مدیرعامل شرکت سینا پارت مس ایرانیان، تولیدکننده کاتد مس گفت: متاسفانه علی‌رغم کاربردهای فراوان فلز مس در صنایع مختلف و افزایش میزان تقاضای آن، شاهد هستیم که مشکلات تولیدکنندگان و بهرهبرداران معادن مس حل نشده و بالعکس روبه‌روز پیچیده‌تر می‌شوند؛ باید اذعان کنم که موانع بی‌شمار، مانند سرعت‌گیرهایی هستند که از سرعت حرکت ماشین تولید در مسیر رشد و توسعه می‌کاهند.
حمید توده فلاح در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» با اشاره به چالش‌ها و موانع تولید، بیان کرد: مشکلات در زمینه تولید بسیار زیاد بوده و تولیدکنندگان با مسائل مختلفی دست به گریبان هستند. به عنوان مثال یکی از مشکلاتی که فکر ما را در چند روز اخیر به خود مشغول کرده، اقدامات کارشناسان سازمان تامین اجتماعی و سازمان حفاظت محیط زیست است زیرا بازرسی‌های این کارشناسان از محدوده معدنی ممکن است در مواقعی انجام شود که کارکنان در مرخصی و یا در تعطیلات باشند؛ در این شرایط کارشناسان این تصور را دارند که معدن هیچ‌گونه فعالیتی نداشته و غیرفعال است. در صورتی که برنامه کاری مجموعه در یک ماه شامل ۲۳ روز کاری و هفت روز تعطیلی است که ممکن است به دلیل کمبود نیروی انسانی، در هفت روز تعطیلی، افرادی در معدن مشغول به‌کار نباشند؛ به همین دلیل عدم فعالیت کارکنان در برخی از روزها که علت آن ذکر شد، دال بر این نیست که مجموعه به طور کامل غیرفعال است. ما با وجود مشکلات فراوان تمام سعی خود را می‌کنیم تا حق بیمه کارکنان را بپردازیم اما در نهایت با اخطار سازمان‌های مربوطه مبنی بر عدم فعالیت مجموعه مواجه می‌شویم. علاوه‌براین، چالش تامین سوخت کافی برای ماشین‌آلات معدنی، عدم حمایت دولت، عدم اعطای تسهیلات به فعالان صنعتی، چالش تامین مواد اولیه، بروکراسی‌های اداری طولانی، ابلاغ بخشنامههای متعدد و… نیز از موانع بی‌شمار دیگری هستند که تولیدکنندگان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
نقطه سر خط!
وی در خصوص سایر چالش‌هایی که معدن‌داران با آن مواجه هستند، اذعان کرد: عدم وجود ماشین‌آلات معدنی به‌روز، شرایط دشوار تامین منابع مالی، شرایط دشوار واردات ماشین‌آلات، کمبود نیروی متخصص (که گواهینامه و مهارت لازم برای هدایت ماشین‌آلات را داشته باشد) و… نیز از معضلات معدن‌داران در کشور هستند. در حال حاضر با کمی تلاش می‌توانیم نیروی کار معمولی مورد نیاز را جذب کنیم اما افراد متخصص به دلیل سختی کار بالا، درخواست حقوق‌های بیشتری دارند که با توجه به درآمد مجموعه، توان پرداخت این مبالغ را نداریم و حتی در مواقعی سایر معدن‌داران با پیشنهاد حقوق بالاتر، نیروی ما را جذب می‌کنند.
مدیرعامل شرکت سینا پارت مس ایرانیان گفت: متاسفانه کارکنان به قراردادهای خود متعهد نبوده و مفاد مندرج در این قراردادها به نفع کارفرمایان نیست زیرا هیچ ضمانتی برای انجام صحیح امور از سوی نیروی کار وجود نداشته و چنانچه خساراتی از سوی کارگر به مجموعه وارد شود، جبران آن از عهده وی خارج است؛ این در حالی است که کارفرما برای اخراج نیروی کار خود که وظایف محوله را به درستی انجام نداده است، باید مراحل طولانی را طی کند. هم‌اکنون به جز پیمانکاران، ۱۲ نفر به طور مستقیم در این مجموعه مشغول به فعالیت هستند این در حالی است که ظرفیت اشتغال‌زایی تا ۳۰ نفر را داریم.
توده فلاح در خصوص ماشین‌آلات معدنی، اظهار داشت: بخشنامههای متعددی برای واردات ماشین‌آلات معدنی ابلاغ شد اما این بخش‌نامه‌ها به جای تسهیل فرایند‌ها، شرایط واردات را پیچیده‌تر کردند. به عنوان مثال فعالان صنایع معدنی در صورتی اجازه واردات ماشین‌آلات دست دوم را دارند که به مقدار مشخصی سپرده‌گذاری انجام دهند که در این صورت بعد از گذشت حدود ۶ ماه موفق به واردات خواهند شد؛ در صورتی که این ماشین‌آلات در گمرک ایران رسوب کرده و به راحتی می‌توان اقدام به ترخیص آن‌ها کرد اما بروکراسی‌های اداری مانع از این کار شده و فرایند واردات به کندی صورت می‌گیرد. گفتنی است که رقم بالای سپرده‌گذاری برای واردات ماشین‌آلات معدنی باعث شد، تا ما از واردات منصرف شده و به سمت استفاده از ماشین‌آلاتی که در کشور وجود دارند برویم. لازم به ذکر است که ماشین‌آلات ایرانی پاسخگوی نیاز ما هستند اما قدیمی و فرسوده بوده و هزینه تعمیر و نگهداری بالایی دارند که به همین دلیل، معدن‌داران تمایل به استفاده از ماشین‌آلاتی دارند که سال‌های زیادی از زمان ساخت آن‌ها نگذشته باشد.
وی ادامه داد: در حال حاضر به دلیل عدم تامین سوخت کافی ماشین‌آلات، مجبور هستیم برخی مواقع فعالیت خود را متوقف کنیم که همین مسئله تاثیر منفی بر میزان تولید و بهره‌وری مجموعه دارد. ما در این معدن از یک لودر و یک بیل مکانیکی استفاده می‌کنیم؛ سوخت مورد نیاز یک بیل مکانیکی با توجه به توان آن، ۲۰۰ لیتر در روز است اما میزان سهمیهای که در ماه‌های گذشته از سوی شرکت نفت به ما تعلق گرفته است حدود سه تا چهار هزار لیتر گازوئیل در ماه بود که این مقدار تنها برای ۲۰ روز کافی بوده است. برای باقی روزها و سایر ماشین‌آلات ما باید چه چارهای بیندیشیم؟ متاسفانه مقدار سهمیه سوخت ماشین‌آلات بر اساس میزان تولید محاسبه می‌شود و برای ماشین‌آلاتی که به منظور حمل‌و‌نقل مواد معدنی مورد استفاده قرار می‌گیرند و در زمینه تولید نقشی ندارند، سهمیهای اختصاص داده نمی‌شود. چالش معارضان محلی نیز از دیگر مشکلاتی است که اکثر معدن‌داران با آن مواجه هستند اما ما همواره تلاش کرده‌ایم تا با تعامل با افراد محلی، رضایت آن‌ها را جلب کنیم؛ ضمن اینکه محدوده‌ای که ما در آن فعالیت داریم بزرگ نبوده و تاکنون در این زمینه با چالش خاصی مواجه نشده‌ایم؛ در خصوص مسائل زیست‌محیطی نیز ما تمام موارد را هم در محدوده معدنی و هم در خطوط تولید کاتد مس رعایت کرده و مشکلی با سازمان‌های منابع طبیعی و آبخیزداری و سازمان حفاظت محیط زیست نداریم. لازم به ذکر است که معضل محدودیت‌های انرژی باعث شد تا در فصل تابستان یک روز در هفته برق مجموعه از ساعت ۱۱ تا ۲۳ قطع شود و چون به دلیل قیمت بالا امکان خریداری دیزل ژنراتور را نداشتیم، مجبور به کاهش میزان تولید شدیم.
حق انتخابی نداریم
مدیرعامل شرکت سینا پارت مس ایرانیان در رابطه با چالش معدن‌داران در زمینه حقوق دولتی معادن، عنوان کرد: متاسفانه در حال حاضر میزان حقوق دولتی معادن بسیار بالاست و بهرهبرداران معادن توان پرداخت آن را ندارند؛ عوامل متعددی باعث می‌شود تا میزان حقوق دولتی بسیار بیشتر از رقم واقعی محاسبه شود؛ به عنوان مثال عیار ماده معدنی محدوده‌ای که ما در آن فعالیت داریم، بیشتر از میزان واقعی ثبت شده و کارشناسان وزرات صمت نیز به این موضوع واقف هستند زیرا بیان می‌کنند که عیار ماده معدنی این منطقه ۱٫۵ درصد استخراجی نبوده و این عدد مربوط به عیار رگه است. عیار معدن بر اساس طرح اکتشافی ارائه شده اولیه به ثبت رسیده است اما در واقع عیار محدوده معدنی پایین است و ما ناچار به پرداخت حقوق دولتی بیشتری هستیم. برای رفع این مشکل پیگیری‌های فراوانی از سازمان‌های مربوطه به عمل آوردیم اما در صورتی امکان تغییر میزان عیار ثبت شده وجود دارد که مجددا فعالیت اکتشافی در محدوده معدنی صورت بگیرد؛ این در حالی است که انجام فعالیت‌های اکتشافی هزینه‌های زیادی داشته و پرداخت این هزینه‌ها از عهده ما خارج است. لازم به ذکر است که بسیاری از ذخایر کوچک معادن مس مانند ذخایر معادن آهن به شکل توده‌ای و با حجم بالا نبوده و سنگ مس به صورت رگه‌ای استخراج می‌شود که همین مساله باعث افزایش هزینه‌های جانبی می‌شود؛ به عنوان مثال در زمان استخراج رگه سنگ مس با عیار ۱٫۵ درصد و با ضخامت ۲۰ سانتی‌متر، به دلیل عرض بسیار بیشتر باکت بیل مکانیکی در مقایسه با ضخامت رگه، میزان باطله‌ای که همراه با سنگ مس استخراج می‌شود، بسیار بیشتر از ماده معدنی خواهد بود و به دلیل عدم امکان تفکیک ماده معدنی و باطله، معدن‌دار چارهای جز استخراج از معادن کوچک مس به این صورت ندارد. این موضوع باعث می‌شود تا عیار ماده استخراج شده کاهش یابد اما معدن‌دار باید حقوق دولتی که بر اساس عیار ثبت شده در پروانه بهره‌برداری تعیین می‌شود، را بپردازند. در گذشته که حقوق دولتی معادن پایین بود، ما مشکل خاصی در این زمینه نداشتیم اما اکنون ۱۵ درصد ارزش ماده معدنی استخراج شده که به قیمت روز محاسبه می‌شود، به عنوان حقوق دولتی از بهره‌بردار معدن مطالبه می‌شود. از سوی دیگر سازمان امور مالیاتی نیز بر اساس همین اطلاعات، میزان مالیات مجموعه را محاسبه می‌کند؛ ما به دلیل عدم تمایل مشتریان، امکان صدور فاکتور رسمی را نداشته و برای فروش رسمی، ناچار هستیم محصولات را با قیمت پایین‌تری در بازار عرضه کنیم.
توده فلاح ابراز کرد: بدون در نظر گرفتن هزینه‌های ثابت و متغیر که لازمه ادامه روند تولید هستند، ۴۰ درصد درآمد ما صرف هزینه‌های دولتی (۱۵ درصد حقوق دولتی و ۲۵ درصد مالیات) می‌شود. این در حالی است که مجبور هستیم محصول نهایی را بر اساس قیمت‌های دستوری به فروش برسانیم. فروش محصولات با قیمت‌های تعیین شده برای شرکت‌های بزرگ دولتی که میزان تولید بالایی دارند، امکان‌پذیر است اما برای واحدهای تولیدی کوچک‌مقیاس که هزینه‌های خود را بر اساس نرخ ارز آزاد پرداخت می‌کنند، مقرون به صرفه نیست. بنابراین چالش اصلی تولید کاتد در معادن کوچک‌مقیاس مس، در زمینه فروش و قیمت محصولات است؛ اگر تولیدکنندگان محصولات را با قیمت‌های واقعی به فروش برسانند، مزیت رقابتی خود را از دست می‌دهند زیرا کاتد مس در بورس کالا با قیمت‌های کمتری عرضه می‌شود. در حال حاضر قیمت مس در بازارهای جهانی حدود هشت هزار و ۳۰۰ دلار است اما در ایران مس با قیمت‌های پایین‌تری نسبت به قیمت‌ها جهانی به فروش می‌رسد که همین موضوع باعث شده تا برخی افراد برای کسب سود بیشتر به دنبال صادرات آن و خام‌فروشی مواد اولیه باشند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: یکی از درخواست‌های ما از نهادهای بالادستی، تسهیل فرایند اخذ وام و تسهیلات به منظور تامین منابع مالی و اعتباری است؛ متاسفانه پروانه بهره‌برداری معدن و کارخانه تولید کاتد مس، به عنوان وثیقه جهت اخذ وام از سوی بانک‌ها مورد قبول واقع نمی‌شود. اگرچه پروانه بهره‌برداری از معدن از سوی صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی مورد تایید است اما باز هم برای اخذ تسهیلات از این صندوق، معدن‌داران به ضامن معتبر نیاز دارند. در حال حاضر تمام سرمایه خود را در زمینه تولید صرف کرده و وثیقه ملکی در اختیار نداریم؛ به همین دلیل از انجام این کار منصرف شده و تمایل نداریم تا برای اخذ وام و تسهیلات افراد بیشتری را درگیر مشکلات کنیم.
انتهای پیام//
