رضا شهرستانی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» در زمینه وضعیت کلی بازار فولاد، اظهار داشت: سیاست وزارت صمت بر این اساس است، آشفته‌بازاری که در کالاهای مازاد و نیز در کالاهایی که با کمبود آن مواجه هستیم را با ایجاد ثبات و شفافیت در بازار مدیریت کند؛ به نحوی که در کل مهندسی شده نباشد.
وی ادامه داد: تمامی کالاها مانند محصولات پتروشیمی، فولاد، مس، آلومینیوم و در واقع محصولات تمامی زنجیره‌های فلزی باید از طریق بورس کالای ایران معامله شود و نظر وزارت صمت بر این است که قیمت‌های منطقی داشته باشند. همچنین عرضه و تقاضا همدیگر در مقابل یکدیگر قرار گیرند، مگر اینکه قیمت‌های داخلی از قیمت‌های صادراتی بالاتر رود که در این شرایط باید بورس کالای ایران، قیمت کالا را ۹۵ درصد قیمت صادراتی تعیین کند.
پیش‌‌شرط صادرات آهن اسفنجی
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، ضمن عنوان کردن فرایند صادرات کالاهای مازاد تولید، گفت: ضرورت دارد فرایندی مثبت برای صادرات مواد اولیه اعمال شود. این یعنی اگر محصول در بورس کالا عرضه شد و به فروش نرفت، مازاد تلقی شده و در این شرایط شرکت‌های فولادی مجاز هستند اقدام به صادرات این محصولات کنند. همچنین در خصوص کالاهایی همچون آهن اسفنجی که با کمبود آن مواجه هستیم، باید سه بار در بورس کالای ایران عرضه شود و در صورتی که خریداری برای این کالا وجود نداشت، شرکت‌های تولیدکننده می‌توانند اقدام به صادرات آهن اسفنجی کنند.
بحران قطعی گاز
شهرستانی با اشاره به مشکلات احتمالی ناشی از قطع گاز در زنجیره فولاد به ویژه تولیدکنندگان آهن اسفنجی، تصریح کرد: با توجه به اینکه با کمبود گاز در کشور مواجه خواهیم شد، این عامل می‌تواند در ماه‌های آتی در بخش آهن اسفنجی به معضلی بزرگ تبدیل شود. در واقع، اتفاقی که اکنون رقم خورده این است که شرکت‌های فولادی به شدت به دنبال خرید آهن اسفنجی پیش از قطعی گاز هستند تا از تامین مواد اولیه خود در صورت قطعی گاز اطمینان داشته باشند و به تولید خود در آن زمان ادامه دهند.
وی ادامه داد: برای توسعه میادین گازی به ۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در این بخش نیازمند هستیم که با توجه به وضعیت اقتصادی کشور، مجبور به برداشت گاز با همان مقدار موجود هستیم؛ این یعنی تا سال‌های آتی نیز با کمبود گاز مواجه خواهیم بود.
علت افزایش قیمت آهن اسفنجی چه بود؟
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران اذعان کرد: یادآور می‌شود در زمانی که قطعی برق فولادی‌ها اتفاق افتاد، عرضه آهن اسفنجی بیشتر از تقاضا بود و در آن زمان تولیدکنندگان آهن اسفنجی به ویژه فولادسازان محصول خود را با حجم‌های نسبتا بالا در بورس کالا عرضه می‌کردند و با مازاد عرضه به وجود آمده و آگاهی نسبت به اینکه تقاضایی برای آن‌ها وجود نخواهد داشت، آهن اسفنجی خود را صادر می‌کردند. در نتیجه با توجه به صادرات صورت گرفته، بعد از برطرف شدن قطعی برق، کمبود آهن اسفنجی در بازار به وجود آمد و تقاضا افزایش یافت که به بالا رفتن قیمت آن در بازار منجر شد. از این رو باید برنامه‌ریزی دقیقی برای جلوگیری از قطع گاز و برق صنایع فولادی انجام شود تا مشکلاتی نظیر این موضوع پیش نیاید.
از توسعه واحدهای ذوب جلوگیری شود
شهرستانی عنوان کرد: حدودا ۱۵ شرکت در زمینه تولید آهن اسفنجی فعال هستند. اتفاقی که اکنون رقم خورده، این است که شرکت‌های فولادی برای تکمیل ظرفیت خود اقدام به احداث کارخانه‌های ذوب کردند که بعضی از شرکت‌ها مشغول فعالیت در این واحدها هستند و برخی دیگر نیز طی یک تا دو سال آینده واحد تولیدی ذوب را به مرحله بهره‌برداری می‌رساند. این موضوع معضل کمبود آهن اسفنجی را حادتر خواهد کرد. در این باره نیز باید از توسعه کارخانه‌های آهن اسفنجی که تصمیم دارند، کارخانه ذوب راه‌اندازی کنند، جلوگیری شود و دیگر مجوزی برای برنامه ذوب داده نشود.
لزوم عرضه همه آهن اسفنجی در بورس
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران همچنین درباره نحوه فعالیت شرکت‌ها در بورس کالای ایران، بیان کرد: مطابق قانون، شرکت‌های فولادی موظف به عرضه کالا در بورس کالای ایران هستند اما بسیاری از شرکت‌ها به دلیل قراردادهای بلند‌مدت با شرکت‌هایی که سهامدار مشترکی دارند، خود را از الزامی بودن این قانون، سلب می‌کنند. در همین حال، انجمن فولاد از وزارت صمت درخواست کرد که اگر می‌خواهند الزامی بودن عرضه کالا در بورس کالای ایران موفقیت‌آمیز پیش برود، باید قراردادهایی که در گذشته میان شرکت‌ها منعقد شده است را فسخ کنند. در واقع، عدالت بین مصرف‌کننده و مشتریان ایجاد شود و رقابت سالمی در این میان به وجود بیاید.
حال ناخوش واحدهای کوچک فولادی
شهرستانی، همچنین به تشریح وضعیت واحدهایی کوچک فولادی پرداخت و افزود: متاسفانه واحدهای کوچک تولیدکننده فولاد در زیان‌دهی مطلق به سر می‌برند و می‌توان تخمین زد از یک هزار و ۵۰۰ تومان تا سه هزار تومان به ازای هر کیلوگرم در فروش محصولات خود متضرر می‌شوند. در حال حاضر، فرایند اجبار عرضه کالا در بورس که طی دو هفته گذشته انجام شده، به طور کامل تکمیل نشده است؛ اما انتظار می‌رود در دو تا سه هفته آتی شاهد این باشیم که کل فروش آهن اسفنجی از طریق بورس کالای ایران انجام گیرد.
وی مطرح کرد: پیش از قطعی برق در فصل تابستان، باید برنامه و ساز و کاری برای بریکت‌سازی آهن اسفنجی صورت می‌پذیرفت. در ادامه اتفاق دیگری که می‌توانست رقم بخورد این بود که از صادرات آهن اسفنجی جلوگیری شود که متاسفانه این فرایند محقق نشد و بازار در حال حاضر با کمبود آهن اسفنجی دست‌وپنجه نرم می‌کند.
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در ادامه گریزی به کمبود گاز در کشور زد و گفت: با توجه به اینکه از منظر کمبود گاز در شرایط حادی به سر می‌بریم، فعلا تجار نباید از بورس کالای ایران اقدام به خرید کالای خود کنند. همچنین باید کل قراردادهای خرید و فروش آهن اسفنجی که در شرکتی‌های بزرگ و خصولتی منعقد شده است، به صورت کامل ملغی شود.
شهرستانی خاطرنشان کرد: بر حسب دستورالعمل وزارت صمت، همه تولیدکنندگان آهن اسفنجی باید مازاد تولید خود را که مصرف ندارند در بورس کالا عرضه کنند تا قیمت بر اساس بازار تعیین شود نه ضرایب قیمتی قدیمی؛ چراکه ممکن است برخی تولیدکنندگان آهن اسفنجی، این محصول را به زیرمجموعه‌ها با قیمت کمتر از بازار به فروش برسانند که این نوعی رانت است و باید جلوی آن گرفته شود.
وی تصریح کرد: سومین اتفاقی که باید رقم بخورد، این است که بازار ورق نیز باید سر و سامان بگیرد و شرکت‌های خریدار مشخص شوند تا از فروش ورق در بازار آزاد با قیمت بالاتر و توزیع رانت میان خریداران جلوگیری شود. در حال حاضر، قیمت‌های میلگرد و برخی محصولات نوردی در بازار به گونه‌ای است که عمده نوردکاران در زیان هستند و عرضه در بورس، باعث ایجاد تعادل در زنجیره می‌شود. همچنین زیان نوردکاران و به ویژه تولیدکنندگان میلگرد کاهش می‌‌یابد و تبدیل به سود می‌شود.
زمستان سخت فولادی‌ها
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران یادآور شد: در زمان قطعی برق، قیمت سیمان به دو سه برابر، قیمت معمول خود افزایش یافت اما از طرفی قیمت فولاد، حدودا بیش از ۲۰ درصد افزایش پیدا نکرد. در این شرایط بود که انجمن فولاد با حمایت و مدیریتی که انجام داد، توانست از صادرات کالا جلوگیری کند و نیز مانع رشد قیمت‌ها برای مصرف‌کننده نهایی شد، اما متاسفانه به دلیل رشد ناگهانی قیمت سیمان، بیان شده است که تامین گاز صنعت سیمان در فصل زمستان ۳ درصد کاهش خواهد یافت؛ در حالی که برای صنعت فولاد ۷۰ درصد اعمال محدودیت در نظر گرفته شده است. با این وضعیت عواقب بدی در انتظار صنعت فولاد کشور خواهد بود.
شهرستانی ادامه داد: در واقع به جای قدردانی از فولادسازان برای کمک‌رسانی به گازرسانی، قطعی گاز را برای صنعت فولاد در نظر گرفته‌اند. در نتیجه، این فرایند باعث می‌شود قیمت‌های نهایی برای مصرف‌کننده به شدت بالا رود. همچنین بسیاری از شرکت‌ها مجبور به کاهش تولید و یا متوقف کردن واحد تولیدی خود تا زمان تامین مواد اولیه شرکت خود که همان آهن اسفنجی است، می‌شوند. علاوه‌براین، قیمت قراضه آهنی در جهان سر به فلک کشیده است و می‌توان یکی از عوامل کمبود آهن اسفنجی و افزایش تقاضا را این مسئله قلمداد کرد.
ضرورت تدوین استراتژی اکتشاف سنگ‌آهن
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در ادامه به اتمام ذخایر سنگ‌آهن کشور اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه با مشکل کمبود ذخایر سنگ‌آهن مواجه هستیم، برای اینکه به هدف تولید ۵۵ میلیون تن فولاد تا سال ۱۴۰۴ برسیم، حدودا به ۱۵۰ میلیون تن سنگ نیاز داریم که این موضوع تا چند سال آینده به طور جدی پیگیری باید شود.
شهرستانی با بیان اینکه در بخش حمل و نقل به ویژه ریلی، بیشتر از ۱۲ هزار کیلومتر کمبود خط آهن داریم، عنوان کرد: برای تامین ریل حداقل باید سالیانه دو تا سه هزار کیلومتر خط آهن اضافه شود که متاسفانه در سال بیشتر از ۲۵۰ یا ۲۰۰ کیلومتر در سال خط آهن ایجاد نمی‌شود.
شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران بر ضرورت تشکیل نشستی درباره معضلات حوزه فولاد با وزارت صنعت، تاکید کرد و افزود: وزارت صنعت، معدن، تجارت باید بپذیرد که برای ایجاد توازن کل زنجیره فولاد، کمبودها و کسری در این حوزه را شناسایی کند که در نهایت هم محصولاتی با ارزش‌افزوده بالاتر تولید شود و هم برای جلوگیری از هدر رفت سرمایه‌ها و نیز برای اینکه درگیر رقابت‌های منفی این حوزه نشویم. همچنین باید سرمایه‌گذاری مناسب در کل زنجیره فولاد صورت بگیرد.
انتهای پیام//
