدینگ‌ها از آن‌ها پشتیبانی می‌کنند که وقتی آن‌ها وارد صنعت خودرو یا قطعات خودرو می‌شوند، بتوانند قسمت بزرگی از بازار تولید یا فروش را به انحصار خود دربیاورند. به این دلیل که چنین هلدینگ‌هایی، منابع عظیم ارزی در اختیار دارند و با همان منابع، هر کاری که بخواهند با بازار انجام می‌دهند. ولی در نظر بگیرید که چنین مسئله‌ای در کشوری مثل چین، به هیچ‌ عنوان رخ نمی‌دهد؛ به این ‌دلیل که در نگاه سیستم دولتی در چین، تولید‌کننده خرد و درشت، به یک اندازه و بر طبق معیارها و قوانین داخلی آن‌ها که پشتوانه مصوب غیرقابل تغییر و تعبیر که اعتبار چندین ساله را به دنبال خود دارد، قضاوت می‌شوند.

چند نرخی بودن بازار داخلی

مدیرعامل شرکت دیزل پارت صوفیان، عنوان کرد: بیشترین رانت را هلدینگ‌هایی در اختیار دارند که در حوزه  واردات خودرو فعالیت می‌کنند. وقتی ما با دلار ۱۳ هزار تومانی قطعه تولید می‌کنیم و شرکتی با دلار چهار هزار و ۲۰۰ هزار تومانی این کار را انجام دهد، معلوم است که دیر یا زود، بازار را مصادره می‌کند. چکیده حرف ما تولیدکنندگان این است که وضعیت موجود را از چند نرخی بودن بیرون بیاورند تا تولیدکنندگانی که رانتی ندارند بتوانند نفس بکشند و توان زیستن را از دست ندهند.
وی اضافه کرد: دولت به‌طور کلی بهتر است خودش را از تصمیمات تخصصی درباره حوزه صنعت خارج کند. درواقع تصمیم‌گیری برای قطعات تخصصی خودرو باید به سندیکاها واگذار تا بحث افزایش تعرفه‌ها به‌ درستی پیش برود. یعنی حتی فردی که قرار است واردات یا صادرات و در کل تولید در این زمینه داشته باشد، باید توسط سندیکای تخصصی مورد ارزیابی درست و تخصصی قرار بگیرد، تا سندیکا بتواند در این زمینه، کلیت فرآیند واردات و صادرات را به قانون تبدیل و نهایتا امکان تبعیت از قانونی که خود وضع می‌کند را برای همه فراهم بیاورد.

صوفیانی با اشاره به منبع تامین‌کننده قطعات خودرو در ایران، تشریح کرد: قطعات خودرو در ایران غالبا از بازار خارجی و به خصوص از کشور چین تامین می‌شود. معمولا واردات قطعاتی که وزن بالایی دارند، به‌صرفه نیست و در داخل کشور تولید می‌شوند؛ به ‌نوعی واردات آن صرفه اقتصادی-گمرکی ندارد. البته قطعاتی که به لاستیک و پلیمر مربوط می‌شود، امکان تولید آن در اینجا فراهم بوده و تولید آن به نفع تولیدکننده داخلی است. مواد اولیه تولید آن نیز نفت است و نفت هم در کشور ما به‌وفور یافت می‌شود. همچنین برخی قطعات هستند که نیاز به تکنولوژی پیشرفته دارند که اگر امکان واردات آن‌ها به‌ وجود بیاید، قطعا دارای صرفه اقتصادی است؛ مثل آفتامات دینام که البته تولید آن در ایران هم امکان‌پذیر است ولی شرکت‌های خارجی دیگر آن را همانند نمونه‌ای که امروز در ایران تولید می‌شود، تولید نمی‌کنند و از تکنولوژی بالاتری در این زمینه بهره می‌برند.

پتانسیل پیشرفت صنعتی کشور

مدیرعامل شرکت دیزل پارت صوفیان در رابطه با منابع اساسی داخل کشور، تصریح کرد: ۸۵ درصد مواد اولیه ما خام‌‌فروشی می‌شود. از طرفی توجه کنید که ۶۰ درصد منابع سیلیس دنیا در ایران است و ۴۰ درصد منابع سنگ دنیا توسط ما تامین می‌شود. از لحاظ منابع و میعانات گازی نیز در جهان رتبه دوم را داریم و در منابع نفتی، جزو پنج قدرت این فعال در این بخش محسوب می‌شویم؛ پس ما توان پیشرفت ناگهانی را داریم اگر که اجازه بدهند و همت کنیم!

صوفیانی در پایان با اشاره به چشم‌انداز این صنعت خاطرنشان کرد: تنها چیزی که باید بدانیم این است که پتانسیل ما برای آینده بسیار بالا است. چراکه گزینه‌هایی در دست داریم که اگر درست مدیریت شوند، قطعا موفقیت و پیشرفت را برای ما به ارمغان می‌آورند. از طرفی در این سرزمین، مواد اولیه به وفور یافت می‌شود ولی چون تکنولوژی به جهت بهره‌برداری بهینه و سودمند از این نعمات اولیه را نداریم، بنابراین همیشه دچار مشکل اساسی هستیم. لذا اگر بتوانیم در مسیر ارتقای تکنولوژی گام‌های مهم و اساسی برداریم، بدون تردید چشم‌انداز این صنعت روشن خواهد بود.