قیمت قلع در بورس فلزات لندن در آوریل سال ۲۰۲۴ به بالاترین حد خود رسیده که از سال ۲۰۲۲ بی‌سابقه بوده است. اکثر سرمایه‌گذاران بر این باورند که قلع نقش مهمی در گسترش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر خواهد داشت، با این حال وضعیت روند عرضه این فلز همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» و به نقل از موسسه «Fastmarkets»، قیمت قلع در روز ۱۰ آوریل ۲۰۲۴ به بالاترین مقدار روزانه خود در بورس فلزات لندن یعنی ۳۳ هزار و ۱۳۰ دلار در هر تن رسید که نسبت به قیمت ۳۲ هزار و ۴۰۰ دلار در هر تن در روز ۱۶ ژوئن ۲۰۲۲، بیشترین نرخ افزایش ثبت شده برای این فلز طی دو سال گذشته را نشان می‌دهد.
می‌توان بیان کرد که اقتصاد جهانی توسط دو تحول بزرگ همچون گذار از سوخت‌های فسیلی به انرژی‌های تجدیدپذیر و وابستگی فزاینده به استفاده از ابزار رایانه‌ای تاثیر پذیرفته است. آن‌طور که به نظر می‌رسد، قیمت قلع از این دو تحول بزرگ تاثیر پذیرفته است زیرا از فلز قلع در تولید بردهای الکترونیکی، تراشه‌های نیمه‌رسانای کامپیوتر و پنل‌های خورشیدی به دفعات استفاده میشود.
استفاده از فناوری در صنعت قلع
امروزه بیش از ۵۰ درصد از قلع جهان در تولید قطعات الکتریکی و پردازنده‌های کامپیوتری استفاده میشود. برخی ویژگی‌های خاص همچون دمای پایین ذوب، امکان فرم‌دهی آسان در فرایند مذاب و رسانای عالی الکتریکی، استفاده از این فلز در فرایند لحیم‌کاری را به گزینه‌ای مناسب برای تولیدکنندگان برخی ابزار در جهان تبدیل کرده است.
امروزه در تولید هر وسیله الکترونیکی، از تلفن هوشمند گرفته تا کنترل تلویزیون از فلز قلع استفاده میشود و استفاده از قلع برای فرایند لحیم‌کاری موضوع جدیدی نیست. با این حال، با پیچیده‌تر شدن تولید ابزارهای فنی و افزایش به‌کارگیری تراشه‌ها به قلع بیشتری نیاز خواهد بود. به عنوان مثال، در تولید تلفن همراه مدل آیفون ۱۵ از قلع بیشتری نسبت به گوشی‌های نوکیا که در ۲۰ سال گذشته استفاده می‌شدند، استفاده شده است.
امروزه از میکروچیپ‌ها تنها در تولید گوشی‌های هوشمند استفاده نمی‌شود. با افزایش مصرف انرژی و در دسترس بودن پردازنده‌های کامپیوتری در کنار کاهش هزینه تولید آن‌ها، تقریبا از فلز قلع در تولید اکثر لوازم خانگی استفاده میشود.
در حال حاضر این میکروچیپ‌ها به برخی لوزام خانگی مانند یخچال و ماشین لباسشویی افزوده شده‌اند و این وسایل را به ابزاری هوشمند تبدیل کرده‌اند. این بدان معناست که به تراشه‌های بیشتری نیاز است و این مسئله تقاضا برای استفاده از فلز قلع را افزایش خواهد داد.
در همین راستا، یکی از ابزارهای فناورمحور که تقاضا برای قلع را افزایش می‌دهد، استفاده از هوش مصنوعی است. توسعه تجهیزات هوش مصنوعی مستلزم استفاده از تراشه‌های نیمه‌هادی تخصصی همچون واحدهای پردازش گرافیکی (GPU) است که از قلع نیز در فرایند لحیم‌کاری و همچنین به منظور جلوگیری از خوردگی و زنگ‌زدگی در بردهای الکترونیکی استفاده میشود.
تحلیگران شرکت «UBS» تخمین می‌زنند که در راه‌اندازی و توسعه مدل هوش مصنوعی برنامه «ChatGPT» از حدود ۱۰ هزار پردازنده گرافیکی استفاده شده است. بررسی‌ها حاکی از آن است که حجم تقاضا برای به‌کارگیری پردازنده‌های گرافیکی در سال ۲۰۲۳، حدود ۲۴ درصد افزایش را به ثبت رسانده است. انتظار می‌رود با توسعه مدل‌های هوش مصنوعی جدید از سوی دیگر شرکت‌ها، به‌گارگیری پردازنده گرافیکی همچنان رو به رشد باشد.
استفاده از قلع در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر
همان‌طور که پیش‌تر نیز به آن اشاره شد، فلز قلع نقش بسیار مهمی در گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر ایفا خواهد کرد. در همین راستا گذار از سوخت‌های فسیلی به انرژی الکتریکی، مستلزم ایجاد زیرساخت‌های مرتبط با انرژی است.
به عنوان مثال، نیروگاه‌های بادی حدود ۳۰۰ برابر فضای بیشتری نسبت به یک نیروگاه گازسوز با میزان تولید انرژی یکسان اشغال می‌کنند. تمام زیرساخت‌های الکتریکی مورد نیاز برای اتصال این واحدهای گسترده به شبکه برق، نیازمند استفاده از ریزتراشه‌ها و بردهای الکتریکی است که این مسئله می‌تواند بر قیمت و حجم تقاضا برای فلز قلع تاثیرگذار باشد.
از فلز قلع در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر نیز به دفعات استفاده میشود. به عنوان مثال، پنل‌های خورشیدی از سلول‌های فتوولتائیک متمرکز زیادی تولید شده‌اند که به وسیله یک تسمه و با روکش سیم مسی در لایه‌ای از قلع به هم متصل می‌شوند.
وسایل نقلیه الکتریکی (EVs)، یکی دیگر از بخش‌هایی به شمار می‌آید که تقاضا برای قلع در آن با افزایش چشمگیری همراه بوده است زیرا در تولید خودروهای الکتریکی، حدود سه برابر بیشتر از یک خودروی با موتور احتراقی از قلع استفاده میشود. این مقدار برای یک خودروی الکتریکی حدود چهار کیلوگرم و برای یک خودرو با موتور احتراقی حدود ۱٫۲ کیلوگرم بوده که رقم ناچیزی محسوب میشود اما زمانی که حجم تولید افزایش پیدا کند، این ارقام بیشتر نمود پیدا خواهند کرد.
علاوه‌براین، می‌توان به استفاده از فلز قلع در تولید باتری‌ها اشاره کرد. در حال حاضر استفاده از قلع در تولید باتری سرب اسیدی، حدود ۷ درصد از کل میزان مصرف قلع را به خود اختصاص داده است. همچنین از این فلز در تولید باتری‌های لیتیوم‌یونی مورد استفاده در گوشی‌های هوشمند و خودروهای الکتریکی استفاده میشود.
پیش‌بینی میشود قیمت قلع با توجه به فشارها به منظور حذف تدریجی استفاده از سرب در فرایند لحیم‌کاری تاثیر پذیرد. گفتنی است اتحادیه اروپا در حال حاضر استفاده از سرب در فرایند لحیم‌کاری را محدود کرده و قرار است به‌کارگیری آن تا سال ۲۰۳۰ به طور کامل متوقف شود.
جولیان کتل، معاون ارشد بخش فلزات و معدن در شرکت «Wood Mackenzie» بیان کرد: هم‌سویی جهانی با قانون اتحادیه اروپا باعث خواهد شد تا سال ۲۰۳۰، حدود ۲۰ هزار تن تقاضای سالیانه برای قلع افزایش پیدا کند. با این وجود حتی قبل از تصویب چنین قانونی، تولیدکنندگان لوازم الکترونیکی تصمیم گرفته بودند که از سرب در فرایند لحیم‌کاری استفاده نکنند.
در همین راستا، موسسه «Fastmarkets» اخیرا پریمیوم شمش قلع با خلوص ۹۹٫۹ با محتوای درصد ناچیزی سرب، با شرط تحویل در بندر روتردام را حدود ۷۵۰ تا یک هزار دلار در هر تن در روز دوم آوریل ۲۰۲۴ ارزیابی کرد. این در حالی است که قیمت این فلز در روز ۲۴ آگوست ۲۰۲۱، حدود دو هزار و ۵۰۰ تا سه هزار دلار در هر تن گزارش شده بود.
تاثیرپذیری قیمت قلع به دلیل افزایش استفاده در انرژی‌های تجدیدپذیر
وضعیت مبهم روند عرضه فلز قلع
وضعیت بازار قلع در سال جاری میلادی با شرایط مازاد در عرضه آغاز شد اما در ادامه چالش‌های سیاسی در کشورهای عمده استخراج و تولیدکننده قلع ممکن است بر روند عرضه فعلی این فلز تاثیر بگذارد.
در سال‌های اخیر، ناآرامی‌های اجتماعی در پرو به عنوان دومین تولیدکننده بزرگ قلع در جهان، به طور قابل‌توجهی افزایش یافته است. این اتفاق موجب شده است که فعالیت معادن و زیرساخت‌های مرتبط با فلز قلع با اختلالاتی همراه شود.
لازم به ذکر است که بولیوی، پنجمین تولیدکننده بزرگ قلع در جهان به شمار می‌رود. هم‌اکنون رئیس جمهور سابق این کشور همانند رئیس جمهور کشور پرو در زندان است. علاوه‌براین، رئیس جمهور فعلی پرو در تلاش است تا ناآرامی‌های اجتماعی در این کشور را مهار کند.
در همین راستا، اندونزی به عنوان سومین تولیدکننده بزرگ قلع تصفیه شده در جهان، بارها تهدید کرده است که صادرات قلع را ممنوع خواهد کرد. این اظهارات مقامات اندونزی و همچنین وضعیت فعالیت معادن در کشورهای بولیوی و پرو، باعث ایجاد یک وضعیت مبهم در روند عرضه فلز قلع شده است.
آلوین البار، رئیس انجمن صادرکنندگان قلع اندونزی در یک جلسه در پارلمان این کشور عنوان کرد: شرکت تولیدکننده دولتی «PT Timah» به حدود دو سال برای توسعه تاسیسات فرآورده‌های شیمیایی قلع موجود خود و به زمان طولانی‌تری برای تامین تقاضای بازار نیاز دارد.
همچنین حدود ۱۰ درصد از حجم عرضه جهانی قلع به کشور میانمار تعلق دارد و اکثرا از یک منطقه خودمختار در این کشور که در معرض درگیری‌های داخلی قرار گرفته است، تامین میشود.
در حال حاضر در جهان سالانه حدود ۳۸۰ هزار تن قلع تصفیه شده اولیه تولید میشود. انجمن بین‌المللی قلع (ITA) بر این باور است که از هم‌اکنون تا سال ۲۰۳۰، باید ۵۰ هزار تن در سال به میزان تولید این فلز در جهان افزوده شود.
به نظر می‌رسد پیش‌بینی افزایش حجم تقاضا برای قلع در کنار وضعیت مبهم عرضه در بازار این فلز، منجر به نوسان قیمت‌ها خواهد شد.
در همین رابطه، قیمت سه ماهه قلع بورس فلزات لندن در ماه مارس ۲۰۲۲ به بالاترین میزان خود یعنی ۵۱ هزار دلار در هر تن رسید و در ماه نوامبر همان سال، قیمت ۱۷ هزار و ۳۵۰ دلار در هر تن برای این فلز به ثبت رسید.
اندی فریدا، تحلیلگر موسسه «Fastmarkets» اخیرا مطرح کرد: احتمال روند افزایش قیمت قلع به بیش از نرخ ۲۹ هزار و ۵۰۰ دلار در هر تن پیش‌بینی شده برای آن در سال ۲۰۲۴ وجود دارد.
وی افزود: قیمت قلع در سال ۲۰۲۴ نه تنها روند نزولی به خود خواهد گرفت بلکه حجم تقاضا برای این فلز از سوی بخش نیمه‌هادی افزایش را تجربه می‌کند.
این تحلیلگر موسسه «Fastmarkets» در پایان خاطرنشان کرد: وضعیت ارزش دارایی‌های قلع در بورس فلزات لندن روند نزولی به خود گرفته و ارزش آن نزدیک به بالاترین میزان گزارش شده است. در ماه مارس ۲۰۲۲، زمانی که قلع با بالاترین قیمت خود معامله می‌شد، رسیده است. با این اوصاف به نظر می‌رسد روند افزایش قیمت این فلز در سال جاری میلادی ادامه داشته باشد.
انجمن بین‌المللی قلع پیش‌بینی می‌کند که بخش تولید قلع به حدود یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری برای تولید ۵۰ هزار تن قلع بیشتر در هر سال تا پایان دهه کنونی نیاز داشته باشد. این حجم اضافه تولید پیش‌بینی شده معادل حجم متوسط تولید یک معدن مس است. با این حال، سرمایه‌گذاران در گذشته نسبت به بازاری که مستعد نوسانات شدید قیمت بود، همیشه محتاط عمل می‌کردند.
انتهای پیام//
