آهن‌اسفنجی یکی از محصولات استراتژیک در صنعت فولاد به‌شمار می‌آید که با روش‌های مختلفی نیز تولید می‌شود؛ هر یک از این روش‌ها معایب و مزایای خود را دارد.

«فلزات‌آنلاین» قصد دارد تا در این گزارش به بررسی روش‌های مختلف تولید آهن‌اسفنجی و درصد کاربرد هر کدام بپردازد.

الف- روش میدرکس، ایـن روش در دهـه ۳۰ میلادی به دنیای تولید آهن‌اسـفنجی ورود یافت. اولین واحد تولید آهن‌اسـفنجی بـه روش میدرکـس در سـال ۱۹۶۹ در آمریـکا نصـب شـد کـه دارای ۲ کـوره عمـودی و بـا ظرفیت تولید هر یک ۱۵۰ هزار تن بود. با گذشت زمان و همزمان با رشد تقاضای فولادسازان به ماده اولیـه بـا کیفیـت و قیمـت مناسـب بـه تدریـج کوره‌های عمودی این روش در نقاط مختلف دنیا توسـعه یافتند. در حال حاضر این روش بیشـترین ظرفیـت تولیـدی آهـن‌اسـفنجی در جهـان را در اختیـار دارد و واحدهـای جدیـدی نیـز در حـال اضافه شـده به ظرفیت تولیدی با روش میدرکس هستند که از جمله این واحدهای مذکور می‌توان به «Lebendinsky» روسـیه بـا ظرفیـت تولیـد ۱٫۸ میلیون تن در سال اشاره کرد.

ب- روش «HYL» یـا «Energiron» ایـن فرآینـد در طـول سـال‌های قبـل از نظـر طراحـی با تغییـرات فراوانی همراه بـود؛ به‌طوری کـه تمـام مراحـل آن از احیـا تـا مراحلـه تخلیه در شرایط متفاوتی طراحی شده است. این روش در حال تست بوده و عمدتا ظرفیتی ۲۰۰ تا ۸۰۰ هزار تنـی در سـال دارد، از ایـن رو بـرای کشـورهایی ماننـد ایـران و هنـد که ظرفیت‌هـای تولید بالا دارنـد، توصیـه نمی‌شـود. واحدهـای تولیـدی اندکـی بـا ایـن روش در دنیـا در حـال راه‌انـدازی هسـتند کـه از جملـه ایـن واحدهـا میتـوان بـه واحـد تولیـدی «Sid» در ونزوئلا اشـاره کرد که با ظرفیت تولیدی ۸۰۰ هزار تن در سال نتوانسته به بهره‌برداری کامل خود برسد.

ج- روش «based Coal» ,«Kiln Rotary»، از قدیمی‌تریـن روش‌هـای احیـا مسـتقیم به‌شـمار مـی‌رود کـه سـابقه آن بـه سـال ۱۹۸۰ برمی‌گردد. این روش با اسـتفاده از ایده کوره افقـی پخـت سـیمان طراحـی شـده و در ایـن روش زغال‌سـنگ با سـنگ‌آهن مخلوط شـده و در یـک کـوره افقـی آهـن‌اسـفنجی تولیـد می‌شـود. سـهم تولیـدی آهـن‌اسـفنجی از ایـن روش درحـدود ۲۳ درصـد کل بـازار اسـت. احـداث واحدهـای تولیـدی سـنگ آهـن بـا اسـتفاده از ایـن روش در سـال ۲۰۱۷ بـا افزایـش ۲۱ درصـدی و حجـم تولیـد ۱۵ میلیـون همـراه بود که اکثر واحدهای مذکور در هند تاسـیس شـدند.

دلیل اصلی اسـتفاده این روش در هند وجود ذخایر عظیم گاز طبیعی است. روش‌هـای تولیـدی دیگـری نیـز بـرای آهـن‌اسـفنجی وجـود دارنـد کـه از جملـه آن‌هـا می‌تـوان بـه احیـا بـا اسـتفاده از دیگـر گازهـا اشـاره کـرد امـا سـهم روش‌هـای دیگـر بسـیار انـدک بـوده و درصـد کمـی از تولیـد جهانـی را شامل می‌شود. در نمودار ۱ درصد استفاده از روش‌هـای مذکـور بـه تفکیـک سـال آورده شـده اسـت. همانطـور کـه از نمـودار ۱ مشـخص اسـت پرکاربردتریـن روش تولید آهن‌اسـفنجی در دنیـا روش میدرکـس بـوده و علـت اصلی آن تناژ بالا تولیدی و اقتصادی بودن آن است.