پس از پذیرش نخستین محموله‌های آهن اسفنجی تولید شده در برخی از شرکت‌های فولادی، بسیاری از این موضوع استقبال کردند و آن را گامی در جهت تکمیل زنجیره تولید و شفاف‌سازی در آن دانستند، اما برخی دیگر به‌دلیل ماهیت آهن اسفنجی در انجام معاملات تردید داشتند. با این حال دستورالعمل‌های دولت، باعث کاهش جذابیت معاملات این محصول میانی زنجیره فولاد شد.
به گزارش پایگاه خبری، تحلیلی «فلزات‌آنلاین» از اواخر سال گذشته عرضه آهن اسفنجی در بورس کالا آغاز شد و برخی از شرکتها شروع به تولید این محصول کردند، اما ماجرای اصلی آغاز عرضه آهن اسفنجی در بورس کالا از آنجا نشات گرفت که برخی شرکتها، اقدام به صادرات این محصول می‌کردند و این امر باعث اعتراض میان برخی تولیدکنندگان شمش و سایر بخش‌های زنجیره شده بود؛ در نهایت اینکه صادرات آهن اسفنجی منوط به عرضه آن در بورس کالا شد.
پس از آن بهتدریج برخی از شرکتها مانند توسعه آهن و فولاد گل‌گهر، فولاد سیرجان ایرانیان، پارس فولاد سبزوار و نیز فولاد کاوه جنوب کیش، که تولید آهن اسفنجی خود را آغاز کرده بودند، بهتدریج تولیدات خود را در بورس کالا عرضه کردند.
در ابتدای سال جاری روند معاملات آهن اسفنجی به‌خوبی پیش میرفت و تقاضای نسبتا مناسبی در بورس کالا وجود داشت. اما از ماه سوم (خرداد ماه) به بعد، شاهد افت شدید معاملات این محصول در بورس کالا بودیم.
دلیل این موضوع را میتوان در تحولات ارزی و اتفاقات پس از آن یعنی صدور دستورالعمل‌های پیاپی دانست؛ چرا که دولت در درجه اول به پالایش متقاضیان و محدود کردن آنها اقدام کرد.
به‌طوری که تنها آن دسته از تولیدکنندگان شمش که صورت‌های مالی خود را در سال ۹۵ و ۹۶ منتشر کرده بودند، حق خرید از بورس را داشتند. ضمن اینکه خریداران ملزم به عرضه ۷۵ درصد از تولیدات خود در بورس پس از خرید آهن اسفنجی شدند.
بدین ترتیب به یک‌باره اغلب تقاضاهای آهن اسفنجی در بورس کالا برچیده شد و جریان این محصول در بورس کالا به‌طور کامل تغییر یافت؛ به‌طوری که اغلب عرضه‌های این محصول میانی زنجیره فولاد، بدون تقاضا معامله رینگ بورس را ترک می‌کرد.
نمودار ۱ حاکی از آن است که طی ۸ ماه ابتدایی سال جاری ۵۸۶ هزار تن آهن اسفنجی در بورس کالای ایران عرضه شد که در مقابل آن ۵۰۰ هزار تن تقاضا وجود داشت، اما در نهایت ۱۷۶ هزار تن از این محصولات مورد معامله قرار گرفته و به فروش رفتند.
در این میان شرکت جهان فولاد سیرجان، ۲۰۵ هزار تن آهن اسفنجی در بورس عرضه کرد که با تقاضای ۱۸۶ هزار تنی مواجه شد، اما توانست ۵۶ هزار تن از این محصول را به فروش برساند. فولاد سیرجان ایرانیان نیز ۱۰۵ هزار تن از محصول خود را در بورس عرضه کرد که تقاضایی حدود ۲۱۷ هزار تن داشت، اما توانست ۵۰ هزار تن را معامله کند.
پارس فولاد سبزوار نیز ۶۰ هزار تن آهن اسفنجی در بورس عرضه کرد که با تقاضای ۶۹ هزار تنی، تنها ۵۰ هزار تن را مورد معامله قرار داد. شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر نیز ۱۷۵ هزار تن آهن اسفنجی در بورس عرضه کرد که با تقاضای ۲۸ هزار تنی مواجه شد و توانست ۲۰ هزار تن از آن را معامله کند. ضمن اینکه شرکت فولاد کاوه جنوب کیش ۴۱ هزار تن آهن اسفنجی عرضه کرد که بدون متقاضی و معامله باقی ماند.
