یک تولیدکننده مات مس گفت: متاسفانه در حال حاضر اصلی‌ترین مشکل تولیدکنندگان، کمبود مواد اولیه است که علاوه بر کاهش عرضه آن، مهاجرت افراد غیربومی به استان کرمان برای ادامه فعالیت و استفاده از منابع، این موضوع را پیچیده‌تر کرده است. همچنین یکی از اثرات منفی دیگر افزایش واحد‌های تولیدی غیربومی در منطقه، کاهش چشمگیر میزان اشتغال‌زایی افراد بومی بوده است.

این فعال صنعت مس در گفت‌و‌گو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» در خصوص وضعیت صنعت مس و شرایط تولیدکنندگان مات مس، بیان کرد: با توجه به گذشت پنج ماه از شروع سال ۱۴۰۲، باید گفت که به طور کلی وضعیت این صنعت و فعالان آن در داخل مناسب است اما برخی مشکلات و چالش‌هایی که تمام صنایع با آن مواجه هستند، از سرعت رشد و توسعه صنعت مس در کشور کاسته‌ است. لازم به ذکر است که مواد اولیه ما برای تولید مات مس، سرباره است که به صورت دستمزدی از تولیدکنندگان بزرگ مس دریافت کرده و پس از ذوب، مات مس با عیار ۹۵ تا ۹۶ درصد (بسته به میزان مس موجود در مواد اولیه) را به آن‌ها تحویل می‌دهیم. به همین دلیل در حال حاضر اصلی‌ترین مشکل ما و اکثر تولیدکنندگان مات مس، کمبود مواد اولیه است؛ به طوری که مقدار مواد اولیه‌ای که به ما تحویل داده می‌شود، حداکثر برای ۱۰ روز کاری پاسخگوی نیاز ماست و ما مجبور هستیم تا انتهای ماه و دریافت مجدد سهمیه مواد اولیه، کارگاه را تعطیل کنیم. تعطیلی کارگاه‌ها در این شرایط به هیچ عنوان نه به نفع تولیدکنندگان و به نفع صنعت کشور است زیرا امکان تعدیل نیروی‌های ماهر وجود ندارد و کارفرما موظف بوده حتی با تعطیلی کارگاه، حقوق نیروی کار را پرداخت کند. در کنار چالش کمبود مواد اولیه باید گفت که به دلیل دستمزد‌های پایین ذوب، مسائل مالیاتی و بیمه، هزینه‌های بسیار بالای تولید و همچنین افزایش مجدد آن‌ها در سال جدید، ادامه فعالیت برای صنعتگران مقرون به صرفه نیست؛ این در حالی است که تامین‌کنندگان مواد اولیه در ابتدای سال وعده افزایش دستمزد را به ما دادند اما تاکنون اقدامی برای عملی کردن وعده‌های خود انجام نداده‌اند.

نیازی به سرمایه‌گذاری بیشتر نداریم!

وی در پاسخ به این سوال که علت کمبود مواد اولیه و کاهش سهمیه تولیدکنندگان چیست، اذعان کرد: دلایل مختلفی برای این موضوع وجود دارد اما آنچه که ما تصور می‌کنیم این است که شرکت‌های بزرگ، خود به دنبال تولید مات مس و فرآوری سرباره‌ هستند. لازم به ذکر است که در گذشته دانش و تکنولوژی فرآوری سرباره‌ در کشور وجود نداشت و تولید مات مس از این روش برای تولیدکنندگان بزرگ به صرفه نبود؛ به همین دلیل سرباره خطوط تولید در یک منطقه دپو می‌شد اما برای خلق ارزش و بازگردانی این مواد به خط تولید، کارگاه‌های تولید مات مس احداث شدند. در حال حاضر با گذشت چندین سال و افزایش تعداد واحد‌های ریخته‌گری، تولیدکنندگان بزرگ به دنبال احداث واحد‌های فرآوری سرباره هستند؛ در این میان سرنوست این کارگاه‌ها، سرمایه‌ای که صرف احداث آن‌ها شده و افراد مشغول در این واحد‌ها چه می‌شود؟ لازم به ذکر است که اکنون ما در واحد تولیدی خود برای ۲۰ نفر زمینه اشتغال را فراهم کرده‌ایم.

این تولیدکننده مات مس در همین راستا ادامه داد: دلیل دیگری که احتمال می‌دهیم باعث کاهش سهمیه مواد اولیه شده، افزایش مهاجرت افراد غیربومی به منطقه برای سرمایه‌گذاری و احداث واحد‌های ذوب است؛ به طوری که هم‌اکنون شاهد این موضوع هستیم که بسیاری از تولیدکنندگان از سایر استان‌های کشور برای ادامه فعالیت به استان کرمان نقل مکان کرده‌اند. در صورتی که تولیدکنندگان بومی، از این پتانسیل برخوردار هستند تا نیاز مصرف‌کنندگان را با استفاده از روش‌های ارزان‌تر رفع کنند؛ متاسفانه در کنار کاهش سهمیه مواد اولیه، مهاجرت این افراد باعث شده تا میزان اشتغال‌زایی نیروی بومی منطقه به شدت کاهش یابد و علی‌رغم اینکه از انرژی و منابع این استان استفاده می‌شود، واحد‌های تولیدی به دنبال جذب نیروی‌های غیربومی باشند.

این فعال صنعت مس با اشاره به سایر چالش‌های مسیر تولید، اظهار داشت: محدودیت‌های انرژی یک از مشکلاتی است که اکنون بلااستثنا اکثر صنایع در کشور با آن دست به گریبان هستند و علی‌رغم اینکه ایران دارای منابع غنی از گاز است، قطعی و افت فشار آن برای تولیدکنندگان بسیار مشکل‌ساز شده است؛ لازم به ذکر است که این کارگاه در شهربابک در استان کرمان، واقع شده و اکنون به دلیل چالش محدودیت‌های انرژی اکثر واحد‌های صنعتی که در این شهر در شرف بهره‌برداری بودند، موفق به شروع فعالیت خود نشدند. همان طور که پیش‌تر به آن اشاره شد، کارگاه‌های ریخته‌گری به دلیل کمبود مواد اولیه مجبور به تعطیلی موقت هستند اما علاوه بر کمبود مواد اولیه، قطعی گاز نیز در این موضوع دخیل است. نکته مهم دیگری که باید به آن اشاره کرد، افزایش هزینه‌های گاز واحد‌های صنعتی در چند سال اخیر است؛ به طوری که هزینه گاز این مجموعه ماهانه حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان است. در خصوص انرژی برق نیز به دلیل اینکه مصرف بالایی نداریم، با مشکل خاصی روبه‌رو نیستیم و تنها مسئله مهمی که به آن اشاره شد، محدودیت انرژی گاز است که ما برای روشن و گرم کردن کوره‌های زمینی خود وابستگی شدیدی به آن داریم.

حرکت معکوس درآمد و هزینه واحد‌های تولیدی

وی با بیان اینکه این صنعت به نیروی کار متخصص وابسته است، ابراز کرد: تولیدکنندگان برای تولید محصول باکیفیت و کنترل‌ هزینه‌ها، باید از نیروی متخصص استفاده کنند زیرا اگر افراد تجربه و مهارت کافی نداشته باشند، ممکن است یا به خود آسیب بزنند و یا محصول نهایی از کیفیت قابل قبولی برخوردار نباشد. مسئله اینجاست که نیروی کار متخصص و یا حتی نیروی کار معمولی تمایلی به فعالیت در واحد‌های صنعتی ندارند و علت آن را می‌توان به مشکلات معیشتی و وجود شغل‌های کاذب با درآمد بالا نسبت داد. در این شرایط تولیدکنندگان هم برای حفظ نیروی انسانی خود ناچار به افزایش حقوق هستند که برای آن‌ها با توجه به هزینه‌های بالای تولید و افزایش نرخ دلار، امری دشوار است.

این تولیدکننده مات مس تصریح کرد: یکی از موارد دیگری که باعث افزایش هزینه‌های جانبی و دشواری تولید شده است، افزایش قیمت آجر نسوز و کاهش کیفیت آن‌ است زیرا با افت کیفیت، دوام و ماندگاری آجر‌های نسوز در کوره کاهش پیدا کرده و تولیدکنندگان مجبور به تعویض و خرید مجدد آن‌ها در فواصل زمانی کوتاه هستند. به عنوان مثال اگر در گذشته آجر‌های نسوز تا یک سال از کارایی لازم برخوردار بودند، اکنون حداکثر تا پنج ماه امکان استفاده از آن‌ها وجود دارد و بعد این مدت باید تعویض شوند. علت این کاهش کیفیت را می‌توان به مقدار بالای آهن در آجر‌های جدید تولید شده نسبت داد زیرا زمانی که در معرض حرارت قرار می‌گیرند، به سرعت می‌سوزند؛ در این شرایط ما برای مدیریت هزینه‌ها، اقدام به خرید آجر‌های نسوز دست دوم قدیمی که کیفیت بالاتری دارند، کرده‌ایم.

این فعال صنعت مس در پاسخ به این سوال که با توجه به افزایش قیمت و تقاضای مس در بازار مصرف، ارزیابی شما از آینده صنعت مس و تولیدکنندگان چیست، گفت: به دلیل کاربرد‌های گسترده این فلز در اکثر صنایع و حاشیه سود بالای فروش محصولات نهایی مسی، باید گفت که آینده صنعت مس بسیار روشن خواهد بود. همچنین با توجه به اینکه ایران یکی از کشور‌های غنی از نظر ذخایر مس است، لزوم رفع مشکلات تولیدکنندگان داخلی برای سرعت بخشیدن به رشد این صنعت، بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. لازم به ذکر است که ما با توجه به تقاضای بالای مس، به دنبال اجرای طرح‌های توسعه‌ای بودیم اما به سبب وجود چالش کمبود مواد اولیه و نبود زیرساخت‌های لازم از انجام آن‌ها بازماندیم.

انتهای پیام//