با توجه به روند رو به رشد گرمایش جهانی، کشورهای حاضر در کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۳ (COP28)، به منظور افزایش استفاده از انرژی‌های پاک و کنار گذاشتن سوخت‌های فسیلی، به یک بیانیه مشترک در قالب انجام اقداماتی در این مسیر دست یافتند.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از خبرگزاری رویترز، بر اساس این بیانیه، ۱۱۸ کشور حاضر در این کنفرانس متعهد شدند که ظرفیت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان راهی برای کاهش سهم سوخت‌های فسیلی در تولید انرژی جهان را تا سال ۲۰۳۰ به میزان سه برابر افزایش دهند.
در بیانیه مذکور، کشورها با هدف کربن‌زدایی بخش انرژی به عنوان منشا حدود سه چهارم از انتشار گازهای گلخانه‌ای جهانی، وعده دادند که اقداماتی نظیر گسترش نیروگاه‌های هسته‌ای برای تولید انرژی، کاهش انتشار گاز متان و توقف تخصیص منابع مالی برای استفاده از انرژی زغال‌سنگ در نیروگاه‌های تولید برق را در دستور کار خود قرار دهند.
سلطان الجابر، رئیس کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۳ (COP28) بیان کرد: این بیانیه کمک خواهد کرد تا تمرکززدایی از بخش زغال‌سنگ در سراسر جهان صورت بگیرد.
در این بیانیه، بر تاثیر افزایش سه برابری استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در کنار گذاشته شدن سوخت‌های فسیلی از سیستم انرژی جهان که منشا عمده تولید گازهای گلخانه‌ای هستند، حداکثر تا سال ۲۰۵۰ اشاره شد. کشورهایی نظیر برزیل، نیجریه، استرالیا، ژاپن، کانادا، شیلی و باربادوس، از حامیان اصلی این اقدام مطرح شده در این بیانیه بودند.
اگرچه چین و هند حمایت خود را از سه برابر کردن استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۰ اعلام کرده‌اند اما هیچ یک از این دو کشور خود را نسبت به این بیانیه که در کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۳ (COP28) ارائه شد، متعهد ندانستند.
برخی از حامیان این بیانیه همچون کشورهای عضو اتحادیه اروپا و امارات در نظر دارند تعهد افزایش سه برابری استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را در بیانیه پایانی این کنفرانس به یک هدف جهانی تبدیل کنند. با این حال، دستیابی به این هدف مستلزم توافق ۲۰۰ کشور حاضر در این کنفرانس است.
در پیش‌نویس این بیانیه که برای اولین بار خبرگزاری رویترز آن را ارائه داد، ضمن تاکید بر موضوع کاهش تدریجی استفاده از انرژی زغال‌سنگ در نیروگاه‌های تولید برق و پایان دادن به تامین مالی راه‌اندازی نیروگاه‌های جدید تولید برق مبتنی بر سوخت زغال‌سنگ، به هدف دو برابر کردن نرخ بهره‌وری انرژی در جهان تا سال ۲۰۳۰ اشاره شده بود.
کشورهای از نظر آب و هوایی آسیب‌پذیر اصرار دارند که این تعهدات باید به یک توافق بین کشورهای حاضر در این کنفرانس به منظور حذف تدریجی استفاده از سوخت‌های فسیلی در جهان تبدیل شود.
تینا استگی، به عنوان نماینده جزایر مارشال عنوان کرد: این تعهد نمی‌تواند کشورهایی که هم‌زمان در حال گسترش تولید سوخت‌های فسیلی هستند را ملزم به گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر کند.
اگرچه استقرار سیستم‌های مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر مانند سیستم خورشیدی و بادی طی سال‌های اخیر در سطح جهان افزایش یافته است اما مسائلی نظیر افزایش هزینه‌ها، محدودیت‌های نیروی کار و مشکلات زنجیره تامین، باعث تاخیر و لغو برخی پروژه‌های مرتبط در ماه‌های اخیر برای شرکت‌هایی همچون «Orsted» و «BP» شده و میلیاردها دلار ضرر به این دو شرکت وارد کرده است.
برای رسیدن به هدف ۱۰ هزار گیگاوات انرژی تولید شده از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر در سطح جهانی تا سال ۲۰۳۰، دولت‌ها و موسسات مالی ملزم به افزایش سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مبتنی بر انرژی تجدیدپذیر که در کشورهای در حال توسعه بنابر مشکلات مالی متوقف شده است، خواهند بود.
نجیب احمد، مشاور وزارت آب و هوای سومالی به عدم تطابق بین توانایی و محدودیت‌های این کشور برای جذب سرمایه‌گذاری در این زمینه اشاره کرد.
آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر اعلام کرد که تنها ۲ درصد از سرمایه‌گذاری‌های جهانی در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر به قاره آفریقا طی دو دهه گذشته اختصاص یافته است.
گسترش نیروگاه‌های هسته‌ای برای تولید انرژی
بیش از ۲۰ کشور در روز شنبه دوم دسامبر ۲۰۲۳ بیانیه‌ای را امضا کردند که هدف آن، سه برابر کردن استفاده از ظرفیت انرژی هسته‌ای تا سال ۲۰۵۰ است. جان کری به عنوان نماینده کشور آمریکا در این کنفرانس، اظهار داشت: جهان نمی‌تواند بدون ساخت رآکتورهای هسته‌ای جدید به اهداف تعیین شده در طرح برایند انتشار صفر تا سال ۲۰۵۰ دست پیدا کند.
وی در جریان این کنفرانس مطرح کرد: بحث استفاده از انرژی هسته‌ای به عنوان جایگزین قطعی دیگر منابع تامین انرژی به هیچ وجه مطرح نیست اما این موضوع را باید مد نظر قرار داد که نمی‌توان بدون استفاده از انرژی هسته‌ای، به اهداف برایند انتشار صفر دست یافت.
کری همچنین استفاده از فرایند جداسازی و ذخیره‌سازی کربن در رسیدن به اهداف برایند انتشار صفر را بسیار پر‌اهمیت ارزیابی کرد.
گفتنی است در حال حاضر، ظرفیت تولید انرژی با استفاده از نیروگاه‌های هسته‌ای در جهان ۳۷۰ گیگاوات است و ۳۱ کشور از این راکتورها برای تولید انرژی استفاده می‌کنند. بر همین اساس، سه برابر شدن ظرفیت تولید انرژی مبتنی بر استفاده از انرژی هسته‌ای تا سال ۲۰۵۰، مستلزم افزایش قابل‌توجه صدور تاییدیه‌های جدید برای استفاده از این نیروگاه‌ها و اختصاص سرمایه‌گذاری گسترده در این زمینه خواهد بود.
یکی دیگر از موضوعاتی که در این کنفرانس در رابطه با آن تعهداتی ارائه شد، استفاده از زغال‌سنگ به عنوان سوخت فسیلی است که بالاترین میزان تولید دی‌اکسید کربن را در میان این سوخت‌ها به خود اختصاص داده است.
کشور فرانسه به عنوان یکی دیگر از حاضران در این کنفرانس، اعلام کرد که قصد دارد با همکاری برخی دیگر از کشورها از اعضای سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، ضمن تاکید بر آمایش و ارزیابی مشکلات مرتبط با آب و هوا و خطرات مالی ناشی از سرمایه‌گذاری در ساخت نیروگاه‌های جدید مبتنی بر استفاده از سوخت زغال‌سنگ، سرمایه‌گذاران خصوصی را از حمایت به منظور راه‌اندازی چنین پروژه‌هایی منصرف کند.
کشورهایی همچون کوزوو و جمهوری دومینیکن نیز توافق کردند که طرح‌هایی برای حذف تدریجی استفاده ار انرژی زغال‌سنگ در نیروگاه‌های خود را در دستور کار قرار دهند.
در همین راستا، نزدیک به ۵۰ شرکت نفت و گاز از جمله شرکت «Exxon Mobil»، منشور کربن‌زدایی صنعت نفت و گاز را به امضا رساندند. گفتنی است پیشنهاد طرح چنین منشوری از سوی سلطان الجابر، رئیس این کنفرانس به منظور کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در این صنعت تا سال ۲۰۵۰ ارائه شد.
طرح این منشور مورد انتقاد برخی از گروه‌های حامی محیط زیست قرار گرفت. دوستداران محیط زیست، ارائه چنین منشوری را صرفا یک موضوع فرعی برای به حاشیه بردن اهداف اصلی این کنفرانس اعلام کردند و افزودند که این منشور به جهت انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی، عملا یک پروژه شکست خورده محسوب می‌شود.
ملانی رابینسون، مدیر برنامه تحقیقات اقلیم جهانی در موسسه «World Resources Institute» عنوان کرد: این منشور حتی ذره‌ای از سوختی که شرکت‌های تولیدکننده نفت و گاز به فروش می‌رسانند، شامل نمی‌شود. در حالی که هم‌اکنون صنعت نفت و گاز، سهم حدود ۹۵ درصدی را در ایجاد بحران آب و هوایی به خود اختصاص داده است.
کاهش میزان انتشار گاز متان
دولت بایدن در روز شنبه دوم دسامبر ۲۰۲۳، از طرحی با هدف کاهش انتشار گاز متان در صنعت نفت و گاز ایالات متحده آمیریکا به عنوان بخشی از یک طرح جهانی برای مهار انتشار گازهای گلخانه ای که به تغییرات آب و هوایی کمک می‌کند، رونمایی کرد.
در همین حال، چندین دولت، سازمان‌های بشردوستانه و فعالان بخش خصوصی اعلام کردند که یک میلیارد دلار کمک مالی را برای حمایت از تلاش کشورها برای مقابله با گازهای گلخانه‌ای در صنعت گاز اختصاص خواهند داد.
لازم به ذکر است که دو تولیدکننده عمده متان در جهان یعنی کشورهای ترکمنستان و قزاقستان، اخیرا به پیمان جهانی کاهش انتشار گاز متان پیوستند. لازم به ذکر است که بیش از ۱۵۰ کشور در این انجمن داوطلبانه عضو هستند و بر اساس بیانیه اخیر این انجمن، اعضای آن حدود ۳۰ درصد انتشار گاز متان تولیدی خود را تا سال ۲۰۳۰ کاهش خواهند داد.
روز شنبه دوم دسامبر ۲۰۲۳، بانک جهانی یک طرح ۱۸ ماهه برای کاهش انتشار گاز متان ارائه کرد که شامل ۱۵ طرح ملی با هدف کاهش انتشار این گاز در فعالیت‌هایی نظیر تولید برنج، پرورش دامدار و مدیریت پسماند می‌شود.
انتهای پیام//
