در حال حاضر با توجه به اینکه بسیاری از شرکت‌های مصرف‌کننده سیم لاکی در کشور به دلیل مشکلات اقتصادی و کمبود نقدینگی از قدرت خرید بالایی برخوردار نیستند، با مازاد این محصول در کشور روبه‌رو هستیم اما اگر وضعیت بازار تغییر کرده و میزان مصرف سیم لاکی در کشور افزایش یابد، می‌توان گفت که حتی با کمبود آن در کشور مواجه خواهیم شد. هم‌اکنون با در نظر گرفتن شرایط بازارهای داخلی، صادرات محصولات می‌تواند گزینه مناسبی در مقابل تولیدکنندگان سیم لاکی باشد اما چالش‌های متعددی در این زمینه وجود دارند؛ شاید در برخی موارد و به صورت محدود برای انجام پروژه‌های برون مرزی، صادرات محصولات انجام شود اما باید گفت که عملا در چند سال اخیر صادرات سیم لاکی به طور مستقیم به سایر کشورها توسط تولیدکنندگان انجام نمی‌شود.
سازوکارهای بورس کالا در عرضه مفتول مسی سبب شده تا تولیدکنندگان، مواد اولیه را با قیمتی بالاتر از قیمت‌های جهانی تهیه کنند؛ این موضوع در خصوص خرید لاک هم صدق می‌کند زیرا با توجه به شرایط کشور و تحریم‌هایی که علیه ایران وضع شده، واردات لاک باکیفیت از کشورهای اروپایی و دور زدن تحریم‌ها باعث می‌شود تا تولیدکنندگان داخلی لاک را با قیمت بیشتری تامین کنند. گفتنی است که قیمت مواد اولیه، تاثیر مستقیمی روی قیمت تمام شده محصول دارد؛ به همین دلیل پر واضح است که با افزایش قیمت مس و لاک، قیمت تمام شده سیم لاکی افزایش می‌یابد و محصولات ایرانی قیمت رقابتی در بازارهای خارجی نخواهند داشت.
لازم به ذکر است که صادرات کاتد مس و خام‌فروشی مواد اولیه در دو سال اخیر، سبب کاهش میزان عرضه مفتول مسی در کشور شده و این موضوع به افزایش قیمت مفتول مسی و رقابت برای خرید آن دامن زده است. به همین دلیل در چند ماه اخیر به منظور بهبود بازارهای داخلی، صادرات کاتد نسبت به گذشته محدود شده است اما میزان عرضه آن همچنان مانند سابق بوده و افزایش نیافته است؛ در حال حاضر رقابت زیادی برای خرید مواد اولیه وجود ندارد اما باز هم با افت اندک قیمت کاتد، صادرات محصولات با این قیمت امکان‌پذیر نیست. به طوری که کاتد مس در سال گذشته با قیمت ۴۲۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم به فروش می‌رفت اما اکنون با قیمت ۳۴۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم معامله می‌شود.
مانع بعدی که سد راه تولیدکنندگان برای صادرات محصولات شده، رفع تعهد ارزی و عرضه ارز حاصل از صادرات به نرخ تعیین شده از سوی دولت است که تمام صنایع در کشور با این چالش دست به گریبان هستند. قیمت مفتول مسی عرضه شده در بورس کالا قبل از رقابت خریداران بر اساس نرخ ارز نیمایی است اما پس از رقابت، تولیدکنندگان مفتول را تقریبا با نرخ ارز آزاد خریداری می‌کنند؛ با صادرات محصولات و بازگشت ارز به کشور، دولت به دلیل اینکه مواد اولیه را بر اساس نرخ ارز نیمایی در بورس کالا عرضه کرده است، ارز حاصله را از تولیدکنندگان به نرخ نیمایی مطالبه می‌کند. در شرایطی که تولیدکنندگان، مواد اولیه را با نرخ ارز آزاد خریداری کرده‌اند به ناچار باید ارز حاصل از صادرات را با نرخ نیمایی تسعیر کنند که این موضوع خسارات هنگفتی را به ما تحمیل می‌کند.
گفتنی است که اختلاف قیمت ارز آزاد با ارز نیمایی باعث می‌شود تا تولیدکنندگان حدود ۱۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم سیم لاکی متضرر شوند در حالی که حاشیه سود این صنعت کمتر از این مقدار است. در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸، تولیدکنندگان امکان صادرات ریالی به کشورهای همسایه داشتند؛ به طوری که مشتریان با فروش ارز در بازارهای داخلی، محصولات را به ریال خریداری می‌کردند. به همین دلیل در آن زمان تولیدکنندگان با چالش نوسان نرخ ارز و اختلاف قیمت ارز آزاد با ارز نیمایی روبه‌رو نبودند و امکان توافق و انعقاد قرارداد با مشتریان خارجی وجود داشت.
یکی دیگر از مشکلات تولیدکنندگان سیم لاکی در حوزه صادرات، تعیین دلار به عنوان مبنا برای قیمت‌گذاری هر کیلوگرم سیم و مفتول مسی و محصولات مشابه در گمرک ایران است؛ تولیدکنندگان موظف هستند محصولات خود را با فرمول مشخص شده توسط گمرک، یعنی قیمت مس در بورس فلزات لندن به علاوه نیم دلار به فروش برسانند اما در سایر کشورها این عدد حداکثر ۰٫۲ و یا ۰٫۳ است. در این شرایط اگر تولیدکنندگان برای حفظ قیمت رقابتی در بازارهای خارجی اقدام به فروش محصولات با قیمت پایین‌تر کنند، گمرک ایران این موضوع را نپذیرفته و با مشکلاتی مواجه می‌شوند؛ به همین دلیل باید در فاکتور رسمی فروش خود نیم دلار را قید کنند که در آن صورت مشتریان حاضر به خرید محصولات با این قیمت نیستند.
یادداشت: امیرحسین اقلیمی – مدیرعامل شرکت صنایع سیم لاکی کاشان
انتهای پیام//
