برخورداری از زیرساخت‌های مناسب حمل‌ونقل، یکی از فاکتورهای مهم در راستای رونق اقتصادی و به ویژه توسعه و رشد صنایع کشورهای مختلف به شمار می‌آید و بر کلیه فعالیت‌ها در حوزه تولید، توزیع و عرضه محصولات مختلف به بازار و… تاثیر مستقیم می‌گذارد. در سالیان اخیر، جوامع پیشرفته و توسعه‌یافته سرمایه‌گذاری‌های فراوانی در زمینه ارتقای زیرساخت‌های حمل‌ونقل اعم از جاده‌ای، ریلی و دریایی انجام داده‌اند و تاثیر این سرمایه‌گذاری‌ها به وضوح در رشد و پیشرفت صنایع مختلف دیده می‌شود. در همین راستا، ایران به عنوان یکی از بزرگترین کشورهای معدن‌خیر جهان نیز گام‌های مثبتی در این مسیر برداشته و توسعه حمل‌ونقل به ویژه در حوزه ریلی در دستور کار دولت و بخش‌های مرتبط قرار گرفته است. شرکت مدیریت بین‌المللی همراه جاده ریل دریا (هیمکو) با رویکرد توسعه و بهبود تعامل لجستیکی در حوزه حمل‌ونقل مواد فله معدنی و محصولات فولادی، با سهام‌داری نقش‌آفرینان اصلی بخش معدن و صنایع معدنی کشور متشکل از شرکت‌های معدنی و صنعتی گل‌گهر، معدنی و صنعتی چادرملو و معدنی و صنعتی گهرزمین به علاوه شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات و گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید، به عنوان یکی از شرکت‌های پیشرو در حوزه حمل‌ونقل کشور شناخته می‌شود که مسئولیت احداث اسکله و پایانه مکانیزه ریلی حمل مواد معدنی در غرب بندر شهید رجایی را در قالب قرارداد «BOT» با اداره کل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان، به مدت ۳۳ سال و ارزش سرمایه‌گذاری حدود ۲۲۰ میلیون یورو در دست اقدام دارد. این شرکت تمام تلاش خود را به کار گرفته است تا با احداث اسکله و پایانه مکانیزه ریلی در بندر شهید رجایی، ضمن اثرگذاری در زنجیره تامین فولاد و صادرات و واردات مواد فله معدنی، سهم بسزایی در توسعه حمل‌ونقل ریلی کشور نیز ایفا کند. خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» با هدف بررسی اقدامات هیمکو در سالیان اخیر و وضعیت کنونی پروژه‌های این شرکت، گفت‌وگویی با محسن نادری، مدیرعامل جوان و موفق این مجموعه تدارک دیده است که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند:
در خصوص عملکرد شرکت مدیریت بین‌المللی همراه جاده ریل دریا (هیمکو) توضیحاتی ارائه بفرمایید.
هم‌اکنون بیش از ۱۰ درصد فعالیت‌های عملیاتی اجرایی در محل سایت و کلیه مطالعات مرتبط با فاز نخست پروژه انجام شده است و مطالعات بخشی از فاز ۲ پروژه نیز در بخش‌های مختلف در حال اجراست. یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌هایی که طی سالیان گذشته به ویژه در سال ۱۴۰۲ در این پروژه حاصل شد، مرتبط با عملیات خاکی بوده است؛ به نحوی که کلیه اقدامات در حوزه عملیات‌های خاک‌برداری و بسترسازی انجام شده و در حال حاضر نیز عملیات‌های خاک‌ریزی و انباشت و برداشت‌ها در دست اقدام قرار دارد. در واقع پیش‌بینی ما بر این است که پس از پایان عملیات خاکی طی مدت یک سال، بتوانیم محوطه‌هایی را با هدف انباشت و برداشت مواد فله معدنی به صورت مکانیکی آماده‌سازی کرده و به صورت موازی در یک بازه زمانی سه تا پنج ساله، به عرصه سفارش و نصب ماشین‌آلات ورود پیدا کنیم. تجهیز دفاتر کارفرمایی و ساختمان‌های بهره‌برداری، از دیگر موفقیت‌های حاصل شده در پروژه طی سال گذشته بوده است. همچنین ما اقدامات قابل‌توجهی در راستای توسعه محیط زیست در محل پایانه انجام داده‌ایم که از جمله می‌توان به کاشت حدود یک هزار و ۴۰۳ اصله درخت در کمربند سبز پروژه اشاره کرد. از طرفی خرید خدمات آب و برق و آغاز برخی از عملیات‌های اجرایی پروژه مانند ساخت پل دسترسی و احداث دایک نیز با موفقیت در سال گذشته صورت پذیرفت. لازم به ذکر است که ما این پروژه را در شش سرفصل مستقل شامل بخش ریلی، تجهیزات مکانیزه، بخش دریایی، بخش لایروبی، بخش گوگرد و بخش سیویل (ساختمان‌های صنعتی، نیمه‌صنعتی، محدثات، آب و فاضلاب و…) در قالب سه دوره ساخت و بهره‌برداری کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت طراحی کرده‌ایم و به نظر می‌رسد با حمایت‌های سهام‌داران محترم هیمکو و اتفاقات مثبتی که در حوزه اقتصاد دریامحور میان وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و صنعت، معدن و تجارت در حال شکل‌گیری است، این پروژه طی کمتر از پنج سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید؛ به نحوی که دوره یک سال نخست (کوتاه‌مدت) مرتبط با احداث سریع پایانه در خشکی، دوره سه ساله (میان‌مدت) شامل مکانیزه کردن بخش خشکی و دوره پنج ساله (بلندمدت) شامل تمام مکانیزه کردن، احداث اسکله و تکمیل پروژه خواهد بود و پایانه مکانیزه ریلی حمل مواد معدنی با قابلیت اتصال به دریا احداث و راه‌اندازی خواهد شد.
به طور مشخص با چه چالش‌ها و محدودیت‌هایی در مسیر اجرای این پروژه طی سالیان اخیر مواجه بوده‌اید؟
پیش از اشاره به موانع و محدودیت‌های موجود، باید ماهیت و دلایل احداث اسکله و پایانه مکانیزه ریلی و اجرای پروژه‌های مشابه با آن را بررسی کنیم. بر اساس تحقیقات و پژوهش‌های انجام شده در این زمینه که بخشی از آن توسط مجموعه هیمکو صورت پذیرفته است، سالیانه در حدود سه هزار و ۷۸۰ میلیارد تومان هزینه مستتر با هدف انتقال ۱۰ میلیون تن مواد فله معدنی از کرمان تا بندرعباس به بدنه کشور تحمیل می‌شود؛ به این صورت که به ازای انتقال هر ۱۰ میلیون تن مواد فله معدنی موجود در منطقه کرمان به بندرعباس، در حدود چهار هزار میلیارد تومان در حوزه‌های سوخت، آلاینده‌ها، تصادفات جاده‌ای و محیط زیست هزینه خواهد شد. از طرفی، هزینه‌های ناشی از آسیب‌هایی که در حوزه زیرساخت از طریق حمل‌ونقل جاده‌ای و به دنبال آن تعمیرات و نگهداری حاصل می‌شود، سالیانه در حدود چهار هزار میلیارد تومان برآورد شده است؛ ضمن اینکه خواب سرمایه و عدم سودآوری ناشی از عدم سرمایه‌گذاری کافی در حوزه حمل‌ونقل بندری و ریلی نیز سالیانه در حدود دو هزار میلیارد تومان محاسبه می‌شود. بنابراین ما در حالی با هدررفت هزینه ۱۰ هزار میلیارد تومان به ازای انتقال سالیانه ۱۰ میلیون تن مواد فله معدنی در کشور مواجه هستیم که پروژه‌ای مانند پروژه احداث اسکله و پایانه مکانیزه ریلی در بندر شهید رجایی می‌تواند با سرمایه‌ای در حدود میزان رقم مذکور، این بار اضافی را از روی دوش کشور بردارد. باید توجه داشت که در بندرعباس، ما به پایانه‌های مکانیزه تا ظرفیت حداقل ۳۰ میلیون تن احتیاج داریم و در حال حاضر تمام ذهنیت خود را روی احداث و راه‌اندازی فاز اول این پروژه متمرکز کرده‌ایم؛ در صورتی که اگر شرایط اقتصادی کشور بهبود پیدا کند و زیرساخت‌های مورد نیاز فراهم شود، نسبت به اجرای فاز دو و سه پروژه و راه‌اندازی اسکله‌های ۲۰ و ۵۰ میلیون تنی نیز اقدام خواهیم کرد.
از طرفی، هم‌اکنون برخی شرکت‌ها در منطقه سیرجان علی‌رغم خرید واگن‌ها و لکوموتیوهای جدید، احداث شانتینگ یارد، استخدام نیروی انسانی و… کماکان با خواب سرمایه در حوزه حمل‌ونقل ریلی مواجهند و تعداد سیر این شرکت‌ها به جای ۹ تا ۱۰ سیر در ماه، به دو تا سه سیر در ماه کاهش یافته که معادل حدود ۷۰ درصد بازدهی کمتر در مقایسه با سرمایه‌گذاری‌های انجام شده است. مقایسه آمار و ارقام فوق حاکی از آن است که ما نیازمند احداث اسکله و پایانه مکانیزه ریلی با سازمان نرم‌افزاری پویا هستیم تا بتوانیم کلیه اقدامات و بررسی‌های لازم در زمینه ارسال و تحویل بار را انجام دهیم و در یک نگاه کلی به بازدهی مطلوب در حوزه حمل‌ونقل ریلی دست پیدا کنیم زیرا زمانی که بار از جاده به ریل منتقل شود، هزینه‌های مرتبط با سوخت، تصادفات جاده‌ای، آلایندگی‌های زیست‌محیطی و آسیب‌های زیرساختی کاهش چشمگیری خواهد یافت و از این رو ضرورت دارد که هرچه سریع‌تر نسبت به تکمیل احداث پروژه‌ای همچون احداث اسکله و پایانه مکانیزه ریلی در بندر شهید رجایی اقدام شود و نباید زمان را بیش از این از دست داد. در این میان به دلیل نبود آگاهی‌های لازم و برخی اقدامات همچون واگذاری اراضی بدون تجهیز به عنوان انبار به افرادی که در محل بندر شهید رجایی مشغول به کار هستند، آسیب جدی به توسعه این پروژه وارد کرده است. متاسفانه سازمان بنادر و دریانوردی و راه‌آهن کشور زمین‌هایی را در اختیار برخی افراد قرار می‌دهند که به دنبال نبود تجهیزات و عدم بهره‌وری مناسب، دامپینگ قیمتی در سطح بندر نیز به وجود می‌آید و قیمت‌ها گاها به یک سوم قیمت معمول نیز کاهش پیدا می‌کند. این مسئله به نوعی یک تجارت ناعادلانه به شمار می‌آید و بر این اساس لزوم سازمان‌دهی این معضل چه در سازمان بنادر و دریانوردی و چه راه‌آهن بیش از پیش احساس می‌شود.
شرکت مدیریت بین‌المللی همراه جاده ریل دریا (هیمکو) چه اهداف و برنامه‌هایی را تا پایان سال جاری پیش روی خود متصور شده است؟
ما امیدواریم که تا پایان نیمه نخست امسال بتوانیم حدود ۱۵ هکتار از اراضی خود را به صورت مکانیکی آماده بهره‌برداری کنیم و ثبت سفارش بخشی از تجهیزات خارجی مورد نیاز را انجام دهیم. همچنین به دنبال آن هستیم تا علاوه بر ورود به حوزه ساخت تجهیزات، پل دسترسی، جاده اتصال به اسکله و جاده اتصال به راه‌های بندر را تکمیل و سیکل بارگیری مکانیزه انباشت و برداشت در پایانه را راه‌اندازی کنیم. امیدواریم در پایان سال جاری، بخش اول ساخت و بهره‌برداری این پایانه را تحویل سازمان بنادر و دریانوردی دهیم و اجرای بخشی از اقدامات تعریف شده در فاز دوم پروژه را آغاز کنیم.
انتهای پیام//
