مدیر کارگاه ریخته‌گری برادران محمدی، تولیدکننده شمش مسی و برنجی از سرباره گفت: از آنجایی که ایران جزو قدرت‌های برتر معدنی جهان به شمار می‌رود، بنابراین می‌تواند مواد اولیه مورد نیاز بسیاری از صنایع کشور را فراهم آورد و در نتیجه باعث افزایش تولید و بهره‌وری شود و نیز توسعه و رونق اقتصادی را برای کشور ایجاد کند اما متاسفانه در این بخش شدیدا گرفتار خام‌فروشی هستیم. به خصوص در استان‌هایی که ذخایر فراوان معدنی را در خود جای داده‌اند، با ایجاد شرایط مساعد برای سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌توان زمینه رشد و شکوفایی این نعمت خدادادی را فراهم آورد. به طور کلی فرآوری مواد معدنی بسیار با‌اهمیت است و می‌تواند درآمدزایی خوبی برای کشور داشته و زمینه اشتغال‌زایی بسیاری را نیز فراهم کند.
فیاض محمدی مغانلویی در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» بیان کرد: کارگاه ریخته‌گری برادران محمدی در سال ۱۳۷۵ فعالیت خود را به صورت غیر‌رسمی در شهرک صنعتی ناجی واقع در استان زنجان آغاز کرده است. این کارگاه به صورت رسمی در سال ۱۳۸۶ به ثبت رسید و جایگاه خود را به عنوان تولیدکننده شمش مسی و برنجی از سرباره تثبیت کرد. ظرفیت اسمی تولید مجموعه، طبق پروانه بهره‌برداری سالیانه ۲۰۰ تن است؛ در حال حاضر تنها با حدود ۵۰ درصد از این میزان مشغول تولید شمش مسی و برنجی هستیم که دلیل عمده آن نیز معضلات نبود تقاضا، کمبود مواد اولیه است.
از آنجایی که شمش مس و برنج تولیدی ما نسبت به کاتد مس دارای قیمت مناسبی است بنابراین موردتوجه بسیاری از صنایع مانند صنایع تولید ظروف مسی و برنجی، قطعات ریختگی و… قرار گرفته است.
تکنولوژی تولید، گرفتار بحران نقدینگی
محمدی در مورد نحوه تولید در کارگاه‌های سنتی تولیدکننده شمش مس، گفت: از سرباره مسی به عنوان ماده اولیه در تولید شمش مس استفاده می‌کنیم. سرباره مسی و برنجی را از کارخانه‌هایی واقع در تهران، قزوین، زنجان و… که ذوب مس و برنج انجام می‌دهند مانند تولیدکنندگان محصولات مسی و برنجی یا واحد‌هایی که قطعات مسی و برنجی را ریخته‌گری می‌کنند، خریداری می‌کنیم. کوره‌های ذوب مس در مجموعه ما از نوع کوره دوار بوده و عیار سرباره مس مورد استفاده ما نیز حدود ۱۰ درصد است. سرباره مس در کوره دوار ذوب شده و به شکل شمش مسی ریخته‌گری می‌شود که این شمش ناخالص بوده و بنابراین باید وارد فازی شود که بتوانیم از آن مس خالص‌تر تولید کنیم. بدین منظور شمش مس ناخالص را یک بار دیگر در کوره ذوب کرده و سپس در قالب‌های مخصوص، ریخته‌گری می‌کنیم؛ پس از سرد شدن، شمش‌ها را از قالب جدا می‌کنیم که عیار مس آن‌ها ۹۷ درصد به بالاست.
لازم به ذکر است بازیافت مس سرباره برای واحدهای تولیدی بزرگ توجیه اقتصادی ندارد بنابراین این مواد را بی‌ارزش دانسته و به کارگاه‌های کوچک مثل ما می‌فروشند و ما این سرباره‌ها را فرآوری کرده و عملیات پالایش را روی آن انجام می‌دهیم و در نهایت شمش مس یا برنج تولید می‌کنیم.
محمدی در پاسخ به این سوال که آیا در تولید شمش ریخته‌گری از ماشین‌آلات و تجهیزات خاصی استفاده می‌کنید یا خیر، گفت: فرایند تولید شمش مس یا برنج به تجهیزات خاصی نیاز ندارد و کوره‌های دوار مورد استفاده ما همگی ساخت داخل هستند؛ متاسفانه به دلیل عدم تامین نقدینگی لازم، قادر به ارتقای کوره‌ها نیستیم و بنابراین به همین کوره‌های فعلی خود بسنده می‌کنیم.
گفتنی است برای بررسی میزان خلوص شمش مسی یا برنجی، احتیاج به دستگاه آنالیز با دقت بالا است که ما خود آن را در اختیار نداریم و بنابراین برای مشخص شدن میزان خلوص شمش‌های تولیدی خود، آن‌ها را به آزمایشگاه مربوطه ارسال می‌کنیم.
کمبود یا نبود مواد اولیه؛ چالش همیشگی صنعت
وی در خصوص مشکلات پیش روی صنعت ریخته‌گری، اذعان کرد: مهم‌ترین ماده اولیه در تولید شمش مس و برنج، ضایعات مس و برنج است که آن‌ها را از کارخانه‌های ذوب و ریخته‌گری خریداری می‌کنیم اما نوسانات نرخ ارز و قیمت جهانی مس، در بازار ضایعات، نوسان ایجاد کرده و با کاهش مواد اولیه، تولید نیز سیر نزولی به خود می‌گیرد. به عنوان مثال ما مواد اولیه مورد نیاز خود را خریداری کرده و با آن شمش مسی و برنجی تولید می‌کنیم و سپس آن را به مشتریان خود می‌فروشیم اما اگر دوباره قصد خرید همان مواد اولیه را داشته باشیم، باید بهای بیشتری را بابت خرید آن پرداخت کنیم؛ بنابراین نقدینگی لازم جهت تامین مواد اولیه مورد نیاز خود را نداریم. در واقع شرایط بسیاری از تولیدکنندگان این حوزه به گونه‌ای است که با سود حاصل از فروش محصولات خود، قادر نیستند مواد اولیه مورد نیاز خود را خریداری کنند و این در حالی است که ایران دارای ذخایر مس با عیار بالاست و استفاده از این منابع ارزشمند می‌تواند مشکل فعالان این حوزه را رفع کند و در ضمن در تولید محصول باکیفیت هم تاثیرگذار باشد.
لازم به ذکر است معضلات مربوط به تامین مواد اولیه و عدم رفع این مشکل، جدی‌ترین چالش فعالان صنعت ریخته‌گری است؛ بسیاری از همکاران به دلیل این مشکل نتوانستند اوضاع را کنترل کنند بنابراین تعطیل شده و یا با تعدیل نیروی انسانی مواجه شده‌اند.
محمدی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر صعودی شدن بهای حامل‌های انرژی به عنوان اصلی‌ترین چالشی است که در صنعت ریخته‌گری با آن مواجه بوده‌ایم، گفت: یکی از معضلات مهمی که اکثر تولیدکنندگان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، افزایش بهای حامل‌های انرژی و مشکلاتی است که هم‌زمان با قطعی برق و گاز ایجاد می‌شوند.
این فعال صنعت ریخته‌گری در ادامه اضافه کرد: در فصل تابستان با مشکل تامین برق و در فصل زمستان نیز با چالش تامین گاز مواجه هستیم و به طور میانگین نیمی از سال را به دلیل کاهش و قطعی حامل‌های انرژی، در بلاتکلیفی به‌سر می‌بریم.
مدیر کارگاه ریخته‌گری برادران محمدی با اشاره به اینکه بلاتکلیفی در صدور سند مالکیت یکی از بزرگ‌ترین مشکلات تولیدکنندگان در برخی شهرک‌های صنعتی است، بیان کرد: شهرک صنعتی ناجی که مجموعه ما در آنجا واقع شده است از مشکلات فراوانی مانند صادر نشدن سندهای مالکیت زمین‌های واگذار شده به این تولیدکنندگان، مشکل خدمات زیرساختی و توزیع نامناسب آن‌ها رنج می‌برد.
لازم به ذکر است در استان زنجان، تمامی صنایع به شدت به دنبال جذب نیروی کار بوده اما در این مورد عمدتا دچار مشکل هستند. به جز نیروی کار متخصص، حتی تامین نیروی کار ساده هم برای کار در واحدهای تولیدی به راحتی میسر نمی‌شود اما از آنجایی که مجموعه ما به عنوان یک کارگاه تولیدی کوچک با سرمایه کم است، بنابراین از لحاظ نیروی انسانی مشکلات کمتری داریم.
ثبات بازار، دغدغه اصلی تولیدکنندگان
به گفته محمدی، وضعیت بازار شمش مسی و برنجی در شرایط فعلی مناسب نیست و مشکلات اقتصادی گریبانگیر اکثر تولیدکنندگان است. این امر نیازمند توجه و اقدام مسئولان ذی‌ربط به منظور حل مشکلات اقتصادی است. یک تولیدکننده برای ادامه فعالیت و توسعه کسب‌و‌کار خود به یک ثبات نسبی در بازار نیاز دارد تا بتواند با اطمینان خاطر در جهت رسیدن به اهداف خود حرکت کند و برای مجموعه خود برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشد.
مدیر کارگاه ریخته‌گری برادران محمدی در خصوص صادرات، عنوان کرد: ما ظرفیت خالی برای صادرات نداریم به دلیل اینکه هنوز میزان تولیدات ما به حدی نرسیده است که بتوانیم مازاد آن را صادر کنیم. همچنین چون کارگاه ما کوچک است و فضای کافی برای تحقق این امر را در اختیار نداریم، از این رو مستقیما وارد مبحث صادرات نشده‌ایم. البته می‌توان گفت شمش تولیدی ما از طریق واسطه صادر می‌شود؛ بدین‌گونه که تاجر، شمش مسی و برنجی را از ما خریداری کرده و به تولیدکنندگان خارجی صادر می‌کند.
محمدی در پاسخ به سوال خبرنگار «فلزات آنلاین» در مورد اینکه آیا دولت حمایتی از فعالان صنعت ریخته‌گری دارد، بیان کرد: به دلیل اینکه تماما مواد اولیه تولید شمش مسی و برنجی داخلی هستند بنابراین تنها توقع تولیدکنندگان این حوزه از دولت این است که مواد اولیه مورد نیاز تولید شمش مسی و برنجی، در اختیار ما قرار گیرد.
این فعال صنعت ریخته‌گری در رابطه با خام‌فروشی مواد اولیه، اظهار داشت: سرمایه‌گذاری در بخش معادن به خصوص ذخایر مسی می‌تواند زمینه توسعه صنعتی و ارزآوری را فراهم کند اما متاسفانه معادن با توجه به شرایط نابسامان فعلی به درآمدزایی نرسیده‌اند. به طور کلی شرایط معادن چه در بخش صنایع بزرگ مقیاس و چه در بخش صنایع با مقیاس کوچک و متوسط در کما به سر می‌برد و عدم حمایت دولت باعث تعطیلی و متروکه شدن بسیاری از معادن شده است. بحث خام‌فروشی یکی از معضلات جدی در کشور ماست و نیاز به ورود حاکمیت برای حل مشکلات معدن‌کاران و نیز تولیدکنندگان صنایع وابسته به آن را دارد؛ با توقف خام‌فروشی شاهد رونق در اقتصاد کشور و نیز اشتغال‌زایی خواهیم بود.
این فعال صنعت ریخته‌گری در پایان یادآور شد: اقتصاد ایران در شرایط فعلی با رکود تورمی مواجه شده است. کسب‌و‌کارها با مشکلات عدیده‌ای رو‌به‌رو هستند و اگر وضعیت به همین منوال پیش برود شاهد ورشکستگی بسیاری از واحدهای صنعتی کوچک مقیاس خواهیم بود.
انتهای پیام//
