احمد فغفوری در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، اظهار داشت: مجموعه ما در حال حاضر به صورت روزانه ۱۵ تن شمش روی تولید می‌کند که اگر روند به همین منوال پیش برود، این رقم تا پایان سال به حدود پنج هزار و ۴۷۵ تن می‌رسد. این در حالی است که ظرفیت اسمی مندرج در پروانه بهره‌برداری حدود پنج هزار و ۲۰۰ تن به صورت سالانه تعریف شده است. بنابراین پیش‌بینی ما بر این است که در پایان سال شاهد تولید بالاتر از ظرفیت اسمی خواهیم بود.
وی افزود: متاسفانه وضعیت تامین مواد اولیه تولید شمش روی در کشور نامساعد است و واحدهای معدنی به سختی در حال تامین مواد اولیه لازم برای تولید هستند. شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران بر خلاف عمل به تعهدات خود پیرامون تحویل سهمیه‌های خاک معدن انگوران، هنوز سهمیه ۶ ماهه دوم سال ۱۳۹۸ را به طور کامل به واحدهای تولیدکننده شمش روی تحویل نداده است. حال پرسش این است که وقتی واحدهای معدنی همچنان منتظر دریافت مواد اولیه مربوط به سال گذشته هستند، چگونه انتظار «جهش تولید» را از واحدهای تولیدکننده سرب و روی داریم؟!
مسیر واردات خاک معدنی را هموار کنید
مدیرعامل شرکت کاوشگران روی زنجان گفت: مواد اولیه مجموعه از چهار طریق تامین می‌شود. روش اول به وسیله دریافت سهمیه خاک معدن انگوران که درصد آن نسبت به منابع دیگر کمتر است که میزان آن به حدود ۱۸ درصد ظرفیت اسمی مجموعه می‌رسد. روش دوم از طریق واردات خاک معدنی روی از کشور ترکیه تحقق می‌یابد. در روش سوم، منابع محدود معادن داخلی مجموعه مورد استفاده قرار می‌گیرد و نهایتا در روش چهارم از طریق بازفرآوری باطله‌های معدنی، روی مورد نیاز را به دست می‌آوریم.
فغفوری یادآور شد: با توجه به کمبود مواد اولیه تولید شمش روی در کشور، بسیاری از واحدهای معدنی علاوه بر دریافت درصد ناچیزی خاک از شرکت تهیه و تولید مواد معدنی، بقیه نیاز خود را از مبادی خارجی تامین می‌کنند. واردات خاک معدنی غالبا از طریق کشور ترکیه صورت می‌پذیرد که متاسفانه مدتی است که عملا اجازه واردات مواد اولیه را به هیچ‌کدام از شرکت‌های معدنی روی در داخل کشور نمی‌دهند.
وی تاکید کرد: وقتی راه‌های رسمی واردات مواد اولیه بسته باشد، چگونه مجموعه‌هایی همچون ما که ظرفیت تولید بالایی دارند، امکان حفظ و ارتقای کیفی محصول را داشته باشند؟! البته شیوع ویروس کرونا در بسته بودن مسیر واردات بی‌تاثیر نبوده است اما وجود قوانین متعدد در این رابطه، نقش ویروس کرونا را کمرنگ‌تر جلوه می‌دهد. با این حال امیدوار هستیم به زودی با باز شدن مسیر مبادلات تجاری میان ایران و سایر کشورهای همسایه، امکان واردات خاک معدنی فلز روی نیز فراهم شود.
دغدغه فعال‌سازی معادن کوچک روی
مدیرعامل شرکت کاوشگران روی زنجان اذعان کرد: یکی دیگر از منابع تامین مواد اولیه به معادن کوچکمقیاس مجموعه برمی‌گردد که تعداد معادن کوچکمقیاس در اختیار شرکت ما در مجموع به سه عدد می‌رسد. این معادن در سه منطقه گلپایگان، کرمان و خوانسار واقع شده است. در راستای بهره‌برداری از این معادن همچنان مشغول عملیات ژئوفیزیک هوایی و سایر امور مربوط هستیم تا از این طریق بتوانیم میزان ذخایر قابل برداشت این معادن را مورد شناسایی قرار دهیم.
فغفوری ادامه داد: مشکلات و مصائب زیادی در زمینه استخراج خاک معدنی از این معادن کوچک وجود دارد. به طور مثال، یکی از معادن ما که در شهر خوانسار واقع شده است، به دلیل اقامه دعوا میان سازمان منابع طبیعی و وزارت صنعت، معدن و تجارت، به مدت سه سال ممنوعیت در مصرف داشت و عملا امکان برداشت از مواد معدنی این معدن از ما صلب شده بود. پس از اینکه این دو سازمان در راستای حل مشکلات پیرامون و البته رفع محدودیت‌ها برای استفاده از معدن، به توافق جامع و کاملی رسیدند، با مشکلات دیگری روبه‌رو شدیم؛ این بار بومیان این منطقه ازجمله افرادی بودند که اجازه برداشت از ذخایر این معدن را به مجموعه نمی‌دادند. پس از کاهش کش و قوس‌ها در این زمینه، دادستان برای حل موضوع ورود پیدا کرد. استدلال دادستان در حضور ساکنان این منطقه، این بود که معدن مورد نظر می‌تواند منبع خوبی برای اشتغالزایی منطقه باشد و به این ترتیب،چالش یاد شده برطرف شد.
مدیرعامل شرکت کاوشگران روی زنجان اضافه کرد: بخشی از نیاز خود به روی را از طریق بازفرآوری باطله‌های معدنی دپو شده در محوطه شرکت تامین می‌کنیم. به طور معمول نحوه استفاده از باطله‌های معدنی یا همان پسماندهای اولیه خاک معدنی به صورت روزانه انجام می‌شود و تا حدودی نیاز ما به فلز روی را تامین می‌کند.
فغفوری اظهار کرد: متاسفانه مرسوم شده است که کارخانه‌های تولید روی تنها به دنبال حفظ سرمایه خود باشند، در حالی که شرکت کاوشگران روی زنجان در راستای ایجاد ارزش‌افزوده در این صنعت و ورود ارز به کشور از طریق صادرات شمش روی تلاش می‌کند. درصدد هستیم با عبور از مشکلات یاد شده، در مسیر افزایش اشتغالزایی نیز گام برداریم. بنابراین یکی از برنامه‌های ما برای افزایش تولید شمش روی، فعال‌سازی معادن کوچکمقیاس بوده که این امر به سرمایه در گردش شرکت وابسته است.
امسال، دریغ از صادرات…
مدیرعامل شرکت کاوشگران روی زنجان عنوان کرد: علی‌رغم اینکه در سال گذشته امکان صادرات شمش روی برای شرکت ما وجود داشت اما در سال جاری متاسفانه هیچ‌گونه فروش صادراتی نداشته‌ایم. در حالی این مسئله رخ می‌دهد که حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد تولید شمش روی کشور مازاد مصرف داخلی است و راهی جز صادرات آن وجود ندارد.
فغفوری یادآور شد: صادرات شمش روی به صورت تهاتر انجام می‌شود؛ یعنی در قبال فروش صادراتی شمش روی، خاک معدنی مورد نیاز خود را از کشوری همچون ترکیه وارد می‌کنیم. این روش ما را دچار چالش‌های اساسی با بانک مرکزی کرده است. از طرفی بانک مرکزی مدعی است که باید ارز حاصل از صادرات محصول در سامانه نیما ثبت شود؛ در حالی که در روش تهاتر هیچ‌گونه ارزی رد و بدل نمی‌شود.
وی ادامه داد: از ابتدای امسال تاکنون تنها یک مرتبه صادرات در ماه گذشته داشته‌ایم که طی آن موفق به صادرات ۳۰۰ تن شمش روی به کشور ترکیه شدیم و البته ارز حاصل از صادرات آن به طور کامل در سامانه نیما ثبت شد. همچنین از ابتدای امسال هیچ‌گونه واردات خاک معدنی توسط شرکت ما صورت نگرفته است و امیدوار هستیم با تسهیل شرایط توسط دولت، امکان این امر به زودی فراهم شود.
مدیرعامل شرکت کاوشگران روی زنجان گفت: در سال گذشته صادرات مجموعه به کشورهای مختلفی شامل ترکیه، پاکستان و افغانستان صورت گرفت و به دلیل کیفیت خوب محصول، کشور یونان نیز خواستار خرید محصول شمش روی مجموعه شده بود که یک محموله نیز به این کشور از صادر شد.
فغفوری اذعان کرد: با توجه به پیش‌بینی عدم صادرات محصول شمش روی در سال جاری، تصمیم گرفتیم که محصول نهایی را برای عرضه به صنایع مصرف‌کننده داخلی ارائه بدهیم. دو صنعتی مصرف‌کننده‌ای که محصول خود را به آن‌ها تحویل می‌دهیم، صنایع آلیاژی و گالوانیزه است.
صادرات مسیری برای ارزآوری و تامین خاک معدنی
مدیرعامل شرکت کاوشگران روی زنجان اظهار کرد: باید توجه داشته باشید که مهم‌ترین دغدغه صنعت روی، صادرات است. اگر امکان صادرات وجود نداشته باشد، عملا امکان دریافت خاک معدنی به صورت تهاتر نیز از بین می‌رود. با توجه به اینکه یکی از راه‌های جبران کمبود مواد اولیه در ایران از طریق شیوه تهاتر با معادن خارجی صورت می‌پذیرد، پس به نوعی عدم امکان صادرات شمش روی منجر به قطع واردات خاک معدنی تولید شمش روی می‌شود. این روند زمانی اهمیت پیدا می‌کند که بسیاری از واحدهای تولیدکننده شمش روی با کمبود جدی مواد اولیه مواجه شوند.
فغفوری ادامه داد: در حال حاضر اغلب شرکت‌های تولیدکننده شمش روی در کشور با حدود ۴۰ درصد از ظرفیت اسمی مشغول به فعالیت هستند. همچنین همزمان با عدم واردات و صادرات، نرخ مواد اولیه به شکل عجیبی افزایش یافته است و این موضوع خود به عنوان یک چالش مهم در نظر گرفته می‌شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر مسیر صادرات و واردات روی توسط دولت هموار شود، با واردات خاک روی، ظرفیت تولید بسیاری از واحدها افزایش خواهد یافت و همچنین سرمایه لازم برای فعال‌سازی معادن کوچ‌مقیاس از طریق ارز حاصل از صادرات تامین خواهد شد. بنابراین دولت می‌تواند با تسهیل تجارت روی، امکان رونق و «جهش تولید» را در صنعت روی به وجود آورد. به نظر می‌رسد این پیش‌فرض دولت که ممکن است هر صادرکننده‌ای ارز حاصل از صادرات خود را بازنگرداند و اقدام به سرمایه‌گذاری در کشور دیگری کند، باید برداشته شود؛ چراکه سرمایه‌گذاری در هر جایی از دنیا حدودی دارد و نمی‌توان همزمان با پیشبرد فرآیند تولید در داخل کشور، به سرمایه‌گذاری پنهان در خارج از کشور ادامه داد. بنابراین کسانی که تولیدکننده واقعی در کشور هستند، می‌دانند هر کارخانه‌ای برای تامین گردش مالی نیاز به سرمایه دارد و در غیر این صورت، محکوم به شکست خواهد بود.
