تولید شمش فولادی در کشور ما از میزان مصرف بیشتر بوده و بنابراین مشکلی در تامین شمش فولادی وجود ندارد اما موضوعی که نوردکاران فولادی را دچار چالش کرده، تفاوت قیمت شمش و میلگرد است. به طوری که به اعتقاد این تولیدکنندگان، تفاوت قیمت شمش و میلگرد فولادی در بورس کالا حتی کفاف هزینه تمام شده تولید را نمی‌دهد؛ چراکه بهای تمام شده میلگرد هم‌اکنون حدود ۱۴ درصد بالاتر از قیمت شمش است. از یک سو، تفاوت قیمت شمش و میلگرد در بازارهای جهانی از ۱۱ تا ۱۴ درصد متغیر است و از سوی دیگر این تفاوت قیمت در ایران بین ۲ تا ۵ درصد تغییر می‌کند. در این رابطه، خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» با کریم سلیمی، مدیرعامل شرکت فولاد آناهیتا گیلان به گفتوگو پرداخته است که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند:
توضیحاتی در خصوص وضعیت تولید شرکت فولاد آناهیتا گیلان بفرمایید.
کاهش عرضه مواد اولیه و مبنای نامشخص قیمت شمش فولادی موجب شده است که شرکت فولاد آناهیتا گیلان نتواند از تمام ظرفیت ۳۲۰ هزار تنی خود برای تولید میلگرد استفاده کند. در صورتی که مواد اولیه به میزان کافی در اختیار شرکت ما قرار گیرد، می‌توانیم تا یک هزار تن در روز میلگرد تولید کنیم. هم‌اکنون میزان تولید میلگرد در شرکت ما، روزانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ تن بوده که این میزان معادل ۵۰ تا ۶۰ درصد ظرفیت تولید است.
شرکت فولاد آناهیتا گیلان سبد کامل محصولات میلگرد را در اختیار دارد. به طوری که قادر به تولید میلگردهایی با قطر هشت تا ۳۲ میلی‌متر هستیم. لازم به ذکر است تولید میلگرد باید بر اساس استاندارد صورت گیرد و به همین دلیل محصولات شرکت فولاد آناهیتا گیلان نیز استاندارد لازم را برای مصرف‌کنندگان دارند. البته کارخانه‌هایی که میلگردهای سبک تولید می‌کنند، محصولات آن‌ها غیر استاندارد است. استانداردهای DIN آلمان و یا GOST روسیه جزو استانداردهای معتبر در زمینه میلگرد است و تولید سایزهای مختلف میلگرد در شرکت ما بر اساس این دو استاندارد صورت می‌گیرد. در این رابطه، سایزهای هشت و ۱۰ میلی‌متر طبیعتا با گرید A2 تولید می‌شوند. به طوری که مشتریانی که قصد دارند ساختمان را با میلگرد سبک تولید کنند، باید این نوع میلگردها را به کار ببرند. هر چند که برای سبک‌سازی ساختمان، بعضا می‌توان از میلگرد ۱۰ میلی‌متر با گرید A3 نیز استفاده کرد. میلگردهای ۱۲ تا ۳۲ میلی‌متر با گرید A3 تولید می‌شوند.
اصولا در ساختمان‌سازی، مصرف‌کنندگان تقاضای میلگردهای سبک تا قطر ۲۵ میلی‌متر بسته به تعداد طبقات دارند. برای پروژه‌های سنگین، از میلگردهای ۲۸ و ۳۲ میلی‌متر نیز استفاده می‌شود. البته در ساختمان‌سازی به ندرت میلگردهای ۲۸ و ۳۲ میلی‌متر به کار می‌رود.
از چه مواد اولیه‌ای برای تولید محصول استفاده می‌کنید؟
شرکت آناهیتا گیلان برای تولید میلگرد از شمش فولادی با گرید ۵SP استفاده می‌کند. البته اصول نوردکاری این است که تولیدکنندگان تیرآهن، نبشی و ناودانی شمش فولادی با گریدهای پایین‌تر یعنی ۳SP و ۴SP و تولیدکنندگان میلگرد گرید ۵SP را مورد استفاده قرار می‌دهند. البته شمش تعدادی از تولیدکنندگان بزرگ فولادی و برخی از تولیدکنندگان کوچک‌تر بخش خصوصی بیش از گذشته رصد شود تا از نظر آنالیزی مشکلی نداشته باشند. البته شمش فولاد بسیاری از تولیدکنندگان بسیار استاندارد است و می‌توان از آن‌ها میلگردهای استاندارد تولید کرد. گفتنی است که برای تولید محصول استاندارد، باید مواد اولیه نیز استاندارد باشد که در مورد تولید میلگرد، این موضوع کاملا صدق می‌کند زیرا استاندارد میلگرد تابعی از استاندارد شمش فولاد است. زمانی که یک تولیدکننده میلگرد، شمش استاندارد ۵SP را دریافت نکند، طبیعتا نمی‌تواند میلگرد استاندارد تولید کند. بعضا مشاهده می‌شود میزان آلیاژهای شمش فولادی مانند کربن، منگنز و… متفاوت از استاندارد اعلام شده است و در این صورت، میلگرد استاندارد از شمش غیر استاندارد تولید نخواهد شد. هنگامی که آنالیز شمش فولادی به عنوان ماده اولیه تولید میلگرد کنترل شد، طبعا می‌توان در مرحله بعد میلگرد را مطابق استاندارد تولید کرد.
نحوه فروش شرکت شما به چه صورت است؟ آیا در بورس کالا عرضه می‌کنید؟
در حال حاضر، عرضه در بورس کالا منوط به تامین مواد اولیه از آن است. در صورتی که بتوانیم شمش فولاد را از بورس کالا تامین کنیم، باید طبق دستورالعمل‌ها به میزان ۶۰ درصد مواد اولیه تامین شده، محصول در بورس عرضه شود. شرکت فولاد آناهیتا گیلان نیز مطابق با این دستورالعمل، هر زمان تامین مواد اولیه را از بورس کالا انجام دهد، محصول خود را در این فضا عرضه می‌کند. تاکنون برای شرکت ما مشکلی در زمینه عرضه در بورس کالا پدید نیامده است زیرا همواره تلاش کرده‌ایم تامین مواد اولیه و عرضه در بورس کالا را مطابق دستورالعمل‌ها انجام دهیم. ضمن اینکه باید اشاره کرد که مشکل اصلی عرضه میلگرد در بورس کالا به تفاوت قیمت میان شمش و میلگرد بازمی‌گردد.
آیا صادرات انجام می‌دهید؟
صادرات در مقطع کنونی با چالشهای فراوانی همراه است. در حال حاضر، مشخص نیست که قیمت میلگرد باید بر چه اساسی محاسبه شود. تولیدکنندگان میلگرد نمی‌دانند میلگرد خود را با چه بهایی در بازار داخلی و صادراتی عرضه کنند. علت اصلی این موضوع را می‌توان در چند نرخی بودن ارز در کشور دانست. مشخص نیست که تولیدکنندگان باید میلگرد را با کدام نرخ ارز صادر کنند. چراکه از یک سو قیمت‌گذاری در بازار داخلی با نرخ ارز سنا انجام می‌شود و از سوی دیگر، برای صادرات باید نرخ ارز نیما را مبنا قرار داد. این یعنی صادرکننده باید قیمت میلگرد صادراتی خود را با بهایی کمتر از داخلی محاسبه کند. ضمن اینکه با هزینه‌های گمرکی و مبنای گمرک، نمی‌توان چندان به صادرات پرداخت و صادرات دشوار شده است.
چه چالش‌هایی در حوزه قیمت‌گذاری میلگرد وجود دارد؟
به شرکت فولاد آناهیتا گیلان به میزان مورد نیاز مواد اولیه تعلق نمی‌گیرد. در حالی که بهای تمام شده شمش فولادی کمتر از هفت هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است، این کالا با قیمتی بیش از ۱۴ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم به نوردکاران فروخته می‌شود. در صورتی که کرایه حمل و هزینه‌های دستمزد را به این میزان اضافه کنیم، باید بهای میلگرد در بورس کالا به ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم برسد. این در حالی است که نوردکاران چاره‌ای جز فروش میلگرد با قیمتی کمتر از ۱۵ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم ندارند.
مبنای قیمت‌گذاری شمش و میلگرد در بورس کالا معلوم نیست و با اینکه تلاش‌های بسیاری برای تغییر مبنای قیمت‌گذاری یا حداقل افزایش تفاوت قیمت شمش و میلگرد صورت گرفت، این مهم هنوز ره به جایی نبرده است. سال گذشته که هنوز تغییرات عمده در وزارت صنعت، معدن و تجارت رخ نداده بود، توانستیم تفاوت واقعی قیمت شمش و میلگرد فولادی را در بورس کالا تثبیت کنیم و قیمت این دو با هم تفاوت ۱۱ درصدی داشتند. در حالی که در سال جاری حتی در مواقعی تفاوت قیمت شمش و میلگرد فولادی حتی به ۲ درصد نیز رسیده است.
در هیئت مدیره انجمن نوردکاران فولادی نیز بارها به مسئولان امر نامه نوشتیم و تقاضای تغییر مبنای قیمت‌گذاری شمش و میلگرد را داشتیم. در حال حاضر، شمش فولادی با قیمت عادلانه به تولیدکنندگان میلگرد و حوزه نورد فولادی تعلق نمی‌گیرد و مبنای قیمت‌گذاری میلگرد نیز مشخص نیست.
میلگرد عرضه شده از سوی شرکت آناهیتا گیلان تماما برای مصارف ساختمانی است. عمده مشتریان با توجه به حجم عرضه، تاجران و آهن‌فروشان بازار که از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز دارند، هستند. طبق قانون، عرضه‌کننده در بورس باید حتما تولیدکننده باشد و در همین حال، خریدار بورسی نیز تاجر یا آهن‌فروش قانونی دارای انبار و مجوز از سوی وزارت صمت است. سپس مصرف‌کننده نهایی می‌تواند با توجه به نیاز خود از آهن‌فروشان با تناژ پایین خرید کنند. البته باید در این شیوه عرضه و تقاضا تجدید نظر شود؛ چراکه تولیدکننده نمی‌تواند محصول خود را به دست مصرف‌کننده نهایی برساند و وجود واسطه‌ها، ناخودآگاه باعث افزایش قیمت می‌شود. با خریداری محصول توسط تجار از بورس کالا، به ناچار مصرف‌کننده نهایی به هنگام خرید از آن‌ها، با قیمتی بالاتر از قیمت عرضه تولیدکننده مواجه خواهد شد. هنگامی که آهن‌فروش، محصول را از بورس کالا خریداری می‌کند، باید به نوعی هم ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده و ۵ درصد نیز قیمت حمل بپردازد و اگر قصد فروش را داشته باشد، باید برای سود بردن از معامله، به بهای تمام شده خود اضافه کند. بنابراین میلگرد گران به دست مصرف‌کننده نهایی خواهد رسید.
اصول بازار این است که هر اندازه که بازار داخلی نیاز دارد، باید به مصرف‌کننده داخلی عرضه شود و در صورت مازاد تولید، اقدام به صادرات محصول مازاد کرد. ضمن اینکه باید ضریب معقول و منطقی میان هر حلقه از زنجیره فولاد در نظر گرفت؛ ضریب کنونی برای میلگرد منطقی نیست.
شرکت فولاد آناهیتا گیلان چه استراتژی‌هایی را برای آینده خود اتخاذ کرده است؟
شرکت فولاد آناهیتا گیلان قطعا طرح‌های توسعه‌ای را در دستور کار قرار داده است و به تکمیل زنجیره خواهد پرداخت تا بتواند حلقه‌های بیشتری از زنجیره تولید را داشته باشد. تولیدکنندگان با هر سختی و مانعی کنار خواهند آمد و به تولید ادامه خواهند داد. شرکت فولاد آناهیتا گیلان نیز تلاش خواهد کرد افزایش تولید را در دستور کار قرار دهد و بتواند ظرفیت خالی خود را تکمیل کند.
